(Zawgyi/Unicode)
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ်ရောဂါကြောင့် ကမ္ဘာတလွှား အသွားအလာကန့်သတ်မှုတွေ လုပ်နေချိန်မှာပဲ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တွေရဲ့ မေလ ၂၃ ရက်နေ့အထိကျင်းပမယ့် တလကြာ ရာမာဒန် ဥပုသ်လ စတင်နေပါပြီ။
လူပေါင်း ၂.၇ သန်းလောက် ဒီရောဂါ အကူးစက်ခံနေရသလို လူပေါင်း (၁၉၀ ၀၀၀) တသိန်း ၉ သောင်းကျော် သေဆုံးခဲ့ရတာကြောင့် ဒီရောဂါ ဆက်မပြန့်ပွားအောင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေ ကြိုးစား နေကြရသလို ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကိုလည်း ထိခိုက်စေတာပါ။
ဒီလိုအချိန်မျိုးမှာ အရှေ့တောင်အာရှ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသနဲ့ အာဖရိက နိုင်ငံတွေက သိန်းသန်းချီတဲ့ မွတ်ဆလင်တွေ အတွက် ဗလီဝတ်ကျောင်းတွေသွားပြီး ဝတ်ပြုခွင့်ရော ဆွေမျိုးမိတ်သင်္ဂဟတွေနဲ့ အတူတကွ ဥပုသ်ထွက်ချိန် ညဘက် စုဝေးစားသောက်ခွင့် တွေပါ တားမြစ်ထားတာကြောင့် ဒီနှစ် ရာမာဒန်ကာလဟာ အရင်နှစ်တွေနဲ့ လုံးဝမတူပဲဖြစ်နေတာပါ။
ဒါပေမယ့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ ပါကစ္စတန်နဲ့ မွတ်ဆလင်အများစု နေထိုင်ရာ အင်ဒိုနီးရှား အပါအဝင် နိုင်ငံအများအပြားမှာ တော့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကပ်ရောဂါအန္တရာယ် ခြိမ်းခြောက်မှု ရှိနေတဲ့ ကြားကပဲ အစိုးရတွေ ချမှတ်ထားတဲ့ လူချင်းခပ်ခွာခွာနေဖို့နဲ့ ဗလီတွေမှာ မစုဝေးဖို့ ကန့်သတ်မှုကိုမွတ်ဆလင်တရားဟောဆရာတွေနဲ့ ဘာသာရေးအစွဲကြီးသူတွေက ချိုးဖောက် ပြီး စုဝေးမှုတွေ လုပ်နေကြပါတယ်။
ရာမာဒန်ဥပုသ်လ စတင်တဲ့ ကြာသပတေးနေ့မှာ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ Aceh ဒေသက အကြီးဆုံး ဗလီဝတ်ကျောင်းမှာ လာရောက်စုဝေးတဲ့ ဝတ်ပြုဆုတောင်းသူ ထောင်ပေါင်းများစွာ ရှိနေသလို ပါကစ္စတန်က ဗလီအတော်များများမှာလည်း အလားတူ တွေ့ရပါတယ်။
အခုလို ရာမာဒန်ကာလ လှုပ်ရှားမှုတွေဟာ ဒီရောဂါကူးစက်ပြန့်ပွားနိုင်တဲ့ အန္တရာယ် ရှိတာကြောင့် ရပ်ကြဖို့ WHO ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အဖွဲ့ကြီးက တောင်းဆိုလိုက်တဲ့ အပြင် နိုင်ငံအများအပြားက အာဏာပိုင်တွေကလည်း ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ကြီးမားတဲ့ စုဝေးမှုတွေကြောင့် အန္တရာယ်ကြီးမား သေသေချာချာ သတိပေးထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလို စုဝေးမှုကနေ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါပိုး ကူးစက်မှုကို မလေးရှား၊ ပါကစ္စတန်နဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံက အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တွေရဲ့ ဘာသာရေးစုဝေး ဆုတောင်းပွဲတွေမှာ ကြုံခဲ့ကြရပြီးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
................
