ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ကောင်စီကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် လူဦးရေစာရင်းတွေကို ဒီကနေ့ ကစပြီးတော့ ကွင်းဆင်းကောက်ယူတယ်လို့ ပြည်နယ်ကောင်စီ ကပြောပါတယ်။ ဒီစာရင်းဟာ ရွေးကောက်ပွဲအတွက်တင်မကပဲ၊ တခြား ဒေသတွင်း လူမှုဖွံဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက်လည်း အသုံးဝင်ပါလိမ့်မယ်လို့ ရခိုင်စစ်ကောင်စီ ပြောခွင့်ရသူက ပြောပါတယ်။ ဒီအကြောင်း သတင်းပေးပို့ချက် ကိုစည်သူ ပြောပြမှာပါ။
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှစ်ရွေးကောက်ပွဲမှာ စာရင်းမှားတွေရှိခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်နဲ့ အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့ စစ်ကောင်စီဟာ အခုနှစ် ဩဂုတ်လမှာ ရွေးကောက်ပွဲတရပ်ကျင်းပဖို့ ပြင်ဆင်နေတာပါ။ အဲဒီရွေးကောက်ပွဲအတွက် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း လူဦးရေစာရင်းကောက်ယူမှုတွေ ဒီကနေ့ ဇန်နဝါရီလ ၉ရက်နေ့မှာ စတင်လုပ်ဆောင်တယ်လို့ ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်ကောင်စီ ပြောခွင့်ရ ဦးလှသိန်းကပြောပါတယ်။
“ လူဦးရေစာရင်းဆိုတာကတော့ နိုင်ငံတနိုင်ငံမှာတော့ အရေးကြီးတယ်၊ ငါတို့အဲလိုကောက် လိုက်တဲ့အခါ စာမတတ်တဲ့ သူက ဘယ်လောက်ရှိတယ်၊ စာတတ်တဲ့သူက ဘယ်လောက် ရှိတယ်၊အဲလို ပညာရေးပိုင်းတွေမှာ ဘာလုပ်ရမလဲ အ၃လုံး စီမံချက်လုပ်ရတော့မှာလား၊ ပြီး တော့ အသက်အရွယ် အားဖြင့် အသက်ကြီးတဲ့ သူတွေများတယ်၊ နိုင်ငံခြားကို ထွက်တာ များ တယ်။ ဒီစာရင်းတွေလဲ တိုင်းပြည်အတွက် အရေးကြီးတာပဲလေနော်၊ ဆိုတော့ အဲတာက တပိုင်းပေါ့နော် နောက်တပိုင်းကတော့ လုပ်တည်းက ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ မဲစာရင်းအတွက် ရည်ရွယ်ပြီးတော့ လုပ်တာ သေချာတယ်၊ မဲစာရင်းအတွက်လည်းပါတယ်။ တိုင်းပြည်အ တွက် လုပ်အပ်တဲ့ လူဦးရေစာရင်းလည်းပါတာပေါ့နော်။”
ရခိုင်မြောက်ပိုင်း ဒေသခံတချို့ကို AA ရခိုင်တပ်ဖွဲ့နဲ့ဆက်နွယ်တယ်ဆိုပြီး ဖမ်းဆီးခဲ့တာမျိုးတွေရှိခဲ့တာကြောင့် တချို့ဒေသခံတွေ စိုးရိမ်ပြီးထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရဆဲရှိတဲ့အတွက်၊ အခုလို အိမ်ထောင်စုစာရင်းကောက်ခံမှုတွေမှာ တခြားမလိုလားအပ်တဲ့ အဖမ်းအဆီးတွေ ထပ်ဖြစ်လာမှာကိုလည်း စိုးရိမ်ကြတဲ့ ဒေသခံတွေရှိပါတယ်။
လွတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်းတဦးဖြစ်တဲ့ ရခိုင်အရေးလေ့လာသုံးသပ်သူဦးဖေသန်းကတော့ စစ်ကောင်စီက မဲစာရင်းအတွက် စာရင်းကောက်ယူနေမှုကို စိုးရိမ်စရာတခုလို့ မမြင်ပါဘူး။
“ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ်လေ ဒီရွေးကောက်ပွဲမှာတော့ သူတို့က အရင်အစိုးရကိုလည်း ဒီလူဦးရေ မဲစာရင်းမှာ မမှန်မကန်လုပ်တယ်ဆိုပြီးတော့ စွပ်စွဲခဲ့တာတွေရှိတယ်၊ အဲဒီအကြောင်းပြချက်နဲ့ အာဏာသိမ်းခဲ့တာတွေရှိတယ်၊ ဒီတခေါက်မှာတော့ သူတို့ မဲစာရင်းတွေကိုမှန်မှန်ကန် ကန်ရှိအောင် မဲစာရင်းတွေကိုတည်ဆောက် ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ပြယုဒ်မျိုးတွေသူတို့ လုပ်လိမ့်မယ်၊ ဆိုတော့ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် အကြောင်းပြပြီး လူဦးစာရေးစာရင်းကောက်တာကတော့ သိပ်ပြီးပြဿနာမရှိလောက်ဘူးထင်တယ်။”
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းကတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်က တချို့မြို့နယ်တွေမှာ လုံခြုံရေးအရ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်ခဲ့ပါဘူး။ အခု လတ်တလောအားဖြင့် AA ရခိုင်တပ်ဖွဲ့နဲ့ စစ်ကောင်စီကြား နှုတ်အားဖြင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးယူထားပါတယ်။ AA အပါအဝင် ညီနောင်သုံးဖွဲ့ရဲ့ နှစ်သစ်ကူးထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာတော့ အခြား တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို တွန်းလှန်တိုက်ဖျက်သွားမယ်လို့ သန္နိဌာန်ပြုဖော်ပြထားပေမဲ့ စစ်ကောင်စီကလုပ်မယ့် ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ပတ်သက်လို့ တစုံတရာ ပြောဆိုထားတာမရှိပါဘူး။
နွေဦးတော်လှန်ရေးနောက်ပိုင်းပေါ်လာတဲ့ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ KIA ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်အပါအဝင် အဓိက တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အများစုကတော့ ဒီရွေးကောက်ပွဲဟာ တရားဝင်မှုမရှိဘူးလို့ တုံ့ပြန်နေကြပါတယ်။
အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Antony Blinken ကလည်း စစ်ကောင်စီကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲဟာ လွတ်လပ်တရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ တခုမဖြစ်နိုင်တဲ့ အကြောင်းနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အကြပ်အတည်းကို ပိုရှည်ကြာစေပြီး တိုင်းပြည်ရဲ့ ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူး ပြောင်းရေးနဲ့ တည်ငြိမ်အေးချမ်းသာယာရေးကို နှောင့်နှေးကြန့်ကြာ စေမယ့်အကြောင်း ကြောညာချက်ထုတ်ပြန်ထားတာတွေလည်းရှိပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ဒေသအာဏာပိုင်တချို့က ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်ပြောဆို မှုတွေရှိနေပေမဲ့လည်း မြန်မာစစ်ကောင်စီဘက်ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ့် ရက်နဲ့ပတ်သက်လို့ လူထုကို တိတိကျကျ ကြေညာပြောဆိုတာတော့ မရှိသေးပါဘူး။
