(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ နယ်စပ်အနီး ထိုင်းနိုင်ငံမှာ စိတ်ကြွဆေး သန်းနဲ့ချီ ဖမ်းဆီးမိခဲ့ပြီး နောက်ဆက်တွဲအဖြစ် တရားမဝင်မူးယစ်ဆေးဝါး သိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးနေတယ်လို့ သံသယရှိရာ ကုန်လှောင်ရုံတခုကို ထိုင်းလုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့တွေ ဝင်ရောက်စီးနင်း ရှာဖွေခဲ့တဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအေးအေးမာက ထိုင်း မြန်မာ နယ်စပ်ကနေ သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းမိုင်ခရိုင်မှာ မူးယစ်ဆေးဝါးတွေ တင်ဆောင်လာတဲ့ ကားတစ်စင်းကို ဖမ်းဆီးမိခဲ့ပြီးနောက်တရက်ဖြစ်တဲ့ မနေ့ကပဲ Wiang Haeng မြို့က ကုန်လှောင်ရုံကို ထိုင်း မူးယစ်ဆေးဝါး နှိမ်နင်းရေးတပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ နယ်မြေခံ ရဲတပ်ဖွဲ့တွေ ဝင်ရောက်စီးနင်း ရှာဖွေခဲ့ကြတာပါ။
တနင်္ဂနွေနေ့တုန်းက ချင်းမိုင်ခရိုင် လမ်းပန်းမြို့နယ်အတွင်းက သစ်သီးတွေတင်လာတဲ့ ပစ်ကပ်ကားငယ် ၂ စီးကို စစ်ဆေးရေးဂိတ်က မသင်္ကာဖြစ်ပြီး ရှာဖွေ စစ်ဆေးရာမှာ လိမ္မော်သီးခြင်းတွေအောက်မှာ အကန့်တွေတွေလုပ်ထားတဲ့ စိတ်ကြွဆေးပြား ၅ သန်းကို ဖမ်းမိခဲ့ပါတယ်။ မူးယစ်ဆေးဝါးတွေနဲ့အတူ ဖမ်းဆီးမိခဲ့သူ ၂ ဦးထံကနေ စစ်ဆေးမေးမြန်းမှုတွေနဲ့ ဆက်နွယ်ပြီး ဝင်ဟန်ခရိုင်က ကြက်ခြံနဲ့ သစ်သီးကုန်လှောင်ရုံကို နောက်ဆက်တွဲ စီးနင်းရှာဖွေခဲ့ကြတာပါ။ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေ စီးနင်းရှာဖွေခဲ့ကြတဲ့ ကြက်ခြံနဲ့ သစ်သီးကုန်လှောင်ရုံမှာ မူးယစ်ဆေးဝါးတွေ မတွေ့ရပေမဲ့ မြေအောက်မှာ လျို့ဝှက်ဆောက်လုပ်ထားတဲ့ အဆောက်အဦးတချို့ကို တွေ့ရကြောင်းလည်း ထိုင်းသတင်းတွေက ဖော်ပြပါတယ်။
မူးယစ်ဆေးဝါး ကုန်လှောင်ရုံလို့ သံသယရှိတဲ့နေရာမှာပဲ နောက်ထပ် မသင်္ကာသူ ၂ ဦးကို ဖမ်းဆီးခဲ့ပေမဲ့ ပိုင်ရှင်အမျိုးသမီးကတော့ လွတ်မြောက်နေတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကြုံနေရချိန်မှာ မူးယစ်ဆေးဝါး မှောင်ခိုမှု အန္တရာယ်နဲ့ပတ်သက်လို့ ချင်းရိုင်ခရိုင်က ထိုင်းစစ်တပ် တပ်မှူး တဦးဖြစ်တဲ့ ဒုဗိုလ်ချုပ် Thanatpol Kosai Sawee ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ နယ်စပ် မဲဆိုင်၊ မဲ့ကျန်၊ မဲ့ဖာလွန်၊ ချင်းစန် စတဲ့ခရိုင်လေးခုက အာဏာပိုင်တွေနဲ့ အရေးပေါ်အစည်းအဝေးမှာ အခုလိုပြောဆိုသွားပါတယ်။
“ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေ တိုးလာနေတာတွေက ထိုင်းနိုင်ငံကိုပါ ရိုက်ခတ်လာနိုင်သလို နယ်စပ်ဒေသတွေမှာ မူးယစ်ဆေးဝါး မှောင်ခိုမှု အန္တရာယ်ရှိနေတဲ့အတွက် လုံခြုံရေးကို တိုးမြှင့်ထားရကြောင်းနဲ့ ဒါကိုလည်း ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ်ကော်မတီကို ရှင်းပြထားတဲ့အကြောင်း” ထိုင်းဘာသာနဲ့ ပြောဆိုသွားတာပါ။