ကမ်ဘာတဝှမျး အစ်စလာမျဘာသာဝငျတှရေဲ့ ရာမာဒနျ ဥပုဒျလ စတငျ
(Unicode)
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကပျရောဂါကွောင့ျ ကမ်ဘာတလှှား အသှားအလာကန့ျသတျမှုတှေ လုပျနခြေိနျမှာပဲ အစ်စလာမျဘာသာဝငျတှရေဲ့ မလေ ၂၃ ရကျနေ့အထိကငြျးပမယ့ျ တလကွာ ရာမာဒနျ ဥပုသျလ စတငျနပေါပွီ။
လူပေါငျး ၂.၇ သနျးလောကျ ဒီရောဂါ အကူးစကျခံနရေသလို လူပေါငျး (၁၉၀ ၀၀၀) တသိနျး ၉ သောငျးကြောျ သဆေုံးခဲ့ရတာကွောင့ျ ဒီရောဂါ ဆကျမပွန့ျပှားအောငျ ကမ်ဘာ့နိုငျငံတှေ ကွိုးစား နကွေရသလို ကမ်ဘာ့စီးပှားရေးကိုလညျး ထိခိုကျစတောပါ။
ဒီလိုအခြိနျမြိုးမှာ အရှေ့တောငျအာရှ၊ အရှေ့အလယျပိုငျးဒသေနဲ့ အာဖရိက နိုငျငံတှကေ သိနျးသနျးခြီတဲ့ မှတျဆလငျတှေ အတှကျ ဗလီဝတျကြောငျးတှသှေားပွီး ဝတျပွုခှင့ျရော ဆှမြေိုးမိတျသငျ်ဂဟတှနေဲ့ အတူတကှ ဥပုသျထှကျခြိနျ ညဘကျ စုဝေးစားသောကျခှင့ျ တှပေါ တားမွဈထားတာကွောင့ျ ဒီနှဈ ရာမာဒနျကာလဟာ အရငျနှဈတှနေဲ့ လုံးဝမတူပဲဖွဈနတောပါ။
ဒါပမေယ့ျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ၊ ပါကစ်စတနျနဲ့ မှတျဆလငျအမြားစု နထေိုငျရာ အငျဒိုနီးရှား အပါအဝငျ နိုငျငံအမြားအပွားမှာ တော့ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကပျရောဂါအန်တရာယျ ခွိမျးခွောကျမှု ရှိနတေဲ့ ကွားကပဲ အစိုးရတှေ ခမြှတျထားတဲ့ လူခငြျးခပျခှာခှာနဖေို့နဲ့ ဗလီတှမှော မစုဝေးဖို့ ကန့ျသတျမှုကို မှတျဆလငျတရားဟောဆရာတှနေဲ့ ဘာသာရေးအစှဲကွီးသူတှကေ ခြိုးဖောကျ ပွီး စုဝေးမှုတှေ လုပျနကွေပါတယျ။
ရာမာဒနျဥပုသျလ စတငျတဲ့ ကွာသပတေးနေ့မှာ အငျဒိုနီးရှားနိုငျငံ Aceh ဒသေက အကွီးဆုံး ဗလီဝတျကြောငျးမှာ လာရောကျစုဝေးတဲ့ ဝတျပွုဆုတောငျးသူ ထောငျပေါငျးမြားစှာ ရှိနသေလို ပါကစ်စတနျက ဗလီအတောျမြားမြားမှာလညျး အလားတူ တှေ့ရပါတယျ။
အခုလို ရာမာဒနျကာလ လှုပျရှားမှုတှဟော ဒီရောဂါကူးစကျပွန့ျပှားနိုငျတဲ့ အန်တရာယျ ရှိတာကွောင့ျ ရပျကွဖို့ WHO ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေး အဖှဲ့ကွီးက တောငျးဆိုလိုကျတဲ့ အပွငျ နိုငျငံအမြားအပွားက အာဏာပိုငျတှကေလညျး ဘာသာရေးဆိုငျရာ ကွီးမားတဲ့ စုဝေးမှုတှကွေောင့ျ အန်တရာယျကွီးမား သသေခြောခြာ သတိပေးထားတာ ဖွဈပါတယျ။ ဒီလို စုဝေးမှုကနေ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ရောဂါပိုး ကူးစကျမှုကို မလေးရှား၊ ပါကစ်စတနျနဲ့ အိန်ဒိယနိုငျငံက အစ်စလာမျဘာသာဝငျတှရေဲ့ ဘာသာရေးစုဝေး ဆုတောငျးပှဲတှမှော ကွုံခဲ့ကွရပွီးလညျး ဖွဈပါတယျ။
