(Zawgyi/ Unicode)
ထိုင်းနိုင်ငံမှာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အပါအဝင် နိုင်ငံခြားသား ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေကို လုပ်ငန်းခွင်တချို့မှာ အကန့်အသတ်နဲ့ အလုပ်လုပ်ခွင့်ပြုမှာဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေ ကြေညာလိုက်သလို၊ တရားမဝင် ဝင်လာသူတွေကိုတော့ ဆက်တိုက်ဆိုသလို ဖမ်းဆီးအရေးယူနေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ VOA မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအေးအေးမာက ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ်ကနေ သတင်းပေးပို့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
COVID-19 ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေ လျော့ပါးလာတာနဲ့အမျှ ကန့်သတ်ချက်တွေ လျှော့ပေါ့လာနေတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ မြန်မာအပါအဝင် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေကို အလုပ်လုပ်ခွင့်ပြုမယ့်အကြောင်း ထိုင်းအစိုးရ တာဝန်ရှိသူတွေ ကြေညာလိုက်တာပါ။
ဒါပေမဲ့လည်း အကန့်အသတ်နဲ့သာ လုပ်ကိုင်ခွင့်ရှိဦးမှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ထိုင်းနိုင်ငံ COVID-19 ကူးစက်ရောဂါတိုက်ဖျက်ကာကွယ်ရေး စီမံခန့်ခွဲမှုဗဟိုဌာန (CCSA) ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဒေါက်တာ ထဝီစင်က သတင်းထောက်တွေကို ဒီသီတင်းပတ်ထဲမှာပဲ ပြောခဲ့ပါတယ်။
“နိုင်ငံခြားသားအလုပ်သမားတွေကိုဆောက်လုပ်ရေးနဲ့ စားသောက်ဆိုင် လုပ်ငန်းတွေမှာ အလုပ်လုပ်ခွင့်ဗီဇာ ခွင့်ပြုပေးမှာဖြစ်ကြောင်း” ပြောဆိုသွားတာပါ။
အလုပ်လုပ်ခွင့်ရမယ့် နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားတွေ အနေနဲ့ ကျန်းမာရေးထောက်ခံချက်အပြင် ကပ်ရောဂါကူးစက်မှု ကင်းရှင်းကြောင်း ၁၄ ရက် ကြာ စောင်ကြည့်စစ်ဆေးမှုတွေကို အလုပ်ရှင်က တာဝန်ယူရမှာပါ။
အလုပ်ရှင်တွေအနေနဲ့ အလုပ်သမားတွေ အတွက် ကျန်းမာရေး အာမခံကြေးတွေပေးဆောင်ရမယ့် စည်းကမ်းချက်တွေ အပါအဝင် တခြားကန့်သတ်ချက်တွေလည်း ပါလာတာကြောင့် လုပ်ငန်းရှင်တွေကတော့ အစီအစဉ်သစ်အပေါ် တွန့်ဆုတ်နေကြပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းတွေ ရနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ချက်နဲ့ တရားမဝင် ဝင်ရောက်နေကြတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အပါအဝင် နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားတွေကိုတော့ ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေ ဆက်တိုက်ဆိုသလို နှိမ်နင်းနေတာပါ။
မတ်လကနေ ဇူလိုင်လဆန်းအထိ တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာသူ ၁၁၀၀၀ ကျော် ဖမ်းဆီးမိခဲ့တဲ့ အထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံသား ၆ ထောင်ကျော် ပါဝင်ကြောင်းလည်း ထိုင်းလူဝင်မှု ကြီးကြပ်ရေးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန် ထားပါတယ်။
