[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံတဝန်းက အခြေခံပညာကျောင်းတွေ ပြန်ဖွင့်တဲ့ ဒီနေ့မှာ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာတော့ ရာနှုန်းပြည့်နီးပါး ကျောင်းတက်သူတွေ များတယ်လို့ ပြည်နယ် ပညာရေးမှူးရုံးက ပြောပါတယ်။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ဒုတိယလှိုင်းထဲက မထွက်သေးတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်ကောင်စီက အခြေခံကျောင်းတွေကို ကိုဗစ်စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက်တွေနဲ့အညီ ဖွင့်လှစ်တယ်လို့ ဆိုပေမဲ့ ကျောင်းသားတွေ လိုက်နာကြပါရဲ့လား၊ ရခိုင်ပြည်နယ်ကလာတဲ့သတင်းကို ကိုငြိမ်းချမ်း ပြောပြပါမယ်။
စစ်တပ်အာဏာသိမ်း အုပ်ချုပ်နေချိန်မှာ ပထမဆုံးပြန်ဖွင့်တဲ့ အခြေခံပညာကျောင်းတွေကို သပိတ်မှောက်ကြဖို့ ဆော်သြမှုတွေ ရှိနေချိန်မှာ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာတော့ ကျောင်းပြန်တက်သူ တော်တော်လေး များပါတယ်။ တပြည်နယ်လုံး ကျောင်းတက်သူ ၃၅၀,၀၀၀ ကျော်အထိ ရှိတယ်လို့ ရခိုင်ပြည်နယ် ပညာရေးမှူးးရုံး ဒုတိယညွန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာထွန်းထွန်းသိန်း ပြောပါတယ်။
“ရခိုင်ပြည်နယ် အတိုင်းအတာကတော့ စိန်ခေါ်မှု မရှိပါဘူး။ မိဘတွေရဲ့ အကူအညီ ကျောင်းသားတွေရဲ့ အကူအညီတွေနဲ့ သူ့ဟာနဲ့သူ အကုန်လုံးကျောင်းတက်လျက်ရှိပါတယ်။ ဒီနေ့ ဇွန်လ တစ်ရက်နေ့မှာလေ။ ဒီနေ့က ကျောင်းလာတက်တာ ကျောင်းစုစုပေါင်းက အခြေခံပညာ ကိုယ်ပိုင်ကျောင်းရယ်၊ ဘုန်းတော်ကြီးသင် ပညာရေးကျောင်း အပါအဝင် ၃၅၈,၉၃၁ ဦး ကျောင်းလာတက်ကြပါတယ်။ တစ်ပြည်နယ်လုံးပါပဲခင်ဗျာ။”
ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲမှာ ရှိတဲ့ အခြေခံပညာကျောင်းသားဦးရေ အားလုံးနီးပါး ကျောင်းပြန်တက်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်တဝန်းမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် ကျောင်းတွေကို ၂၀၂၀ သြဂုတ်လထဲက ပိတ်ထားခဲ့တာပါ။ လက်ရှိမှာလည်း ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်နေသူ ၁၀ ထက်မနည်း ရှိနေပါတယ်။ စာသင်ကျောင်းတွေကို နိုင်ငံတော်က သတ်မှတ်ထားတဲ့ ကိုဗစ်စည်းကမ်းတွေနဲ့အညီ ဖွင့်လှစ်နေပါတယ်လို့ ဒေါက်တာထွန်းထွန်းသိန်း ပြောပါတယ်။
