(Zawgyi/Unicode)
ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါတခု ဖြစ်လာတဲ့ ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါစတင်တဲ့ အကြောင်းရင်းတွေ စုံစမ်းရေးအတွက် ကွင်းဆင်းစစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်ဖို့ အဖွဲ့ဝင် ၂ ဦးပါ ရှေ့ပြေးအဖွဲ့ဟာ သောကြာနေ့မှာ တရုတ်နိုင်ငံကို သွားရောက်နေပြီလို့ WHO ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီးက ပြောပါတယ်။
အခု စေလွှတ်လိုက်တဲ့ ပညာရှင် ၂ ဦးဟာ တိရိစ္ဆာန်ကျန်းမာရေးနဲ့ ရောဂါဗေဒ ဆိုင်ရာ အထူးကျွမ်းကျင်သူတွေ ဖြစ်ကြောင်းနဲ့ သူတို့ဟာ ဘာတွေကို၊ ဘယ်အတိုင်းအတာထိ စုံစမ်းမယ် ဆိုတာဆုံးဖြတ်ဖို့ တရုတ်သိပ္ပံပညာရှင်တွေနဲ့ လက်တွဲလုပ်ဆောင်မှာ ဖြစ်ကြောင်း WHO ပြောခွင့်ရ Margaret Harris က ဂျနီဗာ ဌာနချုပ်အွန်လိုင်း သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောပါတယ်။
ဒီလိုလုပ်ဆောင်ရာမှာ စုံစမ်းရေးအဖွဲ့မှာ ပါဝင်မယ့် သူတွေနဲ့ ဘာကျွမ်းကျင်မှုတွေ လိုအပ်တယ် ဆိုတာအပါအဝင် ကိစ္စရပ်တွေကို ညှိနှိုင်းမှုတွေလည်း လုပ်ဆောင်ကြမှာ ဖြစ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
ဒီဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဟာ မနှစ်က နှစ်ကုန်လောက်မှာ တရုတ်နိုင်ငံ ဝူဟန်မြို့ ဈေးတခု ကနေစတင်ခဲ့မယ်လို့ အများက ယုံကြည်ကြပြီး တိရိစ္ဆာန်ကနေ လူတွေကို ကူးစက်ခဲ့တဲ့နောက်ပိုင်း ဒီဈေးကို ပိတ်ပစ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဟာ ဘယ်မျိုးစိတ်ကနေစတင်ခဲ့တယ် ဆိုတာနဲ့ လူဆီကို ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ကူးစက်တယ် ဆိုတာကို သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ဖေါ်ထုတ်ချင်နေကြတယ်လို့လည်း Harris ကပြောပါတယ်။ ဒီဗိုင်းရပ်စ်ဟာ လင်းနို့ကနေစတင်တယ်လို့ သတ်မှတ်လာကြတာ ကာလအတော်ကြာနေပြီ ဖြစ်ပေမယ့် လူဆီကို မရောက်ခင် ကြားခံသတ္တဝါ တမျိုးမျိုးဆီကနေ လာတာ ဟုတ်မဟုတ်လည်း သိချင်နေကြတာ ဖြစ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရကလည်း WHO က အဖွဲ့တရုတ်နိုင်ငံကို လာရောက်နေပြီဖြစ်ကြောင်း သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ အတည်ပြု ပြောကြားခဲ့တာပါ။ ဒါ့အပြင် ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်မှု ပိုမိုထိရောက်စေဖို့နဲ့ ကမ္ဘာ့လူထုကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် တဲ့အနေနဲ့ လာရောက်စုံစမ်းဖို့ တရုတ်အစိုးရက ဖိတ်ကြားခဲ့တာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။
WHO အဖွဲ့ဟာ တရုတ်အကြိုက်လိုက်လျောကြောင်း ပြသခဲ့တဲ့အပြင် ဒီရောဂါဖြစ်ပွားမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကိုင်တွယ်ပုံကလည်း မှားယွင်းကြောင်း အမေရိကန်နိုင်ငံက ပြောဆိုပြီး WHO ကနေ တရားဝင်နုတ်ထွက်ခဲ့ပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာပဲ အခုလို WHO က စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး စတင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
................
