(Zawgyi / Unicode)
ပြည်ထောင်စု စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဗျူရို (FBI) က လာမယ့် အမေရိကန်သမ္မတ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ မတိုင်ခင်မှာ လုံခြုံရေး သတိပေးချက်သစ်တွေ ထုတ်ပြန်လိုက်ပြီး နိုင်ငံတဝန်းက ပြည်နယ်တွေရဲ့ မြို့တော်တွေမှာ လက်နက်ကိုင် ဆန္ဒပြတာတွေ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အလားအလာတွေ ရှိတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်ကလည်း ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်နေ့ အမေရိကန်လွှတ်တော်ကို ဝင်ရောက်စီးနင်း တိုက်ခိုက်ခဲ့တာကို စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ ပါတီနှစ်ရပ်စလုံးက ပါဝင်တဲ့ အမျိုးသားကော်မရှင်တရပ် ဖွဲ့ဖို့အတွက် အဆိုပြုချက်တွေကိုလည်း စဉ်းစားနေပါတယ်။ ဗွီအိုအေသတင်းထောက် Patsy Widakuswara သတင်းပေးပို့ထားတာကို ကိုရန်နိုင် တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်နေ့မှာလုပ်မယ့် အမေရိကန်ရဲ့ ရွေေးကာက်ခံသမ္မတ Joe Biden ရဲ့ သမ္မတကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ မတိုင်ခင် နိုင်ငံတဝန်းက ပြည်နယ်တွေရဲ့ မြို့တော်တွေမှာ လုံခြုံရေးတွေ တိုးမြှင့်ချထားလိုက်ပါတယ်။ အမေရိကန်မှာ လက်နက်ကိုင်ဆန္ဒပြဖို့ အလားအလာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အင်တာနက် အွန်လိုင်းကနေ ပြောနေတာတွေကို FBI ပြည်ထောင်စု စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဗျူရိုက လိုက်လံစုံစမ်းနေချိန်မှာပဲ အခုလို လုံခြုံရေးတွေ တိုးမြှင့်ချထားလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး FBI ညွှန်ကြားရေးမှူး Christopher Wray က ...
“ဖြစ်နိုင်ချေဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်း ဘာကြောင့်သုံးတာလဲဆိုတော့ စိတ်ထဲမှာ စေ့ဆော်မှု ဖြစ်နေတာလား၊ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိကို လုပ်နေတာလား ဆိုတာကို ခွဲခြမ်းဖို့က တကယ့်ကို အကဲစမ်းချက်တရပ် ဖြစ်နေလို့ပါ။” လို့ ပြောပါတယ်။
ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်နေ့ အမေရိကန်လွှတ်တော်ကို သမ္မတ Trump ကို ထောက်ခံတဲ့သူတွေ ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့မှုနဲ့ ဆက်စပ်ပြီး FBI က သံသယရှိတဲ့သူ ၂၇၀ ကျော်ကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ပြီး ၁၀၀ ကျော်ကို ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲခိုးတာတွေ မဲမသမာမှုတွေ လုပ်တယ်ဆိုတဲ့ မမှန်မကန် ပြောဆိုမှုတွေကြောင့် အဲဒီလူတွေဟာ ဒေါသတွေထွက်ပြီး လွှတ်တော်ကို ဝင်စီးတဲ့အထိ ဖြစ်ခဲ့တာပါ။ ဒီထဲမှာ တချို့က အမေရိကန်စစ်တပ် ဒါမှမဟုတ် ရဲတပ်ဖွဲ့မှာ အခုလက်ရှိ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသူ ဒါမှမဟုတ် အရင်က တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူတွေပါ ပါဝင်တယ်လို့ Brennan Center for Justice ဌာနက Michael German က ပြောပါတယ်။
“ဒီပြဿနာက ကျနော်တို့ရဲ့ သမိုင်းတလျှောက်လုံးမှာ အမြဲတမ်းရှိလာခဲ့တဲ့ ပြဿနာပါ။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုတော့ စစ်တပ်နဲ့ ရဲက တချို့ဟာ လူဖြူကြီးစိုးရေးဝါဒီတွေနဲ့ လယ်ယာစွန်းရောက် စစ်သွေးကြွအဖွဲ့တွေမှာ ပါဝင်ပတ်သက်ပါတယ်။”
မြို့တော်ဝါရှင်တန်ကို ကာကွယ်ဖို့အတွက်တော့ ပြည်နယ်လုံခြုံရေးတပ် ၂ သောင်းခွဲနဲ့ တခြားဌာနတွေက ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် ထောင်ပေါင်းများစွာကို ချထားပါတယ်။ ဒုသမ္မတ Mike Pence ကတော့ သမ္မတကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲကို ဘေးကင်းလုံခြုံမှုရှိရှိ ကျင်းပနိုင်မှာဖြစ်တယ်လို့ အမေရိကန်ပြည်သူတွေကို ထပ်ပြီးတော့ အာမခံ ပြောဆိုပါတယ်။
“ရွေးကောက်ခံသမ္မတ Joe Biden နဲ့ ရွေးကောက်ခံ ဒုသမ္မတ Kamala Harris တို့ဟာ ကျနော်တို့ရဲ့ သမိုင်းအစဉ်အလာတွေနဲ့အညီ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ သမ္မတသစ်နဲ့ ဒုသမ္မတသစ်တွေအဖြစ်နဲ့ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုမှာ ဖြစ်ပါတယ်။”
တချိန်တည်းမှာပဲ လွှတ်တော်အမတ်တချို့ဟာ တိုက်ခိုက်မှုမဖြစ်ခင် တရက်က လွှတ်တော်ကို လှည့်လည်ပြသပြီး တိုက်ခိုက်မှုကို အကူအညီပေးခဲ့သလား ဆိုတာ အပါအဝင် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ Nancy Pelosi က ...