သြဂုတ်လ ၃၀ရက်နေ့က ထိုင်းနိုင်ငံ မူးယစ်တပ်ဖွဲ့ကအလိုရှိနေတဲ့ မူးယစ်တရားခံ တွေ ပုန်းအောင်နေရာ တောင်ပိုင်း နကော်စီဌာမရ ပြည်နယ် Nakhon Si Thammarat ကနေအိမ်ကို ရဲတပ်ဖွဲ့က ဝင်ရောက်စီးနင်း ခဲ့ရာမှာ နှစ်ဘက်အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ရာမှာ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်သုံးဦးဒဏ်ရာရခဲ့ပြီး မူးယစ် တရားခံတစ်ဦးကိုလည်း အသေဖမ်းမိခဲ့တာပါ။
ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ယခုရက်ပိုင်း ဖမ်းမိတဲ့ စိတ်ကြွဆေး သန်း၂၀ နဲ့ အိုက်စ်မူးယစ်ဆေးကီလို ၅၀၀ကျော် ဖမ်းမိခဲ့ပြီး အများစုဟာ ထိုင်းနဲ့နယ်နိမိတ်ခြင်းထိစပ်နေတဲ့ ချင်းရိုင်-ချင်းမိုင်- ကမ်ချနဘူရီ မဲဟောင်ဆောင် -တာ့ခ် ခရိုင် စတဲ့ ဒေသတွေကဖြစ်ပြီး အဲဒီနေရာတွေက နေ စိတ်ကြွဆေးတွေဟာ သန်းနဲ့ချီ ဝင်ရောက်လာတာဖြစ်လို့ ထိုင်း စစ်တပ်က နယ်စပ်ဒေသတွေမှာ ပိုမိုတင်းတင်းကျပ်ကျပ် စောင့်ကြည့်နေပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ရွှေတြိဂံဒေသနိုင်ငံတွေမှာ မကြာသေးခင်က စိတ်ကြွဆေးတွေ အများအပြား ဖမ်းဆီးမိနေတာကိုကြည့်ရင် ကမ္ဘာတဝှမ်းလုံးမှာ ကပ်ရောဂါထိန်းချုပ်ရေး အာရုံစိုက်နေချိန် မူးယစ်ဆေးမှောင်ခိုဂိုဏ်းတွေက အခွင့်ကောင်းယူနေတဲ့ လက္ခဏာတရပ် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ကုလသမဂ္ဂ မူးယစ်ဆေးဝါးနဲ့ ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာရုံး (UNODC) က မကြာသေးခင်တုန်းကပဲ သတိပေးထားပါတယ်။
................
ထိုငျး-မွနျမာနယျစပျက စိတျကွှဆေးသိုလှောငျရုံ ထိုငျးလုံခွုံရေးဝငျစီး
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံနဲ့ နယျစပျအနီး ထိုငျးနိုငျငံမှာ စိတျကွှဆေး သနျးနဲ့ခြီ ဖမျးဆီးမိခဲ့ပွီး နောကျဆကျတှဲအဖွဈ တရားမဝငျမူးယဈဆေးဝါး သိုလှောငျဖွန့ျဖွူးနတေယျလို့ သံသယရှိရာ ကုနျလှောငျရုံတခုကို ထိုငျးလုံခွုံရေး တပျဖှဲ့တှေ ဝငျရောကျစီးနငျး ရှာဖှခေဲ့တဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မအေးအေးမာက ထိုငျး မွနျမာ နယျစပျကနေ သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ထိုငျးနိုငျငံ၊ ခငြျးမိုငျခရိုငျမှာ မူးယဈဆေးဝါးတှေ တငျဆောငျလာတဲ့ ကားတဈစငျးကို ဖမျးဆီးမိခဲ့ပွီးနောကျတရကျဖွဈတဲ့ မနေ့ကပဲ Wiang Haeng မွို့က ကုနျလှောငျရုံကို ထိုငျး မူးယဈဆေးဝါး နှိမျနငျးရေးတပျဖှဲ့တှနေဲ့ နယျမွခေံ ရဲတပျဖှဲ့တှေ ဝငျရောကျစီးနငျး ရှာဖှခေဲ့ကွတာပါ။