“ကိုဗစ်-၁၉ကာလအတွင်းမှာ နိုင်ငံခြားသား အလုပ်သမားတွေ ပြည်တော်ပြန် သွားပြီး နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံအတွင် ပြန်လည်ခိုးဝင်လာနေပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံက ရောဂါပိုးထိန်းချုပ်နိုင်ပြီး နိုင်ငံအတွင်း ပိုးကူးစက်မှုမရှိတာ ရက်၅၀ ကျော်လာပေမယ့် နိုင်ငံအပြင်ကနေ ဝင်ရောက်လာတဲ့ တရားမဝင် အလုပ်သမားတွေမှာ ရောဂါပိုးတွေ ပါလာမှာကို ထိန်းချုပ် ကာကွယ်တဲ့အနေနဲ့ရော ကိုဗစ်ကာလမှာ လူကုန်ကူးတဲ့လုပ်ငန်းတွေလူလိမ်ပွဲစားတွေပိုများလာနေတာ ကို တာဆီးနိုင်အောင် လုပ်ဆောင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်ဆိုပြီး” ထိုင်းလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဗျူရို အကြီးအကဲ ဒုဗိုလ်ချုပ် စွန်ဖုန်းချင်ဒူဝင် ပြောသွာတာပါ
လူကုန်ကူးသူတွေအဖြစ်နဲ့ သံသယရှိသူ ၁၅ ဦးနဲ့ တရားမဝင် အလုပ်သမားတွေကို နေထိုင်ခွင့်ပေးထားသူ ထိုင်းအိမ်ရှင် ၅၁ဦးကိုလည်း ဖမ်းဆီးအရေးယူခဲ့ကြောင်းလည်း ထိုင်းအစိုးရရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေမှာ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
ဒီရက်ပိုင်းအတွင်းမှာပဲ ဆာမွန်ဆာခွန်းခရိုင် မဟာချိုင် ဒေသက မြန်မာတွေနေတဲ့ အလုပ်သမားတန်းလျားတွေ ဝင်ရောက်ဖမ်းဆီးရာမှာ ရာနဲ့ ချီရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသလို၊ နယ်စပ်မှာလည်း အဖမ်းအဆီးတွေ ရှိနေကြောင်း အလုပ်သမားကူညီရေးအဖွဲ့ ဖြစ်တဲ့ AAC မဟာမိတ်အဖွဲ့က ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ကိုရဲမင်းက ပြောပါတယ်။
“ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေ အထောက်အထားမပြည့်စုံတာတွေ ခိုးဝင်တာတွေကို ဗစ်ရောဂါပြန့်ပွားမှာ စိုးရိမ်တာတွေနဲ့ ပိုပြီးဖမ်းဆီးလာတာတွေ့ရတယ်။ ဒီလပိုင်းမှာလည်းမြန်မာနိုင်ငံမှာ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလန်း တွေမရှိ ကိုဗစ်ကာလမှာပြန်သွားသူတွေ နေထိုင်ခွင့်တွေပတ်စပို့တွေ ရှိရဲ့သားနဲ့ နယ်စပ်မှာတံတားတွေက မဖွင့်တော့ လူမှောင်ခိုသမားတွေနဲ့ ခိုးပြီးပြန်ဝင်ကြတော့ ဖမ်းဆီးခံရတယ်။ နယ်စပ်မှာ ထိုင်းစစ်တပ်က ကင်းလှည့်းပြီး တင်းတင်းကြပ်ကြပ်ဖမ်းဆီးနေတယ်ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်တွေ ဖြစ်နေတယ်။ အဖမ်းအဆီးတွေလည်း များနေရဲ့သားနဲ့ဘာကြောင့်ပြန်ဝင်သလဲ လေ့လာကြည့်တော့
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလန်းတွေ မရှိတော့ပြန်ဝင်ကြတာဖြစ်နေတယ် အခုဆိုရင်ထောင် ၄လကျတာ၊ ၆လကျတာတွေ ဖြစ်နေတယ်။”
ပြည်ပကရောက်လာသူ ၅ ယောက်မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုတွေ့ရှိကြောင်း ဒီကနေ့ပဲ အတည်ပြုခဲ့တဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ပြည်တွင်းကူးစက်မှုကတော့ မရှိသလောက်ပါ။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကပ်ရောဂါစတင်ဖြစ်ပွားချိန်ကစလို့ သေဆုံးသူ ၅၈ ယောက် အပါအဝင် ကူးစက်သူ စုစုပေါင်းကတော့ ၃၂၅၅ ယောက်ရှိကြောင်းလည်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
...............