“တကယ်လို့ လွှတ်တော်အမတ်တွေအနေနဲ့ ဒီပုန်ကန်ထကြွမှုကို ကြံရာပါလုပ်ခဲ့တယ်လို့ တွေ့ရှိရင်၊ တကယ်လို့ သူတို့အနေနဲ့ ဒီပြစ်မှုကို အထောက်အကူပေးတာ အားပေးကူညီတာတွေ လုပ်ခဲ့ရင်၊ လွှတ်တော်ပြင်ပမှာပါ တရားစွဲ အရေးယူတာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။” လို့ ပြောပါတယ်။
လွှတ်တော်အမတ်တွေကတော့ ဒီတိုက်ခိုက်မှုကို စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့နဲ့ အဓိကကျတဲ့ မေးခွန်းတွေကို မေးဖို့အတွက် ပါတီ ၂ ရပ်စလုံး ပါဝင်တဲ့ ကော်မရှင်တရပ်ကို ဖွဲ့စည်းဖို့ ဥပဒေကြမ်းတရပ်ကို တင်သွင်းထားပါတယ်။ မေးခွန်းထုတ်စရာ အချက်တွေထဲမှာတော့ ဒီတိုက်ခိုက်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ထောက်လှမ်းရေးသတင်း ဘာလို့မရခဲ့တာလဲ ဆိုတာနဲ့ နိုင်ငံရေးတာဝန်ရှိသူတွေ ပါဝင်ပတ်သက်နိုင်ချေ ရှိသလား စတာတွေ ပါဝင်တယ်လို့ Standford တက္ကသိုလ်က Amy Zegart က ပြောပါတယ်။
“ဘယ်လိုတုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသလဲ၊ ဒီတုံ့ပြန်မှုမှာ ဘယ်လိုအရေးကြီးတဲ့ သင်ခန်းစာတွေ ရလိုက်ပြီး ဘယ်လိုမအောင်မြင်မှုတွေ ရှိခဲ့သလဲ၊ ပြီးတော့ နိုင်ငံတခုအနေနဲ့ စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို တည်ဆောက်တဲ့နေရာမှာ ဇာတ်ကြောင်းတွေ၊ အတွေ့အကြုံတွေကနေ ဘာတွေကို သင်ခန်းစာယူသင့်သလဲ ဆိုတာပါ။ ဒါမှသာ ပြန်ပြီးတော့ အတူတကွ ပေါင်းစည်းနိုင်ဖို့အတွက် အခြေခံအချက်တွေကို ရမှာဖြစ်ပါတယ်။”
လုံခြုံရေးအရ စိုးရိမ်မှုတွေကြောင့် သမ္မတကျမ်းသစ္စာဆိုပွဲအကြို အစမ်းလေ့ကျင့်မှုတွေကို တနင်္ဂနွေနေ့ကနေ တနင်္လာနေ့ကို ရွှေ့ပြောင်းကျင်းပသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
------------------------
(Unicode)
နိုငျငံတဝနျး လကျနကျကိုငျဆန်ဒပွမှု ဖွဈနိုငျခြေ FBI သတိပေး
ပွညျထောငျစု စုံစမျးစဈဆေးရေးဗြူရို (FBI) က လာမယ့ျ အမရေိကနျသမ်မတ ကမြျးသစ်စာကြိနျဆိုပှဲ မတိုငျခငျမှာ လုံခွုံရေး သတိပေးခကြျသဈတှေ ထုတျပွနျလိုကျပွီး နိုငျငံတဝနျးက ပွညျနယျတှရေဲ့ မွို့တောျတှမှော လကျနကျကိုငျ ဆန်ဒပွတာတှေ ဖွဈလာနိုငျတဲ့ အလားအလာတှေ ရှိတယျလို့ ပွောပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ ကှနျဂရကျလှှတျတောျကလညျး ဇနျနဝါရီ ၆ ရကျနေ့ အမရေိကနျလှှတျတောျကို ဝငျရောကျစီးနငျး တိုကျခိုကျခဲ့တာကို စုံစမျးစဈဆေးဖို့ ပါတီနှဈရပျစလုံးက ပါဝငျတဲ့ အမြိုးသားကောျမရှငျတရပျ ဖှဲ့ဖို့အတှကျ အဆိုပွုခကြျတှကေိုလညျး စဉျးစားနပေါတယျ။ ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ Patsy Widakuswara သတငျးပေးပို့ထားတာကို ကိုရနျနိုငျ တငျပွပေးထားပါတယျ။
