(Zawgyi / Unicode)
ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့မှာ ရုတ်တရက်တိုးလာတဲ့ COVID-19 ပိုးတွေ့သူ အများစုဟာ လူအများနဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့ရတာကြောင့် ကူးစက်မှုကျယ်ပြန့်မှာ အထူးစိုးရိမ်နေကြပါတယ်။ ဘယ်သူတွေ အဓိက ပိုးကူးခံနေရပြီး ရခိုင်ပြည်နယ် COVID-19 ထိန်းချုပ်ရေးနဲ့ အရေးပေါ်တုံ့ပြန်ရေး ကော်မတီအနေနဲ့ ချက်ချင်း ဘာတွေပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်နေပါလဲ။ ဒီ အရေးပေါ်ကော်မတီ အဖွဲ့ဝင်နဲ့ ပြည်နယ်ကျန်းမာရေး ဦးဆောင်ရသူ လူမှုရေးဝန်ကြီး ဒေါက်တာချမ်းသာကို ကိုဝင်းမင်းက မေးမြန်းထားပါတယ်။
ကိုဝင်းမင်း - နောက်ဆုံး အခု ရင်ဆိုင် ဖြေရှင်းနေရတဲ့ ကျန်းမာရေး အနေအထားလေးကို စပြီး ပြောပြပေးပါလား။
ဒေါက်တာချမ်းသာ - “သြဂုတ် လလယ်ပိုင်းမှာ Case နံပါတ် ၃၇၅ ကစပြီး Positive တွေ့တာပေါ့။ သူနဲ့ ထိတွေ့ခဲ့သူတွေကို လိုက်လိုက်တဲ့အခါမှာ သူနဲ့ဆက်စပ်တဲ့ လူနာတော်တော်များများ ထွက်လာပြီး Case က ၄၅ ယောက် ရှိသွားပါပြီ။ ဆရာဝန်တွေပါတယ်၊ သူနာပြုတွေလည်း ပါတယ်၊ INGO ဝန်ထမ်းတွေလည်း ပါတယ်။ ဒီအခြေအနေကို ကြည့်ပြီးရင်တော့ ကျနော်တို့ဆီမှာ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖြစ်နေတယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။ နောက်ပြီး လူနာရာဇဝင်ကို မေးလိုက်တဲ့အခါမှာ နိုင်ငံခြားနဲ့ အဆက်အစပ်လည်း မရှိဘူး၊ ပြည်တွင်းမှာပဲ နေတဲ့အတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့ကတော့ Local Transmission လို့ပဲ သုံးသပ်ပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - အဲတော့ ပြည်တွင်းမှာ အချင်းချင်းကူးစက်တာအပြင် အခု ပိုးတွေ့တဲ့သူတွေက အများသူငါနဲ့ ဆက်ဆံနေရတဲ့သူတွေ ဖြစ်တဲ့အခါကြတော့ ဒီ ပိုးမတွေ့ခင်မှာ ကူးစက်နိုင်ခဲ့တဲ့ အနေအထား အများကြီးရှိနေတာပေါ့။ အဲဒီအတွက် ဆရာတို့ လုပ်ဆောင်ထားတာတွေ ရှင်းပြပေးပါလား။
