(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံက စာသင်ကျောင်းနဲ့ ပညာရေးအဆောက်အဦး ၁၀၀ ထက်မနည်း မေလ တလတည်းမှာတင် ဖောက်ခွဲတိုက်ခိုက်ခံရလို့ ထိခိုက် ပျက်စီးခဲ့တယ်လို့ ကလေးသူငယ် ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့ Save the Children က ဒီနေ့ ဇွန်လ ၁၁ ရက်နေ့စွဲနဲ့ ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံတဝန်းက ကျောင်းနဲ့၊ တက္ကသိုလ်ကျောင်းဝန်း ၆၀ ထက်မနည်းမှာလည်း စစ်တပ်က ဝင်ရောက်တပ်စွဲထားတယ်လို့ ထောက်ပြထားပါတယ်။ ခုလို စာသင်ခန်းတွေအပေါ် တိုက်ခိုက်နေမှုကို ပညာရေးအသိုင်းအဝိုင်းကလည်း ပြစ်တင်ရှုံ့ချနေပါတယ်။ ရန်ကုန်ကပေးပို့တဲ့ ဒီသတင်းအပြည့်အစုံကို ကိုရန်နိုင်ကပြောပြပါမယ်။
မေလ ၁ လထဲမှာတင် စာသင်ကျောင်းနဲ့ ပညာရေးအဆောက်အဦး ၁၀၃ ခု ဖောက်ခွဲတိုက်ခိုက်ခံရလို့ ပျက်စီးထိခိုက်ခဲ့တယ်လို့ ကလေးသူငယ် ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့ Save the Children ကပြောပါတယ်။ ဒီနေ့ ဇွန်လ ၁၁ ရက် နေ့စွဲနဲ့ ထုတ်ပြန်တဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ စာသင်ကျောင်းတွေ တက္ကသိုလ်ကျောင်းဝန်းတွေထဲမှာ လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တွေ ဝင်ရောက်တပ်စွဲထားတယ်လို့လည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။
ကျောင်းတွေနဲ့ ကျောင်းနားဝန်းကျင်မှာ ပေါက်ကွဲမှုတွေကြောင့် ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေနဲ့ ဆရာ ဆရာမတွေအတွက် အန္တရာယ် စိုးရိမ်စရာဖြစ်တယ်လို့လည်း ထောက်ပြထားပါတယ်။
နိုင်ငံတဝန်းဖြစ်နေတဲ့ ပေါက်ကွဲမှုတွေကြောင့် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဒဏ်ရာရသူတွေရှိသလို တချို့ ပညာရေးဆိုင်ရာ အဆောက်အဦတွေ ဆိုးဆိုးရွားရွား ပျက်စီးတယ်ဆိုတဲ့သတင်းတွေ သိရတယ်လို့လည်း ပြောထားပါတယ်။
ကလေးတွေကို အန္တရာယ်ဖြစ်နိုင်တဲ့ ဒီတိုက်ခိုက်မှုတွေဟာ အင်မတန် စိတ်ပျက်စရာဖြစ်ကြောင်း Save the Children ကပြောပါတယ်။ စာသင်ခန်းတွေထဲမှာ လက်နက်ကိုင်ထားတဲ့ စစ်သားပုံတွေ မြင်တွေ့ရတဲ့အပေါ် သိပ်ကို စိုးရိမ်တယ်လို့လည်း ဒီထုတ်ပြန်ချက်မှာ ရေးသားထားတာပါ။
ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ Save the Children ပြည်တွင်းတာဝန်ခံရဲ့ သဘောထားကို VOA က ဆက်သွယ် မေးမြန်းရာမှာတော့ သူတို့ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ရေးထားတဲ့အတိုင်း ဖြစ်တယ်လို့သာ မှတ်ချက်ပေးပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံတဝန်းက အခြေခံပညာကျောင်းနဲ့ တက္ကသိုလ် စုစုပေါင်း ၆၀ ထက်မနည်းမှာ စစ်တပ်တွေ ဝင်ရောက် တပ်စွဲထားတယ်လို့ ဒီအဖွဲ့က ပြောထားပါတယ်။
