[Zawgyi/Unicode]
အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ကျန်းမာရေးစနစ်ကြီး ပြိုလဲသွားစေတဲ့ ကိုဗစ်ဒုတိယလှိုင်းနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပြီး ဒီကနေ့တရက်ထဲ ပိုးကူးသူသစ် ၃၅၇,၀၀၀ ကျော်ရှိပြီး နေ့စဉ်ပိုးကူးသူ ၃၀၀,၀၀၀ ကျော်တဲ့ ၁၃ ရက်မြောက်နေ့လည်းဖြစ်ပါတယ်။ ၂၄ နာရီအတွင်းသေဆုံးသူကလည်း ၃,၅၀၀ နီးပါးရှိကြောင်း အိန္ဒိယကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ကိန်းဂဏန်းတွေမှာ တွေ့ရပါတယ်။ နယူးဒေလီမြို့က ဆေးရုံတွေမှာလည်း အခက်အခဲပေါင်းစုံနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။
“စိတ်ဓာတ်ကျအောင်ပြောနေတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျန်းမာရေးစနစ်ပြိုလဲသွားတာပါ။ ကျမတို့မှာ လူတယောက်အတွက် ဝမ်းနည်းဖို့တောင် အချိန်မရှိပါဘူး။ ဒီမှာလူနာတွေ သေဆုံးနေတာပါ။ ဒါဖုန်းကွယ်ထားတဲ့ အချက်တွေ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီမှာ လူတိုင်းမြင်တွေ့နေရတာပါ။ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရော၊ အစိုးရရော လူတိုင်းသိတဲ့ကိစ္စ ဖြစ်ပါတယ်။" လို့ အရေးပေးလူနာဌာနဆရာဝန် ဒေါက်တာ Ruchi Gupta ကပြောသွားတာပါ။
အမေရိကန် Johns Hopkins တက္ကသိုလ် ကိုဗစ်သုတေသနစစ်တမ်းအရ အိန္ဒိယမှာ ကိုဗစ်ကြောင့်သေဆုံးသူ ၂၂၀,၀၀၀ ကျော်အပါအဝင်ပိုးကူးသူ စုစုပေါင်း ၂၀.၂ သန်းရှိပြီး အမေရိကန်ပြီးရင်းကမ္ဘာမှာ ဒုတိယအများဆုံးပါ။ ဒီနှစ်အစောပိုင်းကတော့ အိန္ဒိယမှာ ပိုးကူးစက်မှု ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ခဲ့ပေမဲ့ ကူးစက်မြန်မျိုး ဗီဇပြောင်းပိုးတွေကြောင့်ရော ကန့်သတ်ချက်ဖြေလျော့ပြီး လူစုလူဝေးလုပ်ခဲ့တဲ့အတွက်ကြောင့် လက်ရှိအခြအနေပေါ်ပေါက်လာတာလို့ပြောကြပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂကလည်း အိန္ဒိယအစိုးရနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးဆိုင်ရာ သတင်းမှားတွေ တိုက်ဖျက်ဖို့ လုပ်ကိုင်နေပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးအရေးပါပုံနဲ့ ပိုးကူးစက်မှုထိန်းချုပ်ရေးအတွက် နိုင်ငံတဝှမ်းက ကျေးရွာနေပြည်သူ ၁၇ သန်းဆီ သတင်းစကား ရောက်ဖို့ ရေဒီယိုအသံလွှင့်ဌာနတွေနဲ့ တွဲပြီးလုပ်ကိုင်နေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂက တနင်္လာနေ့မှာပြောပါတယ်။ အိန္ဒိယအတွက် ဆေးဝါးပစ္စည်းကိရိယာတွေကို နိုင်ငံအတော်များများက ပေးပို့လှုဒါန်းနေသလို ဗီဇပြောင်းပိုးတွေ ဝင်မလာအောင် အိန္ဒိယက လာတဲ့ လေယာဉ်တွေကိုလည်း တချို့နိုင်ငံတွေက ကန့်သတ်ထားကြပါတယ်။
