(Zawgyi/Unicode)
ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း၊ ကျောက်မဲမြို့နယ်၊ တော့ဆန်ကျေးရွာအုပ်စုမှာ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်တွေ အကြား လတ်တလောဖြစ်ပွားတဲ့ တိုက်ပွဲကြောင့် ဒေသခံ ၇၀၀ကျော်လောက်ဟာ နေ့ရပ်စွန့်ခွန် ထွက်ပြေးနေရပြီး လောလောဆည် အခြေအနေတွေ မငြိမ်သက်သေးတာကြောင့် နေရပ်ပြန်ဖို့ ခက်ခဲနေဆဲပါ။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်က စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေသတင်းကိုရန်နိုင်က တင်ပြထားပါတယ်။
ဒိရက်ပိုင်း ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းမှာ RCSS ရှမ်းတောင်တပ်ဖွဲ့နဲ့ SSPP ရှမ်းမြောက်နဲ့ TNLA တအန်း(ပလောင်) ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့တို့အကြားမှာ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေတာပါ။
ကျောက်မဲမြို့နယ်၊ တော့ဆန်ကျေးရွာအုပ်စု၊ ကုန်းဆာရွာမှာ ဇွန်လ ၂၈ရက်နေ့က တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ဒေသခံ ၆၀၀လောက်ဟာ မိုင်းငေ့ါမြို့နယ်ခွဲက မန်ပင့်နဲ့ နမ့်စွမ်ကျေးရွာကိုလည်း ရောက်ရှိနေကြောင်း ဒေသတွင်း ကူညီသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“ အခုလောလောဆည်တော့ ၆၀၀ကျော်နေတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ တဖွဲဖွဲ နောက်ထပ် ထပ်ပြီးတော့ လာနေတဲ့ဟာတွေ ရှိသေးတယ်တဲ့။ ခုလောလောဆည်တော့ ကျနော်တို့ဆီ ၇ရွာလောက်တော့ ရောက်နေပြီ။ ကချင်လည်းပါတယ်။ ရှမ်းလည်းပါတယ်။ ပလောင်တွေလည်း ပါတယ်။”
ရောက်လာတဲ့ စစ်ရှောင်တွေကိုတော့ ဘုန်းကြီးကျောင်း၊ စာသင်ကျောင်း နဲ့ ရှမ်းစာပေယဉ်ကျေးမှုအသင်း စတာတွေမှာ နေရာချထားပေးထားကြောင်း ပြောပါတယ်။
တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာဒေသက စစ်ရှောင် ၁၀၀ကျော်လောက်ကတော့ အုန်းငန်းနဲ့ ပန်စံဘက်ကို တိမ်းရှောင်နေရကြောင်း ကုန်းဆာရွာသားတစ်ဦးက VOA ကို ပြောပါတယ်။