ထိုငျးမှာ နိုငျငံခွားသားတှေ အလုပျလုပျခှင့ျရပမေယ့ျ တရားမဝငျ ဝငျလာသူတှကေို ဖမျးဆီးနဆေဲ
( Unicode)
ထိုငျးနိုငျငံမှာ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ အပါအဝငျ နိုငျငံခွားသား ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားတှကေို လုပျငနျးခှငျတခြို့မှာ အကန့ျအသတျနဲ့ အလုပျလုပျခှင့ျပွုမှာဖွဈကွောငျး ထိုငျးအာဏာပိုငျတှေ ကွညောလိုကျသလို၊ တရားမဝငျ ဝငျလာသူတှကေိုတော့ ဆကျတိုကျဆိုသလို ဖမျးဆီးအရေးယူနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ VOA မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မအေးအေးမာက ထိုငျးမွနျမာနယျစပျကနေ သတငျးပေးပို့တာ ဖွဈပါတယျ။
COVID-19 ကပျရောဂါကူးစကျမှုတှေ လြော့ပါးလာတာနဲ့အမြှ ကန့ျသတျခကြျတှေ လြှော့ပေါ့လာနတေဲ့ ထိုငျးနိုငျငံမှာ မွနျမာအပါအဝငျ ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားတှကေို အလုပျလုပျခှင့ျပွုမယ့ျအကွောငျး ထိုငျးအစိုးရ တာဝနျရှိသူတှေ ကွညောလိုကျတာပါ။
ဒါပမေဲ့လညျး အကန့ျအသတျနဲ့သာ လုပျကိုငျခှင့ျရှိဦးမှာ ဖွဈကွောငျးလညျး ထိုငျးနိုငျငံ COVID-19 ကူးစကျရောဂါတိုကျဖကြျကာကှယျရေး စီမံခန့ျခှဲမှုဗဟိုဌာန (CCSA) ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ ဒေါကျတာ ထဝီစငျက သတငျးထောကျတှကေို ဒီသီတငျးပတျထဲမှာပဲ ပွောခဲ့ပါတယျ။
“နိုငျငံခွားသားအလုပျသမားတှကေိုဆောကျလုပျရေးနဲ့ စားသောကျဆိုငျ လုပျငနျးတှမှော အလုပျလုပျခှင့ျဗီဇာ ခှင့ျပွုပေးမှာဖွဈကွောငျး” ပွောဆိုသှားတာပါ။
အလုပျလုပျခှင့ျရမယ့ျ နိုငျငံခွားသား အလုပျသမားတှေ အနနေဲ့ ကနြျးမာရေးထောကျခံခကြျအပွငျ ကပျရောဂါကူးစကျမှု ကငျးရှငျးကွောငျး ၁၄ ရကျ ကွာ စောငျကွည့ျစဈဆေးမှုတှကေို အလုပျရှငျက တာဝနျယူရမှာပါ။
အလုပျရှငျတှအေနနေဲ့ အလုပျသမားတှေ အတှကျ ကနြျးမာရေး အာမခံကွေးတှပေေးဆောငျရမယ့ျ စညျးကမျးခကြျတှေ အပါအဝငျ တခွားကန့ျသတျခကြျတှလေညျး ပါလာတာကွောင့ျ လုပျငနျးရှငျတှကေတော့ အစီအစဉျသဈအပေါျ တှန့ျဆုတျနကွေပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ ထိုငျးနိုငျငံမှာ အလုပျအကိုငျအခှင့ျအလမျးတှေ ရနိုငျဖို့ မြှောျလင့ျခကြျနဲ့ တရားမဝငျ ဝငျရောကျနကွေတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ အပါအဝငျ နိုငျငံခွားသား အလုပျသမားတှကေိုတော့ ထိုငျးအာဏာပိုငျတှေ ဆကျတိုကျဆိုသလို နှိမျနငျးနတောပါ။
မတျလကနေ ဇူလိုငျလဆနျးအထိ တရားမဝငျ ဝငျရောကျလာသူ ၁၁၀၀၀ ကြောျ ဖမျးဆီးမိခဲ့တဲ့ အထဲမှာ မွနျမာနိုငျငံသား ၆ ထောငျကြောျ ပါဝငျကွောငျးလညျး ထိုငျးလူဝငျမှု ကွီးကွပျရေးဌာနက သတငျးထုတျပွနျ ထားပါတယျ။