ဒေါက်တာချမ်းသာ - “ကျနော်တို့ကတော့ လူနာနဲ့ တိုက်ရိုက် ထိတွေ့ခဲ့သူတွေကို လိုက်ရတော့မယ်။ ကျနော်တို့ဆီမှာ တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ခဲ့သူတွေပေါ့၊ ဥပမာ လေယာဉ်ပျံ စီးလာတယ်ဆို လေယာဉ်တစီးလုံးမှာ ပါတဲ့သူတွေ၊ အဲဒီလူတွေ အားလုံး လိုက်တယ်၊ အသွားအလာ ကန့်သတ် စောင့်ကြည့်တယ်။ သူတို့ကို နှာခေါင်းနဲ့ အာခေါင်တို့ဖတ်ယူပြီး စစ်ပါတယ်။ ပထမတကြိမ် Negative ဖြစ်တဲ့သူတွေကို နောက် ဒုတိယအကြိမ် ထပ်ယူပါမယ်။ အဲဒီလိုပဲ သူတို့ ရောက်ခဲ့တဲ့ နေရာတွေ၊ တွေ့ခဲ့တဲ့လူတွေကို ကျနော်တို့ တတ်နိုင်သလောက် မေးပြီး လိုက်ပါတယ်။ ရသင့်သလောက်လည်း ကျနော်တို့ ရပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - တဦးဆီကနေ နောက်ထပ် ထိတွေ့ခဲ့သူ ဘယ်နှစ်ဦးလောက် ရထားလဲခင်ဗျ။
ဒေါက်တာချမ်းသာ - “အကြမ်းအားဖြင့် ပြောရရင် တယောက်က အနည်းဆုံး ထိတွေ့ခဲ့သူ ကိုးယောက် ဆယ်ယောက်လောက်အထိ ရှိသွားတယ်။ တိုက်ရိုက် စထိတွေ့ခဲ့သူကလည်း အနည်းဆုံး တရာ နှစ်ရာတော့ ရှိတယ်ဆိုတော့ အဲဒီလူတွေကိုလည်း စစ်နေပါတယ်။ ကျနော်တို့ လုပ်နိုင်တဲ့ပမာဏနဲ့ နိုင်တာပေါ့နော။ အဲဒီ စစ်တဲ့နေရာမှာ ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့မှာလည်း စစ်တဲ့စက် နှစ်လုံးရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့ဆီမှာတော့ အများကြီး မကြည့်နိုင်ဘူး။ တရက်ကို ၄၀ လောက်ပဲ ကျနော်တို့ စစ်နိုင်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ ရန်ကုန် NHL ကိုလည်း ပို့ပေးရပါတယ်။ အခက်အခဲလေးတခုကတော့ လေကြောင်းလိုင်းတွေ ရပ်သွားတဲ့အခါ ကျနော်တို့က အခု Request လုပ်ပြီး လေယာဉ် တနေ့တစီးလောက် ဖြစ်ဖြစ် အလှည့်ကျ ဆင်းနိုင်အောင်ပေါ့၊ Case များများပို့လို့ရအောင်ပါ။”
ကိုဝင်းမင်း - ဘယ်လောက်မြန်မြန် ဒီရလဒ်ကို သိနိုင်မလဲ။
ဒေါက်တာချမ်းသာ - “ရလဒ်က ဒီနေ့ပို့ရင် နောက်နေ့သိပါတယ်၊ မြန်ပါတယ်။ စစ်တွေမှာဆိုရင်လည်း မနက်ကလုပ်ရင် ညနေဆို အဖြေထွက်ပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - အခုအချိန်ထိ နောက်ထပ် စောင့်ကြည့်ပြီး ကန့်သတ်ထားတဲ့ လူအရေအတွက်က တိုက်ရိုက်ဆိုတော့ စုစုပေါင်း လူတရာကျော် ရှိနေတာပေါ့နော်။
ဒေါက်တာချမ်းသာ - “ရှိပါတယ်၊ ကျနော်တို့ ဝန်ထမ်းတွေပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - နောက်ထပ် ထပ်စစ်နေတာရော။
