ဝါရင့်နိုင်ငံရေးသမားကြီး ဦးသုဝေ ကွယ်လွန်
{{Zawgyi/Unicode}}
ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ( မြန်မာ)ရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသုဝေဟာ မေလ(၁၈)ရက် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ညပိုင်း၊ ရန်ကုန်တိုင်း ရွှေပြည်သာမြို့ နေအိမ်မှာ ကွယ်လွန်သွားပါတယ်။ ဝါရင့်နိုင်ငံရေးသမားကြီး ဦးသုဝေ ဟာ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအတွက် တစိုက်မတ်မတ် ကြိုးပမ်းခဲ့သူ အဖြစ်နဲ့လည်း နိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝန်းနဲ့ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေက ပြောကြပါတယ်။ ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က စုစည်း တင်ပြထားတာပါ။
ဦးသုဝေဟာ ရန်ကုန် ရွှေပြည်သာမြို့ နေအိမ်မှာ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ညနေပိုင်း ခေါင်းမူးပြီး လဲကျရာက အင်းစိန်ဆေးရုံကို ပို့ဆောင်ပေးခဲ့ပေမယ့် ဆေးရုံအရောက်မှာ သေဆုံးသွားတယ်လို့ နိုင်ငံရေး လုပ်ဖေါ်ကိုင်ဖက်တွေက သူတို့ရဲ့လူမှုကွန်ယက် မီဒီယာပေါ်မှာ ရေးသားထားတာပါ။ ကွယ်လွန်ချိန်မှာ အသက်(၉၀) ရှိပြီဖြစ်ပါတယ်။
ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ( မြန်မာ)ရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်အပြင် ၊ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှု ပူးတွဲကော်မတီ(UPDJC)ရဲ့ ဒုဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ်လည်း တာဝန်ယူထားတဲ့ ဦးသုဝေဟာ တိုင်းပြည် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်ရော ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု အရေးအတွက်ပါ စိတ်အားထက်သန်ခဲ့သူ ဖြစ်တယ်လို့ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(SNLD)ပါတီ ဥက္ကဌ ဦးစိုင်းညွန့်လွင်က VOA ကို ပြောပါတယ်။
" ဝါရင့် နိုင်ငံရေးသမားကြီးတဦး ကွယ်လွန်သွားတယ် ဆိုတော့ စိတ်မကောင်း ဖြစ်မိပါတယ်။ သူဟာဆိုရင် UPDJC လို့ခေါ်တဲ့ NCA ရဲ့ အကိုင်းအခက်တခုပေါ့။ အဓိကတော့ UPDJC မှာ သူ ဒုဥက္ကဌဖြစ်ခဲ့တယ်။ နောက် ဖက်ဒရယ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ အားပေး ထောက်ခံတာတွေ ရှိခဲ့တယ်။ အခုလို သူကွယ်လွန်သွားတာအတွက် စိတ်မကောင်း ဖြစ်ရပါတယ်။ "