ကိုဗဈ စတငျဖွဈပေါျတဲ့အကွောငျးရငျးစုံစမျးဖို့ WHO ကိုယျစားလှယျအဖှဲ့ တရုတျကိုသှား
(Unicode)
ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါတခု ဖွဈလာတဲ့ ကိုဗဈ ၁၉ ရောဂါစတငျတဲ့ အကွောငျးရငျးတှေ စုံစမျးရေးအတှကျ ကှငျးဆငျးစဈဆေးမှုတှေ လုပျဖို့ အဖှဲ့ဝငျ ၂ ဦးပါ ရှေ့ပွေးအဖှဲ့ဟာ သောကွာနေ့မှာ တရုတျနိုငျငံကို သှားရောကျနပွေီလို့ WHO ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ကွီးက ပွောပါတယျ။
အခု စလှေှတျလိုကျတဲ့ ပညာရှငျ ၂ ဦးဟာ တိရိစ်ဆာနျကနြျးမာရေးနဲ့ ရောဂါဗဒေ ဆိုငျရာ အထူးကြှမျးကငြျသူတှေ ဖွဈကွောငျးနဲ့ သူတို့ဟာ ဘာတှကေို၊ ဘယျအတိုငျးအတာထိ စုံစမျးမယျ ဆိုတာဆုံးဖွတျဖို့ တရုတျသိပ်ပံပညာရှငျတှနေဲ့ လကျတှဲလုပျဆောငျမှာ ဖွဈကွောငျး WHO ပွောခှင့ျရ Margaret Harris က ဂနြီဗာ ဌာနခြုပျအှနျလိုငျး သတငျးစာ ရှငျးလငျးပှဲမှာ ပွောပါတယျ။
ဒီလိုလုပျဆောငျရာမှာ စုံစမျးရေးအဖှဲ့မှာ ပါဝငျမယ့ျ သူတှနေဲ့ ဘာကြှမျးကငြျမှုတှေ လိုအပျတယျ ဆိုတာအပါအဝငျ ကိစ်စရပျတှကေို ညှိနှိုငျးမှုတှလေညျး လုပျဆောငျကွမှာ ဖွဈကွောငျး ပွောပါတယျ။
ဒီဗိုငျးရပျဈပိုးဟာ မနှဈက နှဈကုနျလောကျမှာ တရုတျနိုငျငံ ဝူဟနျမွို့ ဈေးတခု ကနစေတငျခဲ့မယျလို့ အမြားက ယုံကွညျကွပွီး တိရိစ်ဆာနျကနေ လူတှကေို ကူးစကျခဲ့တဲ့နောကျပိုငျး ဒီဈေးကို ပိတျပဈခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။
ဒီဗိုငျးရပျဈပိုးဟာ ဘယျမြိုးစိတျကနစေတငျခဲ့တယျ ဆိုတာနဲ့ လူဆီကို ဘယျလိုပုံစံနဲ့ ကူးစကျတယျ ဆိုတာကို သိပ်ပံပညာရှငျတှကေ ဖေါျထုတျခငြျနကွေတယျလို့လညျး Harris ကပွောပါတယျ။ ဒီဗိုငျးရပျဈဟာ လငျးနို့ကနစေတငျတယျလို့ သတျမှတျလာကွတာ ကာလအတောျကွာနပွေီ ဖွဈပမေယ့ျ လူဆီကို မရောကျခငျ ကွားခံသတ်တဝါ တမြိုးမြိုးဆီကနေ လာတာ ဟုတျမဟုတျလညျး သိခငြျနကွေတာ ဖွဈကွောငျး ပွောပါတယျ။
တရုတျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာန ပွောခှင့ျရကလညျး WHO က အဖှဲ့တရုတျနိုငျငံကို လာရောကျနပွေီဖွဈကွောငျး သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ အတညျပွု ပွောကွားခဲ့တာပါ။ ဒါ့အပွငျ ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါဆိုငျရာ တုံ့ပွနျဆောငျရှကျမှု ပိုမိုထိရောကျစဖေို့နဲ့ ကမ်ဘာ့လူထုကနြျးမာရေးဆိုငျရာ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျ တဲ့အနနေဲ့ လာရောကျစုံစမျးဖို့ တရုတျအစိုးရက ဖိတျကွားခဲ့တာ ဖွဈကွောငျးလညျး ပွောပါတယျ။
WHO အဖှဲ့ဟာ တရုတျအကွိုကျလိုကျလြောကွောငျး ပွသခဲ့တဲ့အပွငျ ဒီရောဂါဖွဈပှားမှုနဲ့ ပတျသကျပွီး ကိုငျတှယျပုံကလညျး မှားယှငျးကွောငျး အမရေိကနျနိုငျငံက ပွောဆိုပွီး WHO ကနေ တရားဝငျနုတျထှကျခဲ့ပွီး ရကျပိုငျးအတှငျးမှာပဲ အခုလို WHO က စုံစမျးစဈဆေးရေး စတငျခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။