{Unicode}
ရခိုငျမှာ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ စာရငျးကောကျယူမှုစတငျ
ဇနျနဝါရီ ၉၊ ၂၀၂၃ (ဗှီအိုအေ၊မွနျမာ)
ရခိုငျပွညျနယျမှာ စဈကောငျစီကငြျးပမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ လူဦးရစောရငျးတှကေို ဒီကနေ့ ကစပွီးတော့ ကှငျးဆငျးကောကျယူတယျလို့ ပွညျနယျကောငျစီ ကပွောပါတယျ။ ဒီစာရငျးဟာ ရှေးကောကျပှဲအတှကျတငျမကပဲ၊ တခွား ဒသေတှငျး လူမှုဖှံဖွိုးတိုးတကျရေးအတှကျလညျး အသုံးဝငျပါလိမ့ျမယျလို့ ရခိုငျစဈကောငျစီ ပွောခှင့ျရသူက ပွောပါတယျ။ ဒီအကွောငျး သတငျးပေးပို့ခကြျ ကိုစညျသူ ပွောပွမှာပါ။
ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှဈရှေးကောကျပှဲမှာ စာရငျးမှားတှရှေိခဲ့တယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျနဲ့ အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့ စဈကောငျစီဟာ အခုနှဈ ဩဂုတျလမှာ ရှေးကောကျပှဲတရပျကငြျးပဖို့ ပွငျဆငျနတောပါ။ အဲဒီရှေးကောကျပှဲအတှကျ ရခိုငျပွညျနယျတှငျး လူဦးရစောရငျးကောကျယူမှုတှေ ဒီကနေ့ ဇနျနဝါရီလ ၉ရကျနေ့မှာ စတငျလုပျဆောငျတယျလို့ ရခိုငျပွညျနယျ စဈကောငျစီ ပွောခှင့ျရ ဦးလှသိနျးကပွောပါတယျ။
“ လူဦးရစောရငျးဆိုတာကတော့ နိုငျငံတနိုငျငံမှာတော့ အရေးကွီးတယျ၊ ငါတို့အဲလိုကောကျ လိုကျတဲ့အခါ စာမတတျတဲ့ သူက ဘယျလောကျရှိတယျ၊ စာတတျတဲ့သူက ဘယျလောကျ ရှိတယျ၊အဲလို ပညာရေးပိုငျးတှမှော ဘာလုပျရမလဲ အ၃လုံး စီမံခကြျလုပျရတော့မှာလား၊ ပွီး တော့ အသကျအရှယျ အားဖွင့ျ အသကျကွီးတဲ့ သူတှမြေားတယျ၊ နိုငျငံခွားကို ထှကျတာ မြား တယျ။ ဒီစာရငျးတှလေဲ တိုငျးပွညျအတှကျ အရေးကွီးတာပဲလနေောျ၊ ဆိုတော့ အဲတာက တပိုငျးပေါ့နောျ နောကျတပိုငျးကတော့ လုပျတညျးက ရညျရှယျခကြျကတော့ မဲစာရငျးအတှကျ ရညျရှယျပွီးတော့ လုပျတာ သခြောတယျ၊ မဲစာရငျးအတှကျလညျးပါတယျ။ တိုငျးပွညျအ တှကျ လုပျအပျတဲ့ လူဦးရစောရငျးလညျးပါတာပေါ့နောျ။”
ရခိုငျမွောကျပိုငျး ဒသေခံတခြို့ကို AA ရခိုငျတပျဖှဲ့နဲ့ဆကျနှယျတယျဆိုပွီး ဖမျးဆီးခဲ့တာမြိုးတှရှေိခဲ့တာကွောင့ျ တခြို့ဒသေခံတှေ စိုးရိမျပွီးထှကျပွေးတိမျးရှောငျနရေဆဲရှိတဲ့အတှကျ၊ အခုလို အိမျထောငျစုစာရငျးကောကျခံမှုတှမှော တခွားမလိုလားအပျတဲ့ အဖမျးအဆီးတှေ ထပျဖွဈလာမှာကိုလညျး စိုးရိမျကွတဲ့ ဒသေခံတှရှေိပါတယျ။