ဇနျနဝါရီ ၂၀ ရကျနေ့မှာလုပျမယ့ျ အမရေိကနျရဲ့ ရှေေးကာကျခံသမ်မတ Joe Biden ရဲ့ သမ်မတကမြျးသစ်စာကြိနျဆိုပှဲ မတိုငျခငျ နိုငျငံတဝနျးက ပွညျနယျတှရေဲ့ မွို့တောျတှမှော လုံခွုံရေးတှေ တိုးမွှင့ျခထြားလိုကျပါတယျ။ အမရေိကနျမှာ လကျနကျကိုငျဆန်ဒပွဖို့ အလားအလာတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး အငျတာနကျ အှနျလိုငျးကနေ ပွောနတောတှကေို FBI ပွညျထောငျစု စုံစမျးစဈဆေးရေးဗြူရိုက လိုကျလံစုံစမျးနခြေိနျမှာပဲ အခုလို လုံခွုံရေးတှေ တိုးမွှင့ျခထြားလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။ ဒါနဲ့ပတျသကျပွီး FBI ညှှနျကွားရေးမှူး Christopher Wray က ...
“ဖွဈနိုငျခြဆေိုတဲ့ အသုံးအနှုနျး ဘာကွောင့ျသုံးတာလဲဆိုတော့ စိတျထဲမှာ စေ့ဆောျမှု ဖွဈနတောလား၊ ရညျရှယျခကြျရှိရှိကို လုပျနတောလား ဆိုတာကို ခှဲခွမျးဖို့က တကယ့ျကို အကဲစမျးခကြျတရပျ ဖွဈနလေို့ပါ။” လို့ ပွောပါတယျ။
ဇနျနဝါရီ ၆ ရကျနေ့ အမရေိကနျလှှတျတောျကို သမ်မတ Trump ကို ထောကျခံတဲ့သူတှေ ဝငျရောကျစီးနငျးခဲ့မှုနဲ့ ဆကျစပျပွီး FBI က သံသယရှိတဲ့သူ ၂၇၀ ကြောျကို ဖောျထုတျနိုငျခဲ့ပွီး ၁၀၀ ကြောျကို ဖမျးဆီးနိုငျခဲ့ပါတယျ။ ရှေးကောကျပှဲမှာ မဲခိုးတာတှေ မဲမသမာမှုတှေ လုပျတယျဆိုတဲ့ မမှနျမကနျ ပွောဆိုမှုတှကွေောင့ျ အဲဒီလူတှဟော ဒေါသတှထှေကျပွီး လှှတျတောျကို ဝငျစီးတဲ့အထိ ဖွဈခဲ့တာပါ။ ဒီထဲမှာ တခြို့က အမရေိကနျစဈတပျ ဒါမှမဟုတျ ရဲတပျဖှဲ့မှာ အခုလကျရှိ တာဝနျထမျးဆောငျနသေူ ဒါမှမဟုတျ အရငျက တာဝနျထမျးဆောငျခဲ့သူတှပေါ ပါဝငျတယျလို့ Brennan Center for Justice ဌာနက Michael German က ပွောပါတယျ။
“ဒီပွူနာက ကနြောျတို့ရဲ့ သမိုငျးတလြှောကျလုံးမှာ အမွဲတမျးရှိလာခဲ့တဲ့ ပွူနာပါ။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုတော့ စဈတပျနဲ့ ရဲက တခြို့ဟာ လူဖွူကွီးစိုးရေးဝါဒီတှနေဲ့ လယျယာစှနျးရောကျ စဈသှေးကွှအဖှဲ့တှမှော ပါဝငျပတျသကျပါတယျ။”