ဒီအခြေအနေဟာ နိုင်ငံတကာစံနှုန်းတွေနဲ့ မကိုက်ညီကြောင်း ကလေးအခွင့်အရေးနဲ့ ပညာရေးဆိုင်ရာ အရပ်ဘက်အဖွဲ့တခုက ကိုပီတာက ပြောပါတယ်။
“Save the Children ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် နိုင်ငံတကာစံနှုန်းနဲ့ ပြောရင်တော့ အခုလိုကျောင်းထဲမှာ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေက လုံခြုံရေး ပြန်ယူပါတယ် ဆိုပြီးတော့မှ ကျောင်းတွင်းထဲမှာ နေတာတော့ လက်ခံနိုင်စရာ မရှိဘူးပေါ့။ စောင့်ရှောက်ရာ မရောက်ဘဲနဲ့ နောက်ဆုံး သူတို့ကြောင့်မို့တောင်မှ အထိအခိုက် ပိုတော့ဖြစ်နိုင်တယ်၊ ဖြစ်သွားမှာ။ ဒါကြောင့်မို့လည်း UNICEF ရော ကျနော်တို့ ကလေးသူငယ် အခွင့်အရေးနဲ့ လှုပ်ရှားသူ ဘယ်သူမဆိုကတော့ ဒါကို ကန့်ကွက်မှာပါပဲ။”
ကလေးတွေ ပညာသင်ယူနေတဲ့ အဝန်းအဝိုင်းဟာ လုံခြုံစိတ်ချမှုရှိသင့်ပြီး ဘယ်လိုအခြေအနေမျိုးမှာမှ ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခံရတာတွေ မဖြစ်သင့်ကြောင်း Save the Children ကထောက်ပြထားပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ပညာရေးတက္ကသိုလ် ဆရာ၊ ဆရာမများ သမဂ္ဂက စိုင်းနော်လင်းကလည်း တိုက်ခိုက်မှုတွေအပေါ် ရှုံ့ချတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့က ကျောင်းမတက်ဖို့ဆိုတာ တိုက်တွန်းချက်ပဲရှိတာ၊ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့က ယုတ်မာတဲ့အထဲမှာတော့ မပါဘူး။ ကျနော် ယုံကြည်တယ်။ အဲဒီတော့ ဗုံးတွေလန့်တာတို့ ဘာတို့သည် တမင်လုပ်နေတာလို့ပဲ ကျနော်က ယူဆတယ်။ တကယ်လို့ အဲလိုစဉ်းစားနေတာရှိလည်း ကျနော်တို့ကတော့ စာသင်ကျောင်းတွေကို မလုပ်ဖို့အတွက်တော့ တောင်းဆိုချင်တယ် ဘယ်သူပဲ ဖြစ်ဖြစ်ပေါ့ဗျာ။”
ဘေးကင်းလုံခြုံမှုမရှိတဲ့ အခြေအနေအောက်မှာ ပညာသင်ယူရမယ်ဆိုရင် အနှစ်သာရပြည့်ဝတဲ့ ပညာရေးကို ရနိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ပညာရေးအသိုင်းအဝိုင်းက ပြောနေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အခြေခံပညာရေးလုပ်သားသမဂ္ဂများ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် ကော်မတီက ဒေါ်သက်ဆုလှိုင် ကလည်း ကျောင်းသားတွေ စိတ်ဒဏ်ရာရနိုင်တဲ့ အခြေအနေမျိုးဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ကျောင်းမတက်ဖို့ မိဘကို ငြင်းလို့ကန့်လို့ မရတဲ့အခါကျတော့ သူတို့ အတင်း ကျောင်းပို့ခံရတယ်။ မိဘနဲ့ သားသမီးကြားမှာ နားလည်မှုလွဲပြီး ပထမ အိမ်ကပေးလိုက်တဲ့ စိတ်ဒဏ်ရာကို ကလေးတွေရတယ်။ ကျောင်းဝင်းထဲ ရောက်တဲ့အခါမှာလည်း