“ကိုဗစ်စည်းကမ်းကတော့ နိုင်ငံတော်က သတ်မှတ်ထားတဲ့ ကိုဗစ် ဗားရှင်း ၄.၀ ပေါ့... တစ်ဦးနဲ့ တစ်ဦး ခြောက်ပေအကွာမှာ နေရမယ်။ ကျောင်းဟိုဟာဖြစ်တဲ့အခါမှာ လေးပေ အကွာနဲ့ သင်ကြားရမယ်ဆိုတာကို ပြည်နယ် စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီရဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်နဲ့ အညီ ဆောင်ရွက်လျက်၊ ကျောင်းတက်လျက် ရှိပါတယ်။ နိုင်ငံတော်ကတော့ Mask ကို နှစ်ခုကျ အကုန်လုံး ပေးထားတာရှိပါတယ်။ ကျောင်းစာသင်းခန်းထဲမှာတော့ Mask တပ်ထားတာ Face shield တပ်ထားတာ ရှိပါတယ်။”
စစ်တွေမြို့ထဲက ကျောင်းတချို့မှာတော့ ကျောင်းသား ကျောင်းသူတွေတော်တော်များများ နှာခေါင်းစည်းမတပ်ကြဘဲ နှာခေါင်းစည်းတပ်သူ အနည်းအကျဉ်းသာ တေ့ွရပါတယ်။ ဒီနေ့ ကျောင်းတက်တဲ့ အလယ်တန်းကျောင်းသား တစ်ဦးကလည်း သူတို့ကျောင်းမှာ ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေတင် မဟုတ်ဘဲ ဆရာ၊ ဆရာမတွေပါ နှာခေါင်းစည်းတပ်တာ မတွေ့ရဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
“Mask တော့ တစ်ယောက်မှ မတပ်ဘူး အကို။ ဆရာ၊ ဆရာမတွေတောင်မှ Mask တပ်တာ မတွေ့ဘူးလေ။ ဒီနေ့ ကျောင်းစဖွင့်တဲ့ နေ့မို့လို့ထင်တယ်။ မတပ်ကြတာ မနက်ဖြန်တော့ စာသင်ရမယ်ထင်တယ်။ Mask တပ်တာတော့ တစ်ယောက်မှ မတွေ့ဘူး။ Mask တပ်ဖို့လည်း မမှာလိုက်ဘူး။”
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အခုပြန်ဖွင့်နေတဲ့ ၂၀၂၁ -၂၀၂၂ ခုနှစ် ပညာသင်နှစ်အတွက် မူလတန်းကနေ အထက်တန်းအထိ ကျောင်းအပ်ထားသူ ကျောင်းသား စုစုပေါင်း ၃၈၀,၀၀၀ ကျော်ရှိတယ်လို့ ပြည်နယ်ပညာရေးရုံးရဲ့ စာရင်းအရ သိရပါတယ်။ အရင် ၂၀၁၉ -၂၀၂၀ ပညာသင်နှစ်တုန်းကတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲမှာ အခြေခံပညာ ကျောင်းတက်သူ စုစုပေါင်း ၅၄၀,၀၀၀ ပါးနီးရှိခဲ့ပါတယ်။
[Unicode Version]
ရခိုငျပွညျနယျ အခွခေံပညာကြောငျးမြား ရာနှုနျးပွည့ျနီးပါးကြောငျးတကျ
မွနျမာနိုငျငံတဝနျးက အခွခေံပညာကြောငျးတှေ ပွနျဖှင့ျတဲ့ ဒီနေ့မှာ ရခိုငျပွညျနယျမှာတော့ ရာနှုနျးပွည့ျနီးပါး ကြောငျးတကျသူတှေ မြားတယျလို့ ပွညျနယျ ပညာရေးမှူးရုံးက ပွောပါတယျ။ ကိုဗဈကပျရောဂါ ဒုတိယလှိုငျးထဲက မထှကျသေးတဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈကောငျစီက အခွခေံကြောငျးတှကေို ကိုဗဈစညျးကမျး သတျမှတျခကြျတှနေဲ့အညီ ဖှင့ျလှဈတယျလို့ ဆိုပမေဲ့ ကြောငျးသားတှေ လိုကျနာကွပါရဲ့လား၊ ရခိုငျပွညျနယျကလာတဲ့သတငျးကို ကိုငွိမျးခမြျး ပွောပွပါမယျ။
စဈတပျအာဏာသိမျး အုပျခြုပျနခြေိနျမှာ ပထမဆုံးပွနျဖှင့ျတဲ့ အခွခေံပညာကြောငျးတှကေို သပိတျမှောကျကွဖို့ ဆောျသွမှုတှေ ရှိနခြေိနျမှာ ရခိုငျပွညျနယျမှာတော့ ကြောငျးပွနျတကျသူ တောျတောျလေး မြားပါတယျ။ တပွညျနယျလုံး ကြောငျးတကျသူ ၃၅၀,၀၀၀ ကြောျအထိ ရှိတယျလို့ ရခိုငျပွညျနယျ ပညာရေးမှူးးရုံး ဒုတိယညှနျကွားရေးမှူး ဒေါကျတာထှနျးထှနျးသိနျး ပွောပါတယျ။
“ရခိုငျပွညျနယျ အတိုငျးအတာကတော့ စိနျခေါျမှု မရှိပါဘူး။ မိဘတှရေဲ့ အကူအညီ ကြောငျးသားတှရေဲ့ အကူအညီတှနေဲ့ သူ့ဟာနဲ့သူ အကုနျလုံးကြောငျးတကျလကြျရှိပါတယျ။ ဒီနေ့ ဇှနျလ တဈရကျနေ့မှာလေ။ ဒီနေ့က ကြောငျးလာတကျတာ ကြောငျးစုစုပေါငျးက အခွခေံပညာ ကိုယျပိုငျကြောငျးရယျ၊ ဘုနျးတောျကွီးသငျ ပညာရေးကြောငျး အပါအဝငျ ၃၅၈,၉၃၁ ဦး ကြောငျးလာတကျကွပါတယျ။ တဈပွညျနယျလုံးပါပဲခငျဗြာ။”
ရခိုငျပွညျနယျထဲမှာ ရှိတဲ့ အခွခေံပညာကြောငျးသားဦးရေ အားလုံးနီးပါး ကြောငျးပွနျတကျနကွေတာဖွဈပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျတဝနျးမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ ကြောငျးတှကေို ၂၀၂၀ သွဂုတျလထဲက ပိတျထားခဲ့တာပါ။ လကျရှိမှာလညျး ရခိုငျပွညျနယျထဲမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျနသေူ ၁၀ ထကျမနညျး ရှိနပေါတယျ။ စာသငျကြောငျးတှကေို နိုငျငံတောျက သတျမှတျထားတဲ့ ကိုဗဈစညျးကမျးတှနေဲ့အညီ ဖှင့ျလှဈနပေါတယျလို့ ဒေါကျတာထှနျးထှနျးသိနျး ပွောပါတယျ။
“ကိုဗဈစညျးကမျးကတော့ နိုငျငံတောျက သတျမှတျထားတဲ့ ကိုဗဈ ဗားရှငျး ၄.၀ ပေါ့... တဈဦးနဲ့ တဈဦး ခွောကျပအေကှာမှာ နရေမယျ။ ကြောငျးဟိုဟာဖွဈတဲ့အခါမှာ လေးပေ အကှာနဲ့ သငျကွားရမယျဆိုတာကို ပွညျနယျ စီမံအုပျခြုပျရေး ကောငျစီရဲ့ ဆောငျရှကျခကြျနဲ့ အညီ ဆောငျရှကျလကြျ၊ ကြောငျးတကျလကြျ ရှိပါတယျ။ နိုငျငံတောျကတော့ Mask ကို နှဈခုကြ အကုနျလုံး ပေးထားတာရှိပါတယျ။ ကြောငျးစာသငျးခနျးထဲမှာတော့ Mask တပျထားတာ Face shield တပျထားတာ ရှိပါတယျ။”
စဈတှမွေို့ထဲက ကြောငျးတခြို့မှာတော့ ကြောငျးသား ကြောငျးသူတှတေောျတောျမြားမြား နှာခေါငျးစညျးမတပျကွဘဲ နှာခေါငျးစညျးတပျသူ အနညျးအကဉြျးသာ တှေ့ရပါတယျ။ ဒီနေ့ ကြောငျးတကျတဲ့ အလယျတနျးကြောငျးသား တဈဦးကလညျး သူတို့ကြောငျးမှာ ကြောငျးသူကြောငျးသားတှတေငျ မဟုတျဘဲ ဆရာ၊ ဆရာမတှပေါ နှာခေါငျးစညျးတပျတာ မတှေ့ရဘူးလို့ ပွောပါတယျ။
“Mask တော့ တဈယောကျမှ မတပျဘူး အကို။ ဆရာ၊ ဆရာမတှတေောငျမှ Mask တပျတာ မတှေ့ဘူးလေ။ ဒီနေ့ ကြောငျးစဖှင့ျတဲ့ နေ့မို့လို့ထငျတယျ။ မတပျကွတာ မနကျဖွနျတော့ စာသငျရမယျထငျတယျ။ Mask တပျတာတော့ တဈယောကျမှ မတှေ့ဘူး။ Mask တပျဖို့လညျး မမှာလိုကျဘူး။”
ရခိုငျပွညျနယျမှာ အခုပွနျဖှင့ျနတေဲ့ ၂၀၂၁ -၂၀၂၂ ခုနှဈ ပညာသငျနှဈအတှကျ မူလတနျးကနေ အထကျတနျးအထိ ကြောငျးအပျထားသူ ကြောငျးသား စုစုပေါငျး ၃၈၀,၀၀၀ ကြောျရှိတယျလို့ ပွညျနယျပညာရေးရုံးရဲ့ စာရငျးအရ သိရပါတယျ။ အရငျ ၂၀၁၉ -၂၀၂၀ ပညာသငျနှဈတုနျးကတော့ ရခိုငျပွညျနယျထဲမှာ အခွခေံပညာ ကြောငျးတကျသူ စုစုပေါငျး ၅၄၀,၀၀၀ ပါးနီးရှိခဲ့ပါတယျ။