ဒေါက်တာချမ်းသာ - “နောက်ထပ်လည်း Positive ထွက်တိုင်း ထွက်တိုင်း Positive Case နဲ့ ထိစပ်ခဲ့သူတွေကိုလိုက်ပြီး သူတို့ကို Quarantine ထည့်ပြီး စစ်ပါမယ်။ သို့သော်လည်း ကူးစက်မှုက တော်တော်များနေတယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။ ဆိုတော့ ကျနော်တို့ လုပ်နိုင်တဲ့ပမာဏနဲ့ နိုင်သလောက် လုပ်နေတာပေါ့။ ကျနော်တို့ မနိုင်တဲ့ဟာတွေ ပြည်ထောင်စုကို တင်ပြပါတယ်။ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာနကလည်း ကူညီပါတယ်။ အထူးသဖြင့် Microbiologist တို့ Technician တို့ ပို့ပေးပါတယ်။ ဒီနေ့ဆို ရောက်လာမှာပါ။ နောက်ပြီး ကုသရေး အပိုင်းမှာလည်း ဆရာဝန် လိုအပ်ချက်လေးတွေရှိတော့ ဆရာဝန် ၁၀ ယောက်လည်း Volunteer အနေနဲ့ လာမှာပါ။”
ကိုဝင်းမင်း - ဟုတ်ကဲ့၊ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး ဒေါက်တာမြင့်ထွေးနဲ့လည်း ကျနော် မေးဖြစ်ပါတယ်။ သူလည်း မေ့ဆေးဆရာဝန်ကြီး ၃ ယောက် Volunteer သွားမယ့် အကြောင်းနဲ့ နောက် နှာခေါင်းစည်းတွေလည်း ၇ သိန်းလောက် သူပို့ထားတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
ဒေါက်တာချမ်းသာ - “မှန်ပါတယ်၊ Mask တွေကတော့ တပ်မတော်က လှူတာလည်း ရှိပါတယ်။ နောက် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနကတော့ အဖွဲ့အစည်းတွေ လှူထားတာတွေ ရှိပါတယ် တော်တော်များများ။ အဲဒါတွေက လုံလောက်ပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - အဲတော့ လက်ရှိ ဆေးရုံနဲ့ ဆေးဝန်ထမ်း၊ ဆေးပစ္စည်းကိရိယာတွေ ဘယ်ဟာအတွက် ဆရာ စိုးရိမ်မှု ရှိပါသလဲ။ အသက်ရှူစက်တွေလည်း ပို့ထားတယ်လို့ ကြားပါတယ်။
ဒေါက်တာချမ်းသာ - “ကျနော်တို့ အခုတွေ့တဲ့ ၄၅ ယောက်က General Condition အားလုံးကောင်းပါတယ်။ ဆရာတော်တပါး ပါပါတယ် အသက် ၈၀ ကျော်။ သူလည်း ကောင်းပါတယ်။ အသက် ၇၀ တွေလည်း ရှိတော့။ ဆေးအနေနဲ့ကတော့ COVID-19 နဲ့ ပတ်သက်လို့ သုံးနိုင်တဲ့ဆေးတွေတော့ ကျနော်တို့ဆီမှာ ရှိပါတယ်။ နောက်တခုက အသက်ရှူစက်က အရင် နှစ်လုံးရှိရာက တလုံးကို မောင်တောကို ခွဲပေးထားပါတယ်။ အခု နောက်ထပ်လည်း နှစ်လုံး ပို့ပေးထားတော့ အသက်ရှူစက် သုံးလုံးရှိပါတယ်။ သို့သော်လည်း လောလောဆယ် အနေအထားမှာ အသက်ရှူစက် တင်လောက်တဲ့လူနာ မရှိသေးပါဘူး။ Case တွေကတော့ တိုးလာနိုင်တယ်။ သို့သော်လည်း အသက်သေဆုံးမှု မရှိအောင်တော့ တတ်နိုင်သလောက် ထိန်းထားနိုင်မယ်လို့ ကျနော် မျှော်လင့်ပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - ဟုတ်ကဲ့ ဆရာမျှော်လင့်တဲ့အတိုင်း ဖြစ်လာပါစေလို့ ဆုတောင်းပေးပါတယ်။ ကျေးဇူးတင်ပါတယ် ဆရာ။