“ ရှမ်းအကျားတွေ၊ ရှမ်းအစိမ်းတွေ၊ ပလောင်တွေ တိုက်ပွဲဖြစ်ကြနေတာ။ ပြေးရတာ။ ဟိုကလှမ်းပစ်၊ ဒီက လှမ်းပစ်သူတို့ ။ အိမ်က မီးလောင်သွားတာ ၃အိမ်လောင်သွားတာ။ ၄အိမ်ကတော့ ဗုံးမှန်တာ။ အဲဒီအိမ်လည်း ပျောက်ပျက်ကုန်တာ။ ပြီးတော့ ကျည်ဆံတွေကလည်း အကုန်မှန်တယ်။ ဘုန်းကြီးကျောင်းလည်း ဗုံးတွေ အကုန်မှန်တာပဲ။ ကျနော်တို့ကလည်းမနေနိုင်က ထွက်ပြေးရ။ အုန်းငန်းရွာကလည်း လူ ၇၀ကျော်တာ။ ပန်စံတွေကလည်း လူ ၁၈ယောက်လောက်ရှိ။ ပြိန်းစင့်ကလည်း လူ ၃၀ရှိတာ အဲလို ဖြစ်သွားတာ။”
တော့ဆန်ကျေးရွာအုပ်စုအတွင်းမှာ ဒီနှစ် ဇန်နဝါရီလလောက်က စပြီး တိုင်းရင်းသားတပ်တွေအကြား တိုက်ပွဲ ပြင်းထန်ခဲ့တာပါ။ နောက်ပိုင်းမှာ RCSS တပ်ဖဲ့ွတွေက ကုန်းဆာရွာမှာ တပ်စွဲထားပြီး ဒီရက်ပိုင်း တိုက်ပွဲမဖြစ်ခင် ရွာသားတွေ တိမ်းရှောင်လာတာကြောင့် အထိအခိုက်တော့ မရှိကြောင်း ပြောပါတယ်။
စစ်ရှောင်တွေကို ကူညီပေးနေတဲ့ အုန်းငန်းကျေးရွာက ကျောင်းထိုင်ဆရာတော်က ဇန်နဝါရီလတည်းက ရွာသားတွေ တိမ်းရှောင်နေရတာမှာ အုန်းငန်း၊ ပန်စံ၊ ပြိန်းစင့်ရွာဘက်မှာ လက်ရှိ ရွာပေါင်း ၁၁ရွာက တိမ်းရှောင်လာသူ ၁ထောင်ကျော် လောက် ခိုလှုံနေကြောင်း မိန့်ပါတယ်။
လောလောဆည်မှာ တော့ဆန်ကျေးရွာအုပ်စုဘက်မှာ RCSS ရှမ်းတောင် တပ်ဖွဲတွေ ဆုတ်ခွာသွားတာကြောင့် လက်နက်ကိုင်တွေက ဒေသခံတွေကို နေရပ်ပြန်လာလို့ ရကြောင်း ပြောဆိုတာတွေ ရှိပေမဲ့ ရွာသားတွေကတော့ နေရပ်မပြန်ရဲသေးကြောင်းလည်း ဆက်လက်မိန့်ကြားပါတယ်။
“ရွာသားတွေကတော့ အခု လောလောဆည်ကတော့ ပြန်လို့ ရပြီတဲ့။ ဟိုဘက်က လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေက ပြောတာပဲ။ ပြန်လို့ကရပြီ။ ပြည်သူ လူထုတွေကတော့ သိပ်မပြန်ရဲသေးဘူး ဖြစ်နေတာလေ။ ကျန်ခဲ့တဲ့ မိုင်းတွေကြောင့် ထိမှာ ကြောက်လို့ပေါ့။ အဲဒါမျိုး။ ဟို လက်နက်ကိုင်တွေကိုတော့ မကြောက်ဘူး။ ကျန်တဲပ့မိုင်းတို၊ မိုင်းစလေးတွေ ပေါက်ကွဲမှာပဲ ကြောက်နေရတာလေ။ ”
ဒေသခံတွေက သူတို့ရွာမှာ RCSS တပ်ဖွဲ့တွေ အခြေစိုက်ခဲ့စဉ် ကျွဲနွားတွေသတ်ဖြတ်စားသောက်တာ၊ အိမ်သုံးပစ္စည်းတွေ ဖျက်ဆီးသွားတာတွေ ရှိတာကြောင့် အိုးခွက်ပန်းကန်တွေနဲ့ စောင်၊ အိပ်ယာက အစ လိုအပ်နေကြောင်းပြောပါတယ်။
ဒီရက်ပိုင်းအတွင်း ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း ကျေးသီးမြို့နယ်ဘက်မှာလည်း RCSS ရှမ်းတောင်နဲ့ SSPPရှမ်းမြောက်အကြား တိုက်ပွဲ ပြင်းထန်နေပြီး လောလောဆည် စစ်ရှောင် ၂၀၀၀ လောက်ရှိနေကြောင်း ကျေးသီးမြို့က ဒုက္ခသည်အရေးဆောင်ရွက်နေသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“ မနေ့တစ်နေ့က ဖြစ်တဲ့ဟာနဲ့ကျ ပိုပြီးတော့ ပြေးကြတာပေါ့နော်။ ရွာပေါင်းက အခု ပြေးနေတဲ့ရွာက ကျနော်ထင်တယ် ရွာပေါင်း ၂၀- ၃၀။ ၃၀လောက်တောင် ရှိပြီထင်တယ်။ မိုင်းကိုင်နယ်ကပါ ဒီဘက် ပြေးလာတယ်။ လူက ပြောရရင် ၂ထောင် နီးပါးပေါ့။”
ကျေးသီး- မိုင်းနောင်ဒေသဘက်မှာ RCSS ရှမ်းတောင်နဲ့ SSPPရှမ်းမြောက်အကြားတိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေတာဟာ အခုဆိုရင် တစ်လ ကျော်လာပြီဖြစ်ပါတယ်။
စစ်ရှောင်အရေး ကူညီသူတွေအနေနဲ့လည်း နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုနဲ့ ကိုဗစ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေ မြင့်တက်နေတဲ့ အခြေအနေကြောင့် အရင်လို ကူညီဆောင်ရွက်ဖို့ အခက်အခဲတွေ ရှိနေကြပြီး စစ်ပြေးဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ လူတွေ စုဝေးနေတာကြောင့်ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်ပြန့်ပွားမှာကို စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ လတွေအတွင်းကလည်း နမ္မတူမြို့နယ်အတွင်း တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေအကြား ဖြစ်တဲ့ တိုက်ပွဲကြောင့် စစ်ရှောင် ၂၀၀၀လောက် နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးခဲ့ကြရသလို ကျေးရွာ ၄ရွာလောက်က အိမ်ခြေ ၁၂၀လောက် မီးလောင်ပျက်စီးခဲ့ရပါတယ်။
(Unicode)
ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး ကြောကျမဲမွို့နယျ တော့ဆနျကြေးရှာအုပျစုမှာ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတပျတှေ အကွား လတျတလောဖွဈပှားတဲ့ တိုကျပှဲကွောင့ျ ဒသေခံ ၇၀၀ကြောျလောကျဟာ နေ့ရပျစှန့ျခှနျ ထှကျပွေးနရေပွီး လောလောဆညျ အခွအေနတှေေ မငွိမျသကျသေးတာကွောင့ျ နရေပျပွနျဖို့ ခကျခဲနဆေဲပါ။ ရနျကုနျကလာတဲ့ ရှမျးပွညျနယျက စဈပွေးဒုက်ခသညျတှသေတငျးကိုရနျနိုငျ-- က တငျပွထားပါတယျ။
ဒိရကျပိုငျး ရှမျးပွညျနယျအတှငျးမှာ RCSS ရှမျးတောငျတပျဖှဲ့နဲ့ SSPP ရှမျးမွောကျနဲ့ TNLA တအနျး(ပလောငျ) ပူးပေါငျးတပျဖှဲ့တို့အကွားမှာ တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျနတောပါ။