ခါတိုင်းစာသင်နှစ်တွေဆိုရင် ဆရာ၊ ဆရာမတွေက ဂိတ်ဂျူတီစောင့်တယ်။ နောက် လမ်းကူးတာတွေ ဘာတွေ အန္တရာယ်မဖြစ်အောင် ကြည့်ပေးကြတယ်။ ကျောင်းထဲရောက်တာနဲ့ ကိုယ့်ဆရာ၊ ဆရာမနဲ့ ကိုယ့်သူငယ်ချင်းနဲ့ ကိုယ့်ညီအစ်ကို မောင်နှမတွေပဲရှိတယ်။ အခုအခြေအနေကြီးက မတူဘူး၊ ကျောင်းထဲရောက်လိုက်တော့ သူငယ်ချင်းတွေကလည်း လူမစုံတော့ဘူး။ ကျောင်းပေါက်ဝမှာကတည်းက သဲအိတ်ကြီးတွေ၊ သံဆူးကြိုးကြီးတွေနဲ့ ပြီးတော့ လက်နက်တွေ ကိုင်ပြီးတော့ ယူနီဖောင်းအပြည့်နဲ့ စစ်သားတွေ၊ ရဲတွေက စောင့်နေကြတယ် ဆိုတဲ့အခါကျတော့ ဒီလိုတွေစောင့်လိုက်လို့ ကလေးရဲ့ စိတ်ထဲမှာ ပိုပြီးလုံခြုံသွားတာ မဟုတ်ဘူး၊ ပိုပြီး စိုးရိမ်သွားတာ။”
မြို့ပေါ်တွေမှာ ကျောင်းတက်ရေး၊ မတက်ရေး အယူအဆတွေ အားပြိုင်နေချိန်မှာ၊ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် တောတောင်တွေထဲ ပုန်းရှောင်နေရတဲ့ ကလေးတွေအတွက်တော့ စာသင်ခန်းထဲသွားဖို့ အခြေအနေ မမြင်ရသေးပါဘူး။
ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့က ပြန်ဖွင့်နေတဲ့ အခြေခံပညာကျောင်းတွေမှာ ဒီနှစ်ကျောင်းပြန်တက်နေကြတဲ့ ကျောင်းသားအရေအတွက် ယေဘုယျအားဖြင့် တနိုင်ငံလုံးမှာ သိသိသာသာ နည်းပါးပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာတော့ လုံခြုံရေးအရ ပိတ်ထားတဲ့ ကျောင်း ၂၀၀ လောက်ကလွဲလို့ ကျောင်းပေါင်း ၃,၀၀၀ ကျော်မှာ ကျောင်းတက်နေကြသူ ရာနှုန်းပြည့်နီးပါးဖြစ်တယ်လို့ ပြည်နယ်ပညာရေးတာဝန်ရှိသူက ဗွီအိုအေကို ပြောထားပါတယ်။
............................................................................
ပညာရေးဆိုငျရာနရောဌာန ၁၀၀ ထကျမနညျး မလေအတှငျးတိုကျခိုကျခံရ - Save the Children
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံက စာသငျကြောငျးနဲ့ ပညာရေးအဆောကျအဦး ၁၀၀ ထကျမနညျး မလေ တလတညျးမှာတငျ ဖောကျခှဲတိုကျခိုကျခံရလို့ ထိခိုကျ ပကြျစီးခဲ့တယျလို့ ကလေးသူငယျ ကူညီစောင့ျရှောကျရေးအဖှဲ့ Save the Children က ဒီနေ့ ဇှနျလ ၁၁ ရကျနေ့စှဲနဲ့ ထုတျပွနျလိုကျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ မွနျမာနိုငျငံတဝနျးက ကြောငျးနဲ့၊ တက်ကသိုလျကြောငျးဝနျး ၆၀ ထကျမနညျးမှာလညျး စဈတပျက ဝငျရောကျတပျစှဲထားတယျလို့ ထောကျပွထားပါတယျ။ ခုလို စာသငျခနျးတှအေပေါျ တိုကျခိုကျနမှေုကို ပညာရေးအသိုငျးအဝိုငျးကလညျး ပွဈတငျရှုံ့ခနြပေါတယျ။ ရနျကုနျကပေးပို့တဲ့ ဒီသတငျးအပွည့ျအစုံကို ကိုရနျနိုငျကပွောပွပါမယျ။