-----------------------------
(Unicode)
COVID-19 ကူးစကျသူ မြားလာတဲ့ ရခိုငျမှာ စမျးသပျကုသရေး အကန့ျအသတျရှိ
ရခိုငျပွညျနယျ စဈတှမွေို့မှာ ရုတျတရကျတိုးလာတဲ့ COVID-19 ပိုးတှေ့သူ အမြားစုဟာ လူအမြားနဲ့ ထိတှေ့ဆကျဆံခဲ့ရတာကွောင့ျ ကူးစကျမှုကယြျပွန့ျမှာ အထူးစိုးရိမျနကွေပါတယျ။ ဘယျသူတှေ အဓိက ပိုးကူးခံနရေပွီး ရခိုငျပွညျနယျ COVID-19 ထိနျးခြုပျရေးနဲ့ အရေးပေါျတုံ့ပွနျရေး ကောျမတီအနနေဲ့ ခကြျခငြျး ဘာတှပွေငျဆငျဆောငျရှကျနပေါလဲ။ ဒီ အရေးပေါျကောျမတီ အဖှဲ့ဝငျနဲ့ ပွညျနယျကနြျးမာရေး ဦးဆောငျရသူ လူမှုရေးဝနျကွီး ဒေါကျတာခမြျးသာကို ကိုဝငျးမငျးက မေးမွနျးထားပါတယျ။
ကိုဝငျးမငျး - နောကျဆုံး အခု ရငျဆိုငျ ဖွရှေငျးနရေတဲ့ ကနြျးမာရေး အနအေထားလေးကို စပွီး ပွောပွပေးပါလား။
ဒေါကျတာခမြျးသာ - “သွဂုတျ လလယျပိုငျးမှာ Case နံပါတျ ၃၇၅ ကစပွီး Positive တှေ့တာပေါ့။ သူနဲ့ ထိတှေ့ခဲ့သူတှကေို လိုကျလိုကျတဲ့အခါမှာ သူနဲ့ဆကျစပျတဲ့ လူနာတောျတောျမြားမြား ထှကျလာပွီး Case က ၄၅ ယောကျ ရှိသှားပါပွီ။ ဆရာဝနျတှပေါတယျ၊ သူနာပွုတှလေညျး ပါတယျ၊ INGO ဝနျထမျးတှလေညျး ပါတယျ။ ဒီအခွအေနကေို ကွည့ျပွီးရငျတော့ ကနြောျတို့ဆီမှာ ကယြျကယြျပွန့ျပွန့ျ ဖွဈနတေယျလို့ ယူဆရပါတယျ။ နောကျပွီး လူနာရာဇဝငျကို မေးလိုကျတဲ့အခါမှာ နိုငျငံခွားနဲ့ အဆကျအစပျလညျး မရှိဘူး၊ ပွညျတှငျးမှာပဲ နတေဲ့အတှကျကွောင့ျ ကနြောျတို့ကတော့ Local Transmission လို့ပဲ သုံးသပျပါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - အဲတော့ ပွညျတှငျးမှာ အခငြျးခငြျးကူးစကျတာအပွငျ အခု ပိုးတှေ့တဲ့သူတှကေ အမြားသူငါနဲ့ ဆကျဆံနရေတဲ့သူတှေ ဖွဈတဲ့အခါကွတော့ ဒီ ပိုးမတှေ့ခငျမှာ ကူးစကျနိုငျခဲ့တဲ့ အနအေထား အမြားကွီးရှိနတောပေါ့။ အဲဒီအတှကျ ဆရာတို့ လုပျဆောငျထားတာတှေ ရှငျးပွပေးပါလား။