လှတျတောျကိုယျစားလှယျဟောငျးတဦးဖွဈတဲ့ ရခိုငျအရေးလေ့လာသုံးသပျသူဦးဖသေနျးကတော့ စဈကောငျစီက မဲစာရငျးအတှကျ စာရငျးကောကျယူနမှေုကို စိုးရိမျစရာတခုလို့ မမွငျပါဘူး။
“ ဘယျလိုပဲဖွဈဖွဈလေ ဒီရှေးကောကျပှဲမှာတော့ သူတို့က အရငျအစိုးရကိုလညျး ဒီလူဦးရေ မဲစာရငျးမှာ မမှနျမကနျလုပျတယျဆိုပွီးတော့ စှပျစှဲခဲ့တာတှရှေိတယျ၊ အဲဒီအကွောငျးပွခကြျနဲ့ အာဏာသိမျးခဲ့တာတှရှေိတယျ၊ ဒီတခေါကျမှာတော့ သူတို့ မဲစာရငျးတှကေိုမှနျမှနျကနျ ကနျရှိအောငျ မဲစာရငျးတှကေိုတညျဆောကျ ဖွဈတယျဆိုတဲ့ပွယုဒျမြိုးတှသေူတို့ လုပျလိမ့ျမယျ၊ ဆိုတော့ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ အကွောငျးပွပွီး လူဦးစာရေးစာရငျးကောကျတာကတော့ သိပျပွီးပွူနာမရှိလောကျဘူးထငျတယျ။”
ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲတုနျးကတော့ ရခိုငျပွညျနယျက တခြို့မွို့နယျတှမှော လုံခွုံရေးအရ ရှေးကောကျပှဲ မကငြျးပနိုငျခဲ့ပါဘူး။ အခု လတျတလောအားဖွင့ျ AA ရခိုငျတပျဖှဲ့နဲ့ စဈကောငျစီကွား နှုတျအားဖွင့ျ အပဈအခတျရပျစဲရေးယူထားပါတယျ။ AA အပါအဝငျ ညီနောငျသုံးဖှဲ့ရဲ့ နှဈသဈကူးထုတျပွနျခကြျထဲမှာတော့ အခွား တောျလှနျရေးအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ စဈအာဏာရှငျစနဈကို တှနျးလှနျတိုကျဖကြျသှားမယျလို့ သန်နိဌာနျပွုဖောျပွထားပမေဲ့ စဈကောငျစီကလုပျမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲနဲ့ပတျသကျလို့ တစုံတရာ ပွောဆိုထားတာမရှိပါဘူး။
နှေဦးတောျလှနျရေးနောကျပိုငျးပေါျလာတဲ့ တောျလှနျရေးအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ KIA ကခငြျလှတျလပျရေးတပျအပါအဝငျ အဓိက တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအမြားစုကတော့ ဒီရှေးကောကျပှဲဟာ တရားဝငျမှုမရှိဘူးလို့ တုံ့ပွနျနကွေပါတယျ။
အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Antony Blinken ကလညျး စဈကောငျစီကငြျးပမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲဟာ လှတျလပျတရားမြှတတဲ့ ရှေးကောကျပှဲ တခုမဖွဈနိုငျတဲ့ အကွောငျးနဲ့ မွနျမာနိုငျငံရဲ့အကွပျအတညျးကို ပိုရှညျကွာစပွေီး တိုငျးပွညျရဲ့ ဒီမိုကရစေီ အသှငျကူး ပွောငျးရေးနဲ့ တညျငွိမျအေးခမြျးသာယာရေးကို နှောင့ျနှေးကွန့ျကွာ စမေယ့ျအကွောငျး ကွောညာခကြျထုတျပွနျထားတာတှလေညျးရှိပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံတှငျး ဒသေအာဏာပိုငျတခြို့က ရှေးကောကျပှဲအတှကျ ပွငျဆငျပွောဆို မှုတှရှေိနပေမေဲ့လညျး မွနျမာစဈကောငျစီဘကျကတော့ ရှေးကောကျပှဲကငြျးပမယ့ျ ရကျနဲ့ပတျသကျလို့ လူထုကို တိတိကကြြ ကွညောပွောဆိုတာတော့ မရှိသေးပါဘူး။