တနငျ်ဂနှနေေ့တုနျးက ခငြျးမိုငျခရိုငျ လမျးပနျးမွို့နယျအတှငျးက သဈသီးတှတေငျလာတဲ့ ပဈကပျကားငယျ ၂ စီးကို စဈဆေးရေးဂိတျက မသငျ်ကာဖွဈပွီး ရှာဖှေ စဈဆေးရာမှာ လိမ်မောျသီးခွငျးတှအေောကျမှာ အကန့ျတှတှေလေုပျထားတဲ့ စိတျကွှဆေးပွား ၅ သနျးကို ဖမျးမိခဲ့ပါတယျ။ မူးယဈဆေးဝါးတှနေဲ့အတူ ဖမျးဆီးမိခဲ့သူ ၂ ဦးထံကနေ စဈဆေးမေးမွနျးမှုတှနေဲ့ ဆကျနှယျပွီး ဝငျဟနျခရိုငျက ကွကျခွံနဲ့ သဈသီးကုနျလှောငျရုံကို နောကျဆကျတှဲ စီးနငျးရှာဖှခေဲ့ကွတာပါ။ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့တှေ စီးနငျးရှာဖှခေဲ့ကွတဲ့ ကွကျခွံနဲ့ သဈသီးကုနျလှောငျရုံမှာ မူးယဈဆေးဝါးတှေ မတှေ့ရပမေဲ့ မွအေောကျမှာ လြို့ဝှကျဆောကျလုပျထားတဲ့ အဆောကျအဦးတခြို့ကို တှေ့ရကွောငျးလညျး ထိုငျးသတငျးတှကေ ဖောျပွပါတယျ။
မူးယဈဆေးဝါး ကုနျလှောငျရုံလို့ သံသယရှိတဲ့နရောမှာပဲ နောကျထပျ မသငျ်ကာသူ ၂ ဦးကို ဖမျးဆီးခဲ့ပမေဲ့ ပိုငျရှငျအမြိုးသမီးကတော့ လှတျမွောကျနတေယျလို့လညျး ဆိုပါတယျ။
ကိုဗဈကပျရောဂါ ကွုံနရေခြိနျမှာ မူးယဈဆေးဝါး မှောငျခိုမှု အန်တရာယျနဲ့ပတျသကျလို့ ခငြျးရိုငျခရိုငျက ထိုငျးစဈတပျ တပျမှူး တဦးဖွဈတဲ့ ဒုဗိုလျခြုပျ Thanatpol Kosai Sawee ကတော့ မွနျမာနိုငျငံနဲ့ နယျစပျ မဲဆိုငျ၊ မဲ့ကနြျ၊ မဲ့ဖာလှနျ၊ ခငြျးစနျ စတဲ့ခရိုငျလေးခုက အာဏာပိုငျတှနေဲ့ အရေးပေါျအစညျးအဝေးမှာ အခုလိုပွောဆိုသှားပါတယျ။
“ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကပျရောဂါကူးစကျမှုတှေ တိုးလာနတောတှကေ ထိုငျးနိုငျငံကိုပါ ရိုကျခတျလာနိုငျသလို နယျစပျဒသေတှမှော မူးယဈဆေးဝါး မှောငျခိုမှု အန်တရာယျရှိနတေဲ့အတှကျ လုံခွုံရေးကို တိုးမွှင့ျထားရကွောငျးနဲ့ ဒါကိုလညျး ထိုငျးမွနျမာနယျစပျကောျမတီကို ရှငျးပွထားတဲ့အကွောငျး” ထိုငျးဘာသာနဲ့ ပွောဆိုသှားတာပါ။
သွဂုတျလ ၃၀ရကျနေ့က ထိုငျးနိုငျငံ မူးယဈတပျဖှဲ့ကအလိုရှိနတေဲ့ မူးယဈတရားခံ တှေ ပုနျးအောငျနရော တောငျပိုငျး နကောျစီဌာမရ ပွညျနယျ Nakhon Si Thammarat ကနအေိမျကို ရဲတပျဖှဲ့က ဝငျရောကျစီးနငျး ခဲ့ရာမှာ နှဈဘကျအပွနျအလှနျ ပဈခတျမှု ဖွဈပှားခဲ့ရာမှာ ရဲတပျဖှဲ့ဝငျသုံးဦးဒဏျရာရခဲ့ပွီး မူးယဈ တရားခံတဈဦးကိုလညျး အသဖေမျးမိခဲ့တာပါ။
ထိုငျးနိုငျငံမှာ ယခုရကျပိုငျး ဖမျးမိတဲ့ စိတျကွှဆေး သနျး၂၀ နဲ့ အိုကျဈမူးယဈဆေးကီလို ၅၀၀ကြောျ ဖမျးမိခဲ့ပွီး အမြားစုဟာ ထိုငျးနဲ့နယျနိမိတျခွငျးထိစပျနတေဲ့ ခငြျးရိုငျ-ခငြျးမိုငျ- ကမျခနြဘူရီ မဲဟောငျဆောငျ -တာ့ချ ခရိုငျ စတဲ့ ဒသေတှကေဖွဈပွီး အဲဒီနရောတှကေ နေ စိတျကွှဆေးတှဟော သနျးနဲ့ခြီ ဝငျရောကျလာတာဖွဈလို့ ထိုငျး စဈတပျက နယျစပျဒသေတှမှော ပိုမိုတငျးတငျးကပြျကပြျ စောင့ျကွည့ျနပေါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံအပါအဝငျ ရှှတွေိဂံဒသေနိုငျငံတှမှော မကွာသေးခငျက စိတျကွှဆေးတှေ အမြားအပွား ဖမျးဆီးမိနတောကိုကွည့ျရငျ ကမ်ဘာတဝှမျးလုံးမှာ ကပျရောဂါထိနျးခြုပျရေး အာရုံစိုကျနခြေိနျ မူးယဈဆေးမှောငျခိုဂိုဏျးတှကေ အခှင့ျကောငျးယူနတေဲ့ လက်ခဏာတရပျ ဖွဈကွောငျးလညျး ကုလသမဂ်ဂ မူးယဈဆေးဝါးနဲ့ ရာဇဝတျမှုဆိုငျရာရုံး (UNODC) က မကွာသေးခငျတုနျးကပဲ သတိပေးထားပါတယျ။