မြန်မာပြည် လွတ်လပ်ရေးရပြီးခါစ ဖဆပလ ခေတ်မှာကတည်းက နိုင်ငံရေးသမား ဖြစ်လာခဲ့တဲ့ ဦးသုဝေဟာ တနိုင်ငံလုံးအုံကြွပြီး ဒီမိုကရေစီရေး တောင်းဆိုခဲ့တဲ့ ၁၉၈၈ လူထုလုပ်ရှားမှုမှာ ပြန်လည်ပါဝင်လာပြီး စစ်အစိုးရက ဖမ်းဆီး ထောင်ချခဲ့တာပါ။ အင်းစိန်ထောင်မှာ ဆုံခဲ့ဖူးတဲ့ ၈၈ မျိုးဆက် ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်တဦး ဖြစ်တဲ့ ဦးဇော်မင်းကတော့ ဦးသုဝေ ရဲ့ နိုင်ငံရေး ဖြတ်သန်းမှု တစိတ်တပိုင်းကို အခုလို ပြောပြပါတယ်။
" ၁၉၈၈ မှာ ဦးသုဝေ ပြန်ပါလာခဲ့ပြီးတော့ ၁၉၉၀ ရွေးကောက်ပွဲကို ဝင်မယ့် ပါတီတွေထဲမှာ သူ့ပါတီက ပထမဆုံး မှတ်ပုံတင်ခဲ့တဲ့ ပါတီဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီကနေမှတဆင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ CRPP (ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ)ကို ထောက်ခံသလား မထောက်ခံဘူးလား ဆိုတဲ့အကြောင်းကို မေးပြီးတော့ သူရယ် ဦးထွေးမြင့်ရယ်ကို အကျဉ်းချခဲ့ပါတယ်။ သူတို့အဲဒီလို အကျဉ်းကျနေတဲ့အချိန် ၊ ၁၉၉၁ ခုနှစ် နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆု လှုပ်ရှားမှုနဲ့ ကျနော်တို့ အထိမ်းသိမ်းခံရတဲ့အခါမှာ အင်းစိန် သီးသန့်ထောင် တိုက်မှာ တွေ့ဆုံခဲ့ရပါတယ်။ သူ့ဆီက နိုင်ငံရေး အယူအဆတွေ အများကြီးသိခဲ့ရတယ်။ အထူးသဖြင့် သူက ပါတီနိုင်ငံရေးမှာ ခေါင်းဆောင် ပါဝင်သင့်တဲ့လူတယောက် ဖြစ်ခဲ့ပေမဲ့ တိုင်းပြည်ရဲ့နိုင်ငံရေးပုံစံတွေကြောင့် သူက လွဲချော် ခဲ့ရတာပေါ့နော်။ ဘာပဲ ပြောပြော နိုင်ငံရေးမှာ သူကွယ်လွန်ခြင်းအတွက် ကျနော်တို့ ဝမ်းနည်းပါတယ်။ သူဟာ နိုင်ငံရေးကလွဲလို့ ဘာမှလုပ်မသွားတဲ့လူ တယောက်ပါလို့ပဲ ပြောချင်ပါတယ်။ "
ခေတ်ကာလအလိုက် နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှု မရှိခဲ့တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဦးသုဝေ လို ဝါရင့်နိုင်ငံရေးသမားဆီက လက်ဆင့်ကမ်း လေ့လာသင်ယူနိုင်မယ့် အခွင့်အလမ်း ဆုံးရှုံးခဲ့ရတယ်လို့ ထင်ရှားတဲ့ ၈၈၈၈ ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ဦးမောင်မောင်ကျော်က ပြောပါတယ်။