ဒီအချိန်မှာပဲ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO က ကမ္ဘာတဝှမ်းဖြန့်ဖြူးမယ့် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးအစီအစဉ် COVAX တွက် AstraZneca, Moderna နဲ့ Johnson & Johnson တို့က ကာကွယ်ဆေး သန်းနဲ့ချီ ထောက်ပံ့ပေးဖို့ လတ်တလော ကတိပြုခဲ့ကြပါတယ်။
[Unicode Version]
အိန်ဒိယမှာ နေ့စဉျကိုဗဈကူးစကျမှု လူသုံးသိနျးကြောျ ၁၃ ရကျမွောကျရှိလာ
အိန်ဒိယနိုငျငံမှာ ကနြျးမာရေးစနဈကွီး ပွိုလဲသှားစတေဲ့ ကိုဗဈဒုတိယလှိုငျးနဲ့ ရငျဆိုငျနရေပွီး ဒီကနေ့တရကျထဲ ပိုးကူးသူသဈ ၃၅၇,၀၀၀ ကြောျရှိပွီး နေ့စဉျပိုးကူးသူ ၃၀၀,၀၀၀ ကြောျတဲ့ ၁၃ ရကျမွောကျနေ့လညျးဖွဈပါတယျ။ ၂၄ နာရီအတှငျးသဆေုံးသူကလညျး ၃,၅၀၀ နီးပါးရှိကွောငျး အိန်ဒိယကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ ကိနျးဂဏနျးတှမှော တှေ့ရပါတယျ။ နယူးဒလေီမွို့က ဆေးရုံတှမှောလညျး အခကျအခဲပေါငျးစုံနဲ့ ရငျဆိုငျနရေပါတယျ။
“စိတျဓာတျကအြောငျပွောနတော မဟုတျပါဘူး။ ကနြျးမာရေးစနဈပွိုလဲသှားတာပါ။ ကမြတို့မှာ လူတယောကျအတှကျ ဝမျးနညျးဖို့တောငျ အခြိနျမရှိပါဘူး။ ဒီမှာလူနာတှေ သဆေုံးနတောပါ။ ဒါဖုနျးကှယျထားတဲ့ အခကြျတှေ မဟုတျပါဘူး။ ဒီမှာ လူတိုငျးမွငျတှေ့နရေတာပါ။ အုပျခြုပျရေးမှူးရော၊ အစိုးရရော လူတိုငျးသိတဲ့ကိစ်စ ဖွဈပါတယျ။" လို့ အရေးပေးလူနာဌာနဆရာဝနျ ဒေါကျတာ Ruchi Gupta ကပွောသှားတာပါ။
အမရေိကနျ Johns Hopkins တက်ကသိုလျ ကိုဗဈသုတသေနစဈတမျးအရ အိန်ဒိယမှာ ကိုဗဈကွောင့ျသဆေုံးသူ ၂၂၀,၀၀၀ ကြောျအပါအဝငျပိုးကူးသူ စုစုပေါငျး ၂၀.၂ သနျးရှိပွီး အမရေိကနျပွီးရငျးကမ်ဘာမှာ ဒုတိယအမြားဆုံးပါ။ ဒီနှဈအစောပိုငျးကတော့ အိန်ဒိယမှာ ပိုးကူးစကျမှု ထိနျးခြုပျထားနိုငျခဲ့ပမေဲ့ ကူးစကျမွနျမြိုး ဗီဇပွောငျးပိုးတှကွေောင့ျရော ကန့ျသတျခကြျဖွလြေော့ပွီး လူစုလူဝေးလုပျခဲ့တဲ့အတှကျကွောင့ျ လကျရှိအခွအနပေေါျပေါကျလာတာလို့ပွောကွပါတယျ။
ကုလသမဂ်ဂကလညျး အိန်ဒိယအစိုးရနဲ့ ပူးပေါငျးပွိး ကိုဗဈကာကှယျဆေးဆိုငျရာ သတငျးမှားတှေ တိုကျဖကြျဖို့ လုပျကိုငျနပေါတယျ။ ကာကှယျဆေးအရေးပါပုံနဲ့ ပိုးကူးစကျမှုထိနျးခြုပျရေးအတှကျ နိုငျငံတဝှမျးက ကြေးရှာနပွေညျသူ ၁၇ သနျးဆီ သတငျးစကား ရောကျဖို့ ရဒေီယိုအသံလှှင့ျဌာနတှနေဲ့ တှဲပွီးလုပျကိုငျနတေယျလို့ ကုလသမဂ်ဂက တနငျ်လာနေ့မှာပွောပါတယျ။ အိန်ဒိယအတှကျ ဆေးဝါးပစ်စညျးကိရိယာတှကေို နိုငျငံအတောျမြားမြားက ပေးပို့လှုဒါနျးနသေလို ဗီဇပွောငျးပိုးတှေ ဝငျမလာအောငျ အိန်ဒိယကလာတဲ့ လယောဉျတှကေိုလညျး တခြို့နိုငျငံတှကေ ကန့ျသတျထားကွပါတယျ။
ဒီအခြိနျမှာပဲ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ WHO က ကမ်ဘာတဝှမျးဖွန့ျဖွူးမယ့ျ ကိုဗဈကာကှယျဆေးအစီအစဉျ COVAX တှကျ AstraZneca, Moderna နဲ့ Johnson & Johnson တို့က ကာကှယျဆေး သနျးနဲ့ခြီ ထောကျပံ့ပေးဖို့ လတျတလော ကတိပွုခဲ့ကွပါတယျ။