ဒေါကျတာခမြျးသာ - “ကနြောျတို့ကတော့ လူနာနဲ့ တိုကျရိုကျ ထိတှေ့ခဲ့သူတှကေို လိုကျရတော့မယျ။ ကနြောျတို့ဆီမှာ တိုကျရိုကျထိတှေ့ခဲ့သူတှပေေါ့၊ ဥပမာ လယောဉျပြံ စီးလာတယျဆို လယောဉျတစီးလုံးမှာ ပါတဲ့သူတှေ၊ အဲဒီလူတှေ အားလုံး လိုကျတယျ၊ အသှားအလာ ကန့ျသတျ စောင့ျကွည့ျတယျ။ သူတို့ကို နှာခေါငျးနဲ့ အာခေါငျတို့ဖတျယူပွီး စဈပါတယျ။ ပထမတကွိမျ Negative ဖွဈတဲ့သူတှကေို နောကျ ဒုတိယအကွိမျ ထပျယူပါမယျ။ အဲဒီလိုပဲ သူတို့ ရောကျခဲ့တဲ့ နရောတှေ၊ တှေ့ခဲ့တဲ့လူတှကေို ကနြောျတို့ တတျနိုငျသလောကျ မေးပွီး လိုကျပါတယျ။ ရသင့ျသလောကျလညျး ကနြောျတို့ ရပါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - တဦးဆီကနေ နောကျထပျ ထိတှေ့ခဲ့သူ ဘယျနှဈဦးလောကျ ရထားလဲခငျဗြ။
ဒေါကျတာခမြျးသာ - “အကွမျးအားဖွင့ျ ပွောရရငျ တယောကျက အနညျးဆုံး ထိတှေ့ခဲ့သူ ကိုးယောကျ ဆယျယောကျလောကျအထိ ရှိသှားတယျ။ တိုကျရိုကျ စထိတှေ့ခဲ့သူကလညျး အနညျးဆုံး တရာ နှဈရာတော့ ရှိတယျဆိုတော့ အဲဒီလူတှကေိုလညျး စဈနပေါတယျ။ ကနြောျတို့ လုပျနိုငျတဲ့ပမာဏနဲ့ နိုငျတာပေါ့နော။ အဲဒီ စဈတဲ့နရောမှာ ရခိုငျပွညျနယျ စဈတှမွေို့မှာလညျး စဈတဲ့စကျ နှဈလုံးရှိပါတယျ။ ကနြောျတို့ဆီမှာတော့ အမြားကွီး မကွည့ျနိုငျဘူး။ တရကျကို ၄၀ လောကျပဲ ကနြောျတို့ စဈနိုငျပါတယျ။ ကနြောျတို့ ရနျကုနျ NHL ကိုလညျး ပို့ပေးရပါတယျ။ အခကျအခဲလေးတခုကတော့ လကွေောငျးလိုငျးတှေ ရပျသှားတဲ့အခါ ကနြောျတို့က အခု Request လုပျပွီး လယောဉျ တနေ့တစီးလောကျ ဖွဈဖွဈ အလှည့ျကြ ဆငျးနိုငျအောငျပေါ့၊ Case မြားမြားပို့လို့ရအောငျပါ။”
ကိုဝငျးမငျး - ဘယျလောကျမွနျမွနျ ဒီရလဒျကို သိနိုငျမလဲ။
ဒေါကျတာခမြျးသာ - “ရလဒျက ဒီနေ့ပို့ရငျ နောကျနေ့သိပါတယျ၊ မွနျပါတယျ။ စဈတှမှောဆိုရငျလညျး မနကျကလုပျရငျ ညနဆေို အဖွထှေကျပါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - အခုအခြိနျထိ နောကျထပျ စောင့ျကွည့ျပွီး ကန့ျသတျထားတဲ့ လူအရအေတှကျက တိုကျရိုကျဆိုတော့ စုစုပေါငျး လူတရာကြောျ ရှိနတောပေါ့နောျ။
ဒေါကျတာခမြျးသာ - “ရှိပါတယျ၊ ကနြောျတို့ ဝနျထမျးတှပေါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - နောကျထပျ ထပျစဈနတောရော။