" ကျနော်က ဦးသုဝေနဲ့တော့ ၁၉၈၈ မှာ တိုက်ရိုက် မတွေ့ဆုံ ၊ မပတ်သက်ဖူးပါဘူး။ သို့သော် ပြည်သူ့ပြည်ချစ်ပါတီ ခေတ်တုန်းက သူနဲ့အတူ လုပ်ခဲ့တဲ့ ဗိုလ်ချုပ် တင်မောင်ဝင်း ဆို ကျနော့ရဲ့ဆရာ၊ ကျေးဇူးရှင်ဆိုလည်း မမှားပါဘူး။ ဦးတင်မောင်ဝင်း ( ခေတ်ပြိုင် သတင်းစာ) ပြောပြလို့ ဦးသုဝေ အကြောင်းတွေ ကျနော် အတော်လေး ကြားဖူးပါတယ်။ ဦးသုဝေက တကယ် အရည်အချင်းရှိတဲ့ နိုင်ငံရေးသမား၊ ဝါရင့်နိုင်ငံရေးသမားကြီး တဦး ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့အတွေ့အကြုံတွေ သူတို့ အယူအဆတွေဟာ စစ်မှန်တဲ့ဒီမိုကရေစီစနစ် မဖွံ့ဖြိုးတဲ့ အတွက်ကြောင့်မို့ သူ့ဆီက လေ့လာခွင့် မရခဲ့တာတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ သူ ကွယ်လွန် ဆုံးရှုံးသွားတဲ့အပေါ်မှာ ကျနော် ၈၈ မျိုးဆက်ဟောင်း တဦးအနေနဲ့ပေါ့ ကျန်ရစ်သူမိသားစုနဲ့အတူ ဝမ်းနည်းကြေကွဲကြောင်းလည်း ပြောချင်ပါတယ်။ "
ဦးသုဝေကို ဖခင် ဦးဘအုန်း၊ မိခင် ဒေါ်လှတင် တို့ကနေ ၁၉၃၂ ခုနှစ် တောင်ငူမြို့မှာ မွေးဖွားခဲ့တာပါ။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်က ဝိဇ္ဇာဘွဲ့ ရရှိခဲ့သူဖြစ်ပြီး ကျောင်းသားဘဝ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှှုတွေမှာ ပါဝင်ခဲ့သူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
၁၉၅၇ ကနေ ၁၉၆၄ နှစ်ကြား ဖဆပလအစိုးရ ဒုဝန်ကြီးချုပ် ဦးကျော်ငြိမ်းရဲ့ ကိုယ်ရေးအတွင်းဝန်အဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သူပါ။ အာဏာရှင်ဟောင်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဦးနုရဲ့ ပြည်ချစ်ပါတီနဲ့အတူ ထိုင်းနယ်စပ်ကို တောခို လှုပ်ရှားခဲ့ဖူးပြီး၊ သတင်းစာဆရာ တဦးအဖြစ်နဲ့လည်း လုပ်ကိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဦးသုဝေမှာ သား(၂ ) ယောက် သမီး(၁) ယောက် ရှိပါတယ်။
....................................................
ဝါရင့ျနိုငျငံရေးသမားကွီး ဦးသုေ၀ ကှယျလှနျ
{{Zawgyi/Unicode}}
ဒီမိုကရကျတဈပါတီ( မွနျမာ)ရဲ့ ဥက်ကဋ်ဌ ဦးသုဝဟော မလေ(၁၈)ရကျ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့ ညပိုငျး၊ ရနျကုနျတိုငျး ရှှပွေညျသာမွို့ နအေိမျမှာ ကှယျလှနျသှားပါတယျ။ ဝါရင့ျနိုငျငံရေးသမားကွီး ဦးသုဝေ ဟာ မွနျမာ့နိုငျငံရေးအတှကျ တစိုကျမတျမတျ ကွိုးပမျးခဲ့သူ အဖွဈနဲ့လညျး နိုငျငံရေး အသိုငျးအဝနျးနဲ့ လုပျဖောျကိုငျဖကျတှကေ ပွောကွပါတယျ။ ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက စုစညျး တငျပွထားတာပါ။