ကြောကျမဲမွို့နယျ၊ တော့ဆနျကြေးရှာအုပျစု၊ ကုနျးဆာရှာမှာ ဇှနျလ ၂၈ရကျနေ့က တိုကျပှဲဖွဈပှားခဲ့ပွီး ဒသေခံ ၆၀၀လောကျဟာ မိုငျးငေ့ါမွို့နယျခှဲက မနျပင့ျနဲ့ နမ့ျစှမျကြေးရှာကိုလညျး ရောကျရှိနကွေောငျး ဒသေတှငျး ကူညီသူတဈဦးက ပွောပါတယျ။
“ အခုလောလောဆညျတော့ ၆၀၀ကြောျနတေယျ။ ဒါပမေဲ့ သူတို့ တဖှဲဖှဲ နောကျထပျ ထပျပွီးတော့ လာနတေဲ့ဟာတှေ ရှိသေးတယျတဲ့။ ခုလောလောဆညျတော့ ကနြောျတို့ဆီ ၇ရှာလောကျတော့ ရောကျနပွေီ။ ကခငြျလညျးပါတယျ။ ရှမျးလညျးပါတယျ။ ပလောငျတှလေညျး ပါတယျ။”
ရောကျလာတဲ့ စဈရှောငျတှကေိုတော့ ဘုနျးကွီးကြောငျး၊ စာသငျကြောငျး နဲ့ ရှမျးစာပယေဉျကြေးမှုအသငျး စတာတှမှော နရောခထြားပေးထားကွောငျး ပွောပါတယျ။
တိုကျပှဲဖွဈပှားရာဒသေက စဈရှောငျ ၁၀၀ကြောျလောကျကတော့ အုနျးငနျးနဲ့ ပနျစံဘကျကို တိမျးရှောငျနရေကွောငျး ကုနျးဆာရှာသားတဈဦးက VOA ကို ပွောပါတယျ။
“ ရှမျးအကြားတှေ၊ ရှမျးအစိမျးတှေ၊ ပလောငျတှေ တိုကျပှဲဖွဈကွနတော။ ပွေးရတာ။ ဟိုကလှမျးပဈ၊ ဒီက လှမျးပဈသူတို့ ။ အိမျက မီးလောငျသှားတာ ၃အိမျလောငျသှားတာ။ ၄အိမျကတော့ ဗုံးမှနျတာ။ အဲဒီအိမျလညျး ပြောကျပကြျကုနျတာ။ ပွီးတော့ ကညြျဆံတှကေလညျး အကုနျမှနျတယျ။ ဘုနျးကွီးကြောငျးလညျး ဗုံးတှေ အကုနျမှနျတာပဲ။ ကနြောျတို့ကလညျးမနနေိုငျက ထှကျပွေးရ။ အုနျးငနျးရှာကလညျး လူ ၇၀ကြောျတာ။ ပနျစံတှကေလညျး လူ ၁၈ယောကျလောကျရှိ။ ပွိနျးစင့ျကလညျး လူ ၃၀ရှိတာ အဲလို ဖွဈသှားတာ။”
တော့ဆနျကြေးရှာအုပျစုအတှငျးမှာ ဒီနှဈ ဇနျနဝါရီလလောကျက စပွီး တိုငျးရငျးသားတပျတှအေကွား တိုကျပှဲ ပွငျးထနျခဲ့တာပါ။ နောကျပိုငျးမှာ RCSS တပျဖဲ့ှတှကေ ကုနျးဆာရှာမှာ တပျစှဲထားပွီး ဒီရကျပိုငျး တိုကျပှဲမဖွဈခငျ ရှာသားတှေ တိမျးရှောငျလာတာကွောင့ျ အထိအခိုကျတော့ မရှိကွောငျး ပွောပါတယျ။
စဈရှောငျတှကေို ကူညီပေးနတေဲ့ အုနျးငနျးကြေးရှာက ကြောငျးထိုငျဆရာတောျက ဇနျနဝါရီလတညျးက ရှာသားတှေ တိမျးရှောငျနရေတာမှာ အုနျးငနျး၊ ပနျစံ၊ ပွိနျးစင့ျရှာဘကျမှာ လကျရှိ ရှာပေါငျး ၁၁ရှာက တိမျးရှောငျလာသူ ၁ထောငျကြောျ လောကျ ခိုလှုံနကွေောငျး မိန့ျပါတယျ။
လောလောဆညျမှာ တော့ဆနျကြေးရှာအုပျစုဘကျမှာ RCSS ရှမျးတောငျ တပျဖှဲတှေ ဆုတျခှာသှားတာကွောင့ျ လကျနကျကိုငျတှကေ ဒသေခံတှကေို နရေပျပွနျလာလို့ ရကွောငျး ပွောဆိုတာတှေ ရှိပမေဲ့ ရှာသားတှကေတော့ နရေပျမပွနျရဲသေးကွောငျးလညျး ဆကျလကျမိန့ျကွားပါတယျ။