မွို့တောျဝါရှငျတနျကို ကာကှယျဖို့အတှကျတော့ ပွညျနယျလုံခွုံရေးတပျ ၂ သောငျးခှဲနဲ့ တခွားဌာနတှကေ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျ ထောငျပေါငျးမြားစှာကို ခထြားပါတယျ။ ဒုသမ်မတ Mike Pence ကတော့ သမ်မတကမြျးသစ်စာကြိနျဆိုပှဲကို ဘေးကငျးလုံခွုံမှုရှိရှိ ကငြျးပနိုငျမှာဖွဈတယျလို့ အမရေိကနျပွညျသူတှကေို ထပျပွီးတော့ အာမခံ ပွောဆိုပါတယျ။
“ရှေးကောကျခံသမ်မတ Joe Biden နဲ့ ရှေးကောကျခံ ဒုသမ်မတ Kamala Harris တို့ဟာ ကနြောျတို့ရဲ့ သမိုငျးအစဉျအလာတှနေဲ့အညီ အမရေိကနျပွညျထောငျစုရဲ့ သမ်မတသဈနဲ့ ဒုသမ်မတသဈတှအေဖွဈနဲ့ ကမြျးသစ်စာကြိနျဆိုမှာ ဖွဈပါတယျ။”
တခြိနျတညျးမှာပဲ လှှတျတောျအမတျတခြို့ဟာ တိုကျခိုကျမှုမဖွဈခငျ တရကျက လှှတျတောျကို လှည့ျလညျပွသပွီး တိုကျခိုကျမှုကို အကူအညီပေးခဲ့သလား ဆိုတာ အပါအဝငျ စုံစမျးစဈဆေးမှုတှကေို ဆကျလကျလုပျဆောငျနပေါတယျ။ ဒါနဲ့ပတျသကျပွီး အောကျလှှတျတောျဥက်ကဋ်ဌ Nancy Pelosi က ...
“တကယျလို့ လှှတျတောျအမတျတှအေနနေဲ့ ဒီပုနျကနျထကွှမှုကို ကွံရာပါလုပျခဲ့တယျလို့ တှေ့ရှိရငျ၊ တကယျလို့ သူတို့အနနေဲ့ ဒီပွဈမှုကို အထောကျအကူပေးတာ အားပေးကူညီတာတှေ လုပျခဲ့ရငျ၊ လှှတျတောျပွငျပမှာပါ တရားစှဲ အရေးယူတာတှေ ဖွဈလာနိုငျပါတယျ။” လို့ ပွောပါတယျ။
လှှတျတောျအမတျတှကေတော့ ဒီတိုကျခိုကျမှုကို စုံစမျးစဈဆေးဖို့နဲ့ အဓိကကတြဲ့ မေးခှနျးတှကေို မေးဖို့အတှကျ ပါတီ ၂ ရပျစလုံး ပါဝငျတဲ့ ကောျမရှငျတရပျကို ဖှဲ့စညျးဖို့ ဥပဒကွေမျးတရပျကို တငျသှငျးထားပါတယျ။ မေးခှနျးထုတျစရာ အခကြျတှထေဲမှာတော့ ဒီတိုကျခိုကျမှုနဲ့ ပတျသကျပွီး ထောကျလှမျးရေးသတငျး ဘာလို့မရခဲ့တာလဲ ဆိုတာနဲ့ နိုငျငံရေးတာဝနျရှိသူတှေ ပါဝငျပတျသကျနိုငျခြေ ရှိသလား စတာတှေ ပါဝငျတယျလို့ Standford တက်ကသိုလျက Amy Zegart က ပွောပါတယျ။
“ဘယျလိုတုံ့ပွနျဆောငျရှကျခဲ့ကွသလဲ၊ ဒီတုံ့ပွနျမှုမှာ ဘယျလိုအရေးကွီးတဲ့ သငျခနျးစာတှေ ရလိုကျပွီး ဘယျလိုမအောငျမွငျမှုတှေ ရှိခဲ့သလဲ၊ ပွီးတော့ နိုငျငံတခုအနနေဲ့ စညျးလုံးညီညှတျမှုကို တညျဆောကျတဲ့နရောမှာ ဇာတျကွောငျးတှေ၊ အတှေ့အကွုံတှကေနေ ဘာတှကေို သငျခနျးစာယူသင့ျသလဲ ဆိုတာပါ။ ဒါမှသာ ပွနျပွီးတော့ အတူတကှ ပေါငျးစညျးနိုငျဖို့အတှကျ အခွခေံအခကြျတှကေို ရမှာဖွဈပါတယျ။”
လုံခွုံရေးအရ စိုးရိမျမှုတှကွေောင့ျ သမ်မတကမြျးသစ်စာဆိုပှဲအကွို အစမျးလေ့ကငြ့ျမှုတှကေို တနငျ်ဂနှနေေ့ကနေ တနငျ်လာနေ့ကို ရှှေ့ပွောငျးကငြျးပသှားမှာ ဖွဈပါတယျ။