ဦးသုဝဟော ရနျကုနျ ရှှပွေညျသာမွို့ နအေိမျမှာ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့ညနပေိုငျး ခေါငျးမူးပွီး လဲကရြာက အငျးစိနျဆေးရုံကို ပို့ဆောငျပေးခဲ့ပမေယ့ျ ဆေးရုံအရောကျမှာ သဆေုံးသှားတယျလို့ နိုငျငံရေး လုပျဖေါျကိုငျဖကျတှကေ သူတို့ရဲ့လူမှုကှနျယကျ မီဒီယာပေါျမှာ ရေးသားထားတာပါ။ ကှယျလှနျခြိနျမှာ အသကျ(၉၀) ရှိပွီဖွဈပါတယျ။
ဒီမိုကရကျတဈပါတီ ( မွနျမာ)ရဲ့ ဥက်ကဋ်ဌ တာဝနျအပွငျ ၊ ပွညျထောငျစုငွိမျးခမြျးရေး ဆှေးနှေးမှု ပူးတှဲကောျမတီ(UPDJC)ရဲ့ ဒုဥက်ကဋ်ဌ အဖွဈလညျး တာဝနျယူထားတဲ့ ဦးသုဝဟော တိုငျးပွညျ ငွိမျးခမြျးရေးအတှကျရော ဖကျဒရယျပွညျထောငျစု အရေးအတှကျပါ စိတျအားထကျသနျခဲ့သူ ဖွဈတယျလို့ ရှမျးတိုငျးရငျးသားမြား ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ(SNLD)ပါတီ ဥက်ကဌ ဦးစိုငျးညှန့ျလှငျက VOA ကို ပွောပါတယျ။
" ဝါရင့ျ နိုငျငံရေးသမားကွီးတဦး ကှယျလှနျသှားတယျ ဆိုတော့ စိတျမကောငျး ဖွဈမိပါတယျ။ သူဟာဆိုရငျ UPDJC လို့ခေါျတဲ့ NCA ရဲ့ အကိုငျးအခကျတခုပေါ့။ အဓိကတော့ UPDJC မှာ သူ ဒုဥက်ကဌဖွဈခဲ့တယျ။ နောကျ ဖကျဒရယျနဲ့ ပတျသကျလို့ အားပေး ထောကျခံတာတှေ ရှိခဲ့တယျ။ အခုလို သူကှယျလှနျသှားတာအတှကျ စိတျမကောငျး ဖွဈရပါတယျ။ "
မွနျမာပွညျ လှတျလပျရေးရပွီးခါစ ဖဆပလ ခတျေမှာကတညျးက နိုငျငံရေးသမား ဖွဈလာခဲ့တဲ့ ဦးသုဝဟော တနိုငျငံလုံးအုံကွှပွီး ဒီမိုကရစေီရေး တောငျးဆိုခဲ့တဲ့ ၁၉၈၈ လူထုလုပျရှားမှုမှာ ပွနျလညျပါဝငျလာပွီး စဈအစိုးရက ဖမျးဆီး ထောငျခခြဲ့တာပါ။ အငျးစိနျထောငျမှာ ဆုံခဲ့ဖူးတဲ့ ၈၈ မြိုးဆကျ ကြောငျးသားခေါငျးဆောငျတဦး ဖွဈတဲ့ ဦးဇောျမငျးကတော့ ဦးသုဝေ ရဲ့ နိုငျငံရေး ဖွတျသနျးမှု တစိတျတပိုငျးကို အခုလို ပွောပွပါတယျ။
" ၁၉၈၈ မှာ ဦးသုဝေ ပွနျပါလာခဲ့ပွီးတော့ ၁၉၉၀ ရှေးကောကျပှဲကို ဝငျမယ့ျ ပါတီတှထေဲမှာ သူ့ပါတီက ပထမဆုံး မှတျပုံတငျခဲ့တဲ့ ပါတီဖွဈပါတယျ။ အဲဒီကနမှေတဆင့ျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ CRPP (ပွညျသူ့လှှတျတောျ ကိုယျစားပွုကောျမတီ)ကို ထောကျခံသလား မထောကျခံဘူးလား ဆိုတဲ့အကွောငျးကို မေးပွီးတော့ သူရယျ ဦးထှေးမွင့ျရယျကို အကဉြျးခခြဲ့ပါတယျ။ သူတို့အဲဒီလို အကဉြျးကနြတေဲ့အခြိနျ ၊ ၁၉၉၁ ခုနှဈ နိုဘယျငွိမျးခမြျးရေးဆု လှုပျရှားမှုနဲ့ ကနြောျတို့ အထိမျးသိမျးခံရတဲ့အခါမှာ အငျးစိနျ သီးသန့ျထောငျ တိုကျမှာ တှေ့ဆုံခဲ့ရပါတယျ။ သူ့ဆီက နိုငျငံရေး အယူအဆတှေ အမြားကွီးသိခဲ့ရတယျ။ အထူးသဖွင့ျ သူက ပါတီနိုငျငံရေးမှာ ခေါငျးဆောငျ ပါဝငျသင့ျတဲ့လူတယောကျ ဖွဈခဲ့ပမေဲ့ တိုငျးပွညျရဲ့နိုငျငံရေးပုံစံတှကွေောင့ျ သူက လှဲခြောျ ခဲ့ရတာပေါ့နောျ။ ဘာပဲ ပွောပွော နိုငျငံရေးမှာ သူကှယျလှနျခွငျးအတှကျ ကနြောျတို့ ဝမျးနညျးပါတယျ။ သူဟာ နိုငျငံရေးကလှဲလို့ ဘာမှလုပျမသှားတဲ့လူ တယောကျပါလို့ပဲ ပွောခငြျပါတယျ။ "
ခတျေကာလအလိုကျ နိုငျငံရေးတညျငွိမျမှု မရှိခဲ့တဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဦးသုဝေ လို ဝါရင့ျနိုငျငံရေးသမားဆီက လကျဆင့ျကမျး လေ့လာသငျယူနိုငျမယ့ျ အခှင့ျအလမျး ဆုံးရှုံးခဲ့ရတယျလို့ ထငျရှားတဲ့ ၈၈၈၈ ကြောငျးသားခေါငျးဆောငျ ဦးမောငျမောငျကြောျက ပွောပါတယျ။
" ကနြောျက ဦးသုဝနေဲ့တော့ ၁၉၈၈ မှာ တိုကျရိုကျ မတှေ့ဆုံ ၊ မပတျသကျဖူးပါဘူး။ သို့သောျ ပွညျသူ့ပွညျခစြျပါတီ ခတျေတုနျးက သူနဲ့အတူ လုပျခဲ့တဲ့ ဗိုလျခြုပျ တငျမောငျဝငျး ဆို ကနြော့ရဲ့ဆရာ၊ ကြေးဇူးရှငျဆိုလညျး မမှားပါဘူး။ ဦးတငျမောငျဝငျး ( ခတျေပွိုငျ သတငျးစာ) ပွောပွလို့ ဦးသုဝေ အကွောငျးတှေ ကနြောျ အတောျလေး ကွားဖူးပါတယျ။ ဦးသုဝကေ တကယျ အရညျအခငြျးရှိတဲ့ နိုငျငံရေးသမား၊ ဝါရင့ျနိုငျငံရေးသမားကွီး တဦး ဖွဈပါတယျ။ သူတို့အတှေ့အကွုံတှေ သူတို့ အယူအဆတှဟော စဈမှနျတဲ့ဒီမိုကရစေီစနဈ မဖှံ့ဖွိုးတဲ့ အတှကျကွောင့ျမို့ သူ့ဆီက လေ့လာခှင့ျ မရခဲ့တာတှေ အမြားကွီးရှိပါတယျ။ သူ ကှယျလှနျ ဆုံးရှုံးသှားတဲ့အပေါျမှာ ကနြောျ ၈၈ မြိုးဆကျဟောငျး တဦးအနနေဲ့ပေါ့ ကနြျရဈသူမိသားစုနဲ့အတူ ဝမျးနညျးကွကှေဲကွောငျးလညျး ပွောခငြျပါတယျ။ "
ဦးသုဝကေို ဖခငျ ဦးဘအုနျး၊ မိခငျ ဒေါျလှတငျ တို့ကနေ ၁၉၃၂ ခုနှဈ တောငျငူမွို့မှာ မှေးဖှားခဲ့တာပါ။ ရနျကုနျတက်ကသိုလျက ဝိဇ်ဇာဘှဲ့ ရရှိခဲ့သူဖွဈပွီး ကြောငျးသားဘဝ နိုငျငံရေးလှုပျရှားမှှုတှမှော ပါဝငျခဲ့သူလညျး ဖွဈပါတယျ။
၁၉၅၇ ကနေ ၁၉၆၄ နှဈကွား ဖဆပလအစိုးရ ဒုဝနျကွီးခြုပျ ဦးကြောျငွိမျးရဲ့ ကိုယျရေးအတှငျးဝနျအဖွဈ တာဝနျယူခဲ့သူပါ။ အာဏာရှငျဟောငျး ဗိုလျခြုပျကွီးနဝေငျး အာဏာသိမျးပွီးနောကျ ဝနျကွီးခြုပျဟောငျး ဦးနုရဲ့ ပွညျခစြျပါတီနဲ့အတူ ထိုငျးနယျစပျကို တောခို လှုပျရှားခဲ့ဖူးပွီး၊ သတငျးစာဆရာ တဦးအဖွဈနဲ့လညျး လုပျကိုငျခဲ့ပါတယျ။ ဦးသုဝမှော သား(၂ ) ယောကျ သမီး(၁) ယောကျ ရှိပါတယျ။