ဒေါကျတာခမြျးသာ - “နောကျထပျလညျး Positive ထှကျတိုငျး ထှကျတိုငျး Positive Case နဲ့ ထိစပျခဲ့သူတှကေိုလိုကျပွီး သူတို့ကို Quarantine ထည့ျပွီး စဈပါမယျ။ သို့သောျလညျး ကူးစကျမှုက တောျတောျမြားနတေယျလို့ ယူဆရပါတယျ။ ဆိုတော့ ကနြောျတို့ လုပျနိုငျတဲ့ပမာဏနဲ့ နိုငျသလောကျ လုပျနတောပေါ့။ ကနြောျတို့ မနိုငျတဲ့ဟာတှေ ပွညျထောငျစုကို တငျပွပါတယျ။ ပွညျထောငျစုဝနျကွီးဌာနကလညျး ကူညီပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ Microbiologist တို့ Technician တို့ ပို့ပေးပါတယျ။ ဒီနေ့ဆို ရောကျလာမှာပါ။ နောကျပွီး ကုသရေး အပိုငျးမှာလညျး ဆရာဝနျ လိုအပျခကြျလေးတှရှေိတော့ ဆရာဝနျ ၁၀ ယောကျလညျး Volunteer အနနေဲ့ လာမှာပါ။”
ကိုဝငျးမငျး - ဟုတျကဲ့၊ ကနြျးမာရေးဝနျကွီး ဒေါကျတာမွင့ျထှေးနဲ့လညျး ကနြောျ မေးဖွဈပါတယျ။ သူလညျး မေ့ဆေးဆရာဝနျကွီး ၃ ယောကျ Volunteer သှားမယ့ျ အကွောငျးနဲ့ နောကျ နှာခေါငျးစညျးတှလေညျး ၇ သိနျးလောကျ သူပို့ထားတယျလို့ ပွောပါတယျ။
ဒေါကျတာခမြျးသာ - “မှနျပါတယျ၊ Mask တှကေတော့ တပျမတောျက လှူတာလညျး ရှိပါတယျ။ နောကျ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနကတော့ အဖှဲ့အစညျးတှေ လှူထားတာတှေ ရှိပါတယျ တောျတောျမြားမြား။ အဲဒါတှကေ လုံလောကျပါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - အဲတော့ လကျရှိ ဆေးရုံနဲ့ ဆေးဝနျထမျး၊ ဆေးပစ်စညျးကိရိယာတှေ ဘယျဟာအတှကျ ဆရာ စိုးရိမျမှု ရှိပါသလဲ။ အသကျရှူစကျတှလေညျး ပို့ထားတယျလို့ ကွားပါတယျ။
ဒေါကျတာခမြျးသာ - “ကနြောျတို့ အခုတှေ့တဲ့ ၄၅ ယောကျက General Condition အားလုံးကောငျးပါတယျ။ ဆရာတောျတပါး ပါပါတယျ အသကျ ၈၀ ကြောျ။ သူလညျး ကောငျးပါတယျ။ အသကျ ၇၀ တှလေညျး ရှိတော့။ ဆေးအနနေဲ့ကတော့ COVID-19 နဲ့ ပတျသကျလို့ သုံးနိုငျတဲ့ဆေးတှတေော့ ကနြောျတို့ဆီမှာ ရှိပါတယျ။ နောကျတခုက အသကျရှူစကျက အရငျ နှဈလုံးရှိရာက တလုံးကို မောငျတောကို ခှဲပေးထားပါတယျ။ အခု နောကျထပျလညျး နှဈလုံး ပို့ပေးထားတော့ အသကျရှူစကျ သုံးလုံးရှိပါတယျ။ သို့သောျလညျး လောလောဆယျ အနအေထားမှာ အသကျရှူစကျ တငျလောကျတဲ့လူနာ မရှိသေးပါဘူး။ Case တှကေတော့ တိုးလာနိုငျတယျ။ သို့သောျလညျး အသကျသဆေုံးမှု မရှိအောငျတော့ တတျနိုငျသလောကျ ထိနျးထားနိုငျမယျလို့ ကနြောျ မြှောျလင့ျပါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - ဟုတျကဲ့ ဆရာမြှောျလင့ျတဲ့အတိုငျး ဖွဈလာပါစလေို့ ဆုတောငျးပေးပါတယျ။ ကြေးဇူးတငျပါတယျ ဆရာ။