မလေ ၁ လထဲမှာတငျ စာသငျကြောငျးနဲ့ ပညာရေးအဆောကျအဦး ၁၀၃ ခု ဖောကျခှဲတိုကျခိုကျခံရလို့ ပကြျစီးထိခိုကျခဲ့တယျလို့ ကလေးသူငယျ ကူညီစောင့ျရှောကျရေးအဖှဲ့ Save the Children ကပွောပါတယျ။ ဒီနေ့ ဇှနျလ ၁၁ ရကျ နေ့စှဲနဲ့ ထုတျပွနျတဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ စာသငျကြောငျးတှေ တက်ကသိုလျကြောငျးဝနျးတှထေဲမှာ လကျနကျကိုငျ တပျဖှဲ့တှေ ဝငျရောကျတပျစှဲထားတယျလို့လညျး ဖောျပွထားပါတယျ။
ကြောငျးတှနေဲ့ ကြောငျးနားဝနျးကငြျမှာ ပေါကျကှဲမှုတှကွေောင့ျ ကြောငျးသူကြောငျးသားတှနေဲ့ ဆရာ ဆရာမတှအေတှကျ အန်တရာယျ စိုးရိမျစရာဖွဈတယျလို့လညျး ထောကျပွထားပါတယျ။
နိုငျငံတဝနျးဖွဈနတေဲ့ ပေါကျကှဲမှုတှကွေောင့ျ ပွငျးပွငျးထနျထနျ ဒဏျရာရသူတှရှေိသလို တခြို့ ပညာရေးဆိုငျရာ အဆောကျအဦတှေ ဆိုးဆိုးရှားရှား ပကြျစီးတယျဆိုတဲ့သတငျးတှေ သိရတယျလို့လညျး ပွောထားပါတယျ။
ကလေးတှကေို အန်တရာယျဖွဈနိုငျတဲ့ ဒီတိုကျခိုကျမှုတှဟော အငျမတနျ စိတျပကြျစရာဖွဈကွောငျး Save the Children ကပွောပါတယျ။ စာသငျခနျးတှထေဲမှာ လကျနကျကိုငျထားတဲ့ စဈသားပုံတှေ မွငျတှေ့ရတဲ့အပေါျ သိပျကို စိုးရိမျတယျလို့လညျး ဒီထုတျပွနျခကြျမှာ ရေးသားထားတာပါ။
ဒါနဲ့ပတျသကျလို့ Save the Children ပွညျတှငျးတာဝနျခံရဲ့ သဘောထားကို VOA က ဆကျသှယျ မေးမွနျးရာမှာတော့ သူတို့ရဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ ရေးထားတဲ့အတိုငျး ဖွဈတယျလို့သာ မှတျခကြျပေးပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံတဝနျးက အခွခေံပညာကြောငျးနဲ့ တက်ကသိုလျ စုစုပေါငျး ၆၀ ထကျမနညျးမှာ စဈတပျတှေ ဝငျရောကျ တပျစှဲထားတယျလို့ ဒီအဖှဲ့က ပွောထားပါတယျ။
ဒီအခွအေနဟော နိုငျငံတကာစံနှုနျးတှနေဲ့ မကိုကျညီကွောငျး ကလေးအခှင့ျအရေးနဲ့ ပညာရေးဆိုငျရာ အရပျဘကျအဖှဲ့တခုက ကိုပီတာက ပွောပါတယျ။
“Save the Children ရဲ့ ထုတျပွနျခကြျတှကေို ကွည့ျမယျဆိုရငျ နိုငျငံတကာစံနှုနျးနဲ့ ပွောရငျတော့ အခုလိုကြောငျးထဲမှာ လကျနကျကိုငျ အဖှဲ့အစညျးတှကေ လုံခွုံရေး ပွနျယူပါတယျ ဆိုပွီးတော့မှ ကြောငျးတှငျးထဲမှာ နတောတော့ လကျခံနိုငျစရာ မရှိဘူးပေါ့။ စောင့ျရှောကျရာ မရောကျဘဲနဲ့ နောကျဆုံး သူတို့ကွောင့ျမို့တောငျမှ အထိအခိုကျ ပိုတော့ဖွဈနိုငျတယျ၊ ဖွဈသှားမှာ။ ဒါကွောင့ျမို့လညျး UNICEF ရော ကနြောျတို့ ကလေးသူငယျ အခှင့ျအရေးနဲ့ လှုပျရှားသူ ဘယျသူမဆိုကတော့ ဒါကို ကန့ျကှကျမှာပါပဲ။”
ကလေးတှေ ပညာသငျယူနတေဲ့ အဝနျးအဝိုငျးဟာ လုံခွုံစိတျခမြှုရှိသင့ျပွီး ဘယျလိုအခွအေနမြေိုးမှာမှ ပဈမှတျထား တိုကျခိုကျခံရတာတှေ မဖွဈသင့ျကွောငျး Save the Children ကထောကျပွထားပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံလုံးဆိုငျရာ ပညာရေးတက်ကသိုလျ ဆရာ၊ ဆရာမမြား သမဂ်ဂက စိုငျးနောျလငျးကလညျး တိုကျခိုကျမှုတှအေပေါျ ရှုံ့ခတြယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့က ကြောငျးမတကျဖို့ဆိုတာ တိုကျတှနျးခကြျပဲရှိတာ၊ ဒါပမေဲ့ ကနြောျတို့က ယုတျမာတဲ့အထဲမှာတော့ မပါဘူး။ ကနြောျ ယုံကွညျတယျ။ အဲဒီတော့ ဗုံးတှလေန့ျတာတို့ ဘာတို့သညျ တမငျလုပျနတောလို့ပဲ ကနြောျက ယူဆတယျ။ တကယျလို့ အဲလိုစဉျးစားနတောရှိလညျး ကနြောျတို့ကတော့ စာသငျကြောငျးတှကေို မလုပျဖို့အတှကျတော့ တောငျးဆိုခငြျတယျ ဘယျသူပဲ ဖွဈဖွဈပေါ့ဗြာ။”
ဘေးကငျးလုံခွုံမှုမရှိတဲ့ အခွအေနအေောကျမှာ ပညာသငျယူရမယျဆိုရငျ အနှဈသာရပွည့ျဝတဲ့ ပညာရေးကို ရနိုငျမှာ မဟုတျဘူးလို့ ပညာရေးအသိုငျးအဝိုငျးက ပွောနပေါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံလုံးဆိုငျရာ အခွခေံပညာရေးလုပျသားသမဂ်ဂမြား ဗဟိုအလုပျအမှုဆောငျ ကောျမတီက ဒေါျသကျဆုလှိုငျ ကလညျး ကြောငျးသားတှေ စိတျဒဏျရာရနိုငျတဲ့ အခွအေနမြေိုးဖွဈတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ကြောငျးမတကျဖို့ မိဘကို ငွငျးလို့ကန့ျလို့ မရတဲ့အခါကတြော့ သူတို့ အတငျး ကြောငျးပို့ခံရတယျ။ မိဘနဲ့ သားသမီးကွားမှာ နားလညျမှုလှဲပွီး ပထမ အိမျကပေးလိုကျတဲ့ စိတျဒဏျရာကို ကလေးတှရေတယျ။ ကြောငျးဝငျးထဲ ရောကျတဲ့အခါမှာလညျး ခါတိုငျးစာသငျနှဈတှဆေိုရငျ ဆရာ၊ ဆရာမတှကေ ဂိတျဂြူတီစောင့ျတယျ။ နောကျ လမျးကူးတာတှေ ဘာတှေ အန်တရာယျမဖွဈအောငျ ကွည့ျပေးကွတယျ။ ကြောငျးထဲရောကျတာနဲ့ ကိုယ့ျဆရာ၊ ဆရာမနဲ့ ကိုယ့ျသူငယျခငြျးနဲ့ ကိုယ့ျညီအဈကို မောငျနှမတှပေဲရှိတယျ။ အခုအခွအေနကွေီးက မတူဘူး၊ ကြောငျးထဲရောကျလိုကျတော့ သူငယျခငြျးတှကေလညျး လူမစုံတော့ဘူး။ ကြောငျးပေါကျဝမှာကတညျးက သဲအိတျကွီးတှေ၊ သံဆူးကွိုးကွီးတှနေဲ့ ပွီးတော့ လကျနကျတှေ ကိုငျပွီးတော့ ယူနီဖောငျးအပွည့ျနဲ့ စဈသားတှေ၊ ရဲတှကေ စောင့ျနကွေတယျ ဆိုတဲ့အခါကတြော့ ဒီလိုတှစေောင့ျလိုကျလို့ ကလေးရဲ့ စိတျထဲမှာ ပိုပွီးလုံခွုံသှားတာ မဟုတျဘူး၊ ပိုပွီး စိုးရိမျသှားတာ။”
မွို့ပေါျတှမှော ကြောငျးတကျရေး၊ မတကျရေး အယူအဆတှေ အားပွိုငျနခြေိနျမှာ၊ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ တောတောငျတှထေဲ ပုနျးရှောငျနရေတဲ့ ကလေးတှအေတှကျတော့ စာသငျခနျးထဲသှားဖို့ အခွအေနေ မမွငျရသေးပါဘူး။
ဇှနျလ ၁ ရကျနေ့က ပွနျဖှင့ျနတေဲ့ အခွခေံပညာကြောငျးတှမှော ဒီနှဈကြောငျးပွနျတကျနကွေတဲ့ ကြောငျးသားအရအေတှကျ ယဘေုယအြားဖွင့ျ တနိုငျငံလုံးမှာ သိသိသာသာ နညျးပါးပါတယျ။ ရခိုငျပွညျနယျမှာတော့ လုံခွုံရေးအရ ပိတျထားတဲ့ ကြောငျး ၂၀၀ လောကျကလှဲလို့ ကြောငျးပေါငျး ၃,၀၀၀ ကြောျမှာ ကြောငျးတကျနကွေသူ ရာနှုနျးပွည့ျနီးပါးဖွဈတယျလို့ ပွညျနယျပညာရေးတာဝနျရှိသူက ဗှီအိုအကေို ပွောထားပါတယျ။