“ကိုဗဈ-၁၉ကာလအတှငျးမှာ နိုငျငံခွားသား အလုပျသမားတှေ ပွညျတောျပွနျ သှားပွီး နညျးလမျးမြိုးစုံနဲ့ ထိုငျးနိုငျငံအတှငျ ပွနျလညျခိုးဝငျလာနပေါတယျ။ ထိုငျးနိုငျငံက ရောဂါပိုးထိနျးခြုပျနိုငျပွီး နိုငျငံအတှငျး ပိုးကူးစကျမှုမရှိတာ ရကျ၅၀ ကြောျလာပမေယ့ျ နိုငျငံအပွငျကနေ ဝငျရောကျလာတဲ့ တရားမဝငျ အလုပျသမားတှမှော ရောဂါပိုးတှေ ပါလာမှာကို ထိနျးခြုပျ ကာကှယျတဲ့အနနေဲ့ရော ကိုဗဈကာလမှာ လူကုနျကူးတဲ့လုပျငနျးတှလေူလိမျပှဲစားတှပေိုမြားလာနတော ကို တာဆီးနိုငျအောငျ လုပျဆောငျနတော ဖွဈပါတယျဆိုပွီး” ထိုငျးလူဝငျမှုကွီးကွပျရေးဗြူရို အကွီးအကဲ ဒုဗိုလျခြုပျ စှနျဖုနျးခငြျဒူဝငျ ပွောသှာတာပါ
လူကုနျကူးသူတှအေဖွဈနဲ့ သံသယရှိသူ ၁၅ ဦးနဲ့ တရားမဝငျ အလုပျသမားတှကေို နထေိုငျခှင့ျပေးထားသူ ထိုငျးအိမျရှငျ ၅၁ဦးကိုလညျး ဖမျးဆီးအရေးယူခဲ့ကွောငျးလညျး ထိုငျးအစိုးရရဲ့ ထုတျပွနျခကြျတှမှော ဖေါျပွထားပါတယျ။
ဒီရကျပိုငျးအတှငျးမှာပဲ ဆာမှနျဆာခှနျးခရိုငျ မဟာခြိုငျ ဒသေက မွနျမာတှနေတေဲ့ အလုပျသမားတနျးလြားတှေ ဝငျရောကျဖမျးဆီးရာမှာ ရာနဲ့ ခြီရှိတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ ဖမျးဆီးခံခဲ့ရသလို၊ နယျစပျမှာလညျး အဖမျးအဆီးတှေ ရှိနကွေောငျး အလုပျသမားကူညီရေးအဖှဲ့ ဖွဈတဲ့ AAC မဟာမိတျအဖှဲ့က ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ ကိုရဲမငျးက ပွောပါတယျ။
“ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားတှေ အထောကျအထားမပွည့ျစုံတာတှေ ခိုးဝငျတာတှကေို ဗဈရောဂါပွန့ျပှားမှာ စိုးရိမျတာတှနေဲ့ ပိုပွီးဖမျးဆီးလာတာတှေ့ရတယျ။ ဒီလပိုငျးမှာလညျးမွနျမာနိုငျငံမှာ အလုပျအကိုငျအခှင့ျအလနျး တှမေရှိ ကိုဗဈကာလမှာပွနျသှားသူတှေ နထေိုငျခှင့ျတှပေတျစပို့တှေ ရှိရဲ့သားနဲ့ နယျစပျမှာတံတားတှကေ မဖှင့ျတော့ လူမှောငျခိုသမားတှနေဲ့ ခိုးပွီးပွနျဝငျကွတော့ ဖမျးဆီးခံရတယျ။ နယျစပျမှာ ထိုငျးစဈတပျက ကငျးလှည့ျးပွီး တငျးတငျးကွပျကွပျဖမျးဆီးနတေယျထိုငျးနိုငျငံမှာ ကိုဗဈတှေ ဖွဈနတေယျ။ အဖမျးအဆီးတှလေညျး မြားနရေဲ့သားနဲ့ဘာကွောင့ျပွနျဝငျသလဲ လေ့လာကွည့ျတော့
မွနျမာနိုငျငံမှာ အလုပျအကိုငျအခှင့ျအလနျးတှေ မရှိတော့ပွနျဝငျကွတာဖွဈနတေယျ အခုဆိုရငျထောငျ ၄လကတြာ၊ ၆လကတြာတှေ ဖွဈနတေယျ။”
ပွညျပကရောကျလာသူ ၅ ယောကျမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှုတှေ့ရှိကွောငျး ဒီကနေ့ပဲ အတညျပွုခဲ့တဲ့ ထိုငျးနိုငျငံမှာ ပွညျတှငျးကူးစကျမှုကတော့ မရှိသလောကျပါ။ ထိုငျးနိုငျငံမှာ ကပျရောဂါစတငျဖွဈပှားခြိနျကစလို့ သဆေုံးသူ ၅၈ ယောကျ အပါအဝငျ ကူးစကျသူ စုစုပေါငျးကတော့ ၃၂၅၅ ယောကျရှိကွောငျးလညျး ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။