“ရှာသားတှကေတော့ အခု လောလောဆညျကတော့ ပွနျလို့ ရပွီတဲ့။ ဟိုဘကျက လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှကေ ပွောတာပဲ။ ပွနျလို့ကရပွီ။ ပွညျသူ လူထုတှကေတော့ သိပျမပွနျရဲသေးဘူး ဖွဈနတောလေ။ ကနြျခဲ့တဲ့ မိုငျးတှကွေောင့ျ ထိမှာ ကွောကျလို့ပေါ့။ အဲဒါမြိုး။ ဟို လကျနကျကိုငျတှကေိုတော့ မကွောကျဘူး။ ကနြျတဲပ့မိုငျးတို၊ မိုငျးစလေးတှေ ပေါကျကှဲမှာပဲ ကွောကျနရေတာလေ။ ”
ဒသေခံတှကေ သူတို့ရှာမှာ RCSS တပျဖှဲ့တှေ အခွစေိုကျခဲ့စဉျ ကြှဲနှားတှေ သတျဖွတျစားသောကျတာ၊ အိမျသုံးပစ်စညျးတှေ ဖကြျဆီးသှားတာတှေ ရှိတာကွောင့ျ အိုးခှကျပနျးကနျတှနေဲ့ စောငျ၊ အိပျယာက အစ လိုအပျနကွေောငျး ပွောပါတယျ။
ဒီရကျပိုငျးအတှငျး ရှမျးပွညျနယျ တောငျပိုငျး ကြေးသီးမွို့နယျဘကျမှာလညျး RCSS ရှမျးတောငျနဲ့ SSPPရှမျးမွောကျအကွား တိုကျပှဲ ပွငျးထနျနပွေီး လောလောဆညျ စဈရှောငျ ၂၀၀၀ လောကျရှိနကွေောငျး ကြေးသီးမွို့က ဒုက်ခသညျအရေးဆောငျရှကျနသေူတဈဦးက ပွောပါတယျ။
“ မနေ့တဈနေ့က ဖွဈတဲ့ဟာနဲ့ကြ ပိုပွီးတော့ ပွေးကွတာပေါ့နောျ။ ရှာပေါငျးက အခု ပွေးနတေဲ့ရှာက ကနြောျထငျတယျ ရှာပေါငျး ၂၀- ၃၀။ ၃၀လောကျတောငျ ရှိပွီထငျတယျ။ မိုငျးကိုငျနယျကပါ ဒီဘကျ ပွေးလာတယျ။ လူက ပွောရရငျ ၂ထောငျ နီးပါးပေါ့။”
ကြေးသီး- မိုငျးနောငျဒသေဘကျမှာ RCSS ရှမျးတောငျနဲ့ SSPPရှမျးမွောကျအကွားတိုကျပှဲဖွဈပှားနတောဟာ အခုဆိုရငျ တဈလ ကြောျလာပွီဖွဈပါတယျ။
စဈရှောငျအရေး ကူညီသူတှအေနနေဲ့လညျး နိုငျငံရေးမတညျငွိမျမှုနဲ့ ကိုဗဈရောဂါကူးစကျမှုတှေ မွင့ျတကျနတေဲ့ အခွအေနကွေောင့ျ အရငျလို ကူညီဆောငျရှကျဖို့ အခကျအခဲတှေ ရှိနကွေပွီး စဈပွေးဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော လူတှေ စုဝေးနတောကွောင့ျ ကိုဗဈရောဂါ ကူးစကျပွန့ျပှားမှာကို စိုးရိမျနကွေပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့ လတှအေတှငျးကလညျး နမ်မတူမွို့နယျအတှငျး တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှအေကွား ဖွဈတဲ့ တိုကျပှဲကွောင့ျ စဈရှောငျ ၂၀၀၀လောကျ နရေပျစှန့ျခှာထှကျပွေးခဲ့ကွရသလို ကြေးရှာ ၄ရှာလောကျက အိမျခွေ ၁၂၀လောကျ မီးလောငျပကြျစီးခဲ့ရပါတယျ
