(Zawgyi/unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကူးစက်မြန် COVID-19 ရောဂါပိုးတွေ့ရှိမှုနှုန်း များပြားလာနေလို့ စိုးရိမ်မှုတွေ ရှိလာနေချိန်မှာ ရှမ်းပြည်နယ်မှာ ဒေသအတွင်း COVID-19 ရောဂါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကူညီဆောင်ရွက်နေတဲ့ တောင်ပိုင်းရှမ်းပြည် တပ်မတော် RCSS/SSA ရဲ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကို နယ်မြေခံမြန်မာတပ်မတော်က ဟန့်တားနေတဲ့ စွပ်စွဲချက်ပေါ်ထွက်လာပြီး ဒေသအတွင်းတိုက်ပွဲဖြစ်ပွါးနေတဲ့ အခြေအနေအကြောင်း ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုနိုင်ကွန်းအိန်းက တင်ဆက်ပေးမှာပါ။
ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း မိုင်းပန်မြို့နယ်အတွင်း NCA အပစ်ရပ်အဖွဲ့ ဖြစ်တဲ့ တောင်ပိုင်းရှမ်းပြည်တပ်မတော် RCSS/ SSA အဖွဲ့ရဲ့ COVID-19 ရောဂါကာကွယ်တားဆီးနေတဲ့ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ဝင်တွေကို နယ်မြေခံတပ်မတော်ကနေ တားဆီးမှုတွေ လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ RCSS ပြောခွင့်ရဗိုလ်မှူးကြီးစိုင်းအုမ်းခေးကပြောပါတယ်။
“ခမရ(၁၅၃) ကပေါ့။ အဲဒီမိုင်းပန်မြို့နယ် နားဝန်ကျေးရွာ မိုင်းပုံနဲ့ နောင်လေရဲ့ အဲဒီကျေးရွာမှာ အဲဒီနားကရွာတွေကို သူတို့ရွာသူကြီးတွေရော ရွာသားတွေကို ပြောထားတယ်ပေါ့နော်။ RCSS က ကျန်းမာရေးကိစ္စနဲ့ COVID-19 ပညာပေးတာ။ ကာကွယ်ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းတွေ လာပေးတာတွေကို လက်မခံရဘူး။ သူတို့ကလာလို့ ရွာသားတွေ လက်ခံမယ်ဆိုရင်တော့ နောက်ကျရင်ရွာသားတွေ တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်တွေ ဖမ်းချုပ်ပြီးထောင်ထဲထည့်မယ် အဲဒီလိုပြောတယ်တဲ့။”
မိုင်းပန်မြို့နယ် နားဝန် ကျေးရွာအုပ်စုက ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှု လုပ်ဆောင်နေတဲ့ ရွာသူတဦးကလဲ တပ်မတော်က ဟန့်တားမှုပြုနေတဲ့ အကြောင်းပြောပါတယ်။
“ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က ဒေသအတွင်း ကွင်းဆင်းတဲ့အချိန်မှာ အစိုးရတပ်မတော်က လိုက်ပြီးတော့မှ တားမြစ်တာဘာတွေ လုပ်တယ်။ လူထုကို ဆေးပေးမကုရဘူးလို့ အဲဒီလိုမျိုးသွားပြောထားတာ ရှိတယ်။ ရလခတိုင်းလက်အောက်ခံ တပ်ရင်းကပေါ့နော်။ ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးဖို့ ဒီလိုအရေးကြီးနေတဲ့အချိန်မှာ လိုက်လံ တားမြစ်သေးတယ်ပေါ့နော်။”
တပ်မတော်သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ အတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက တပ်မတော်က ဟန့်တားတယ်ဆိုတာ စွပ်စွဲချက်သာဖြစ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
“ကျနော် ပြောနိုင်တာ အကြောင်းပြချက်ပဲ ဖြစ်မှာပါဗျာ။ တကယ်သာ အဲဒီဆေးကုနေတဲ့အဖွဲ့ကို လုပ်စရာလည်းအကြောင်း မရှိဘူး။ ကျနော်တို့တောင်အားပေးတယ်။ ခုနပြောတဲ့ဟာကစွပ်စွဲချက်လည်း ဖြစ်လိမ့်မယ်။”
မနေ့တုန်းက တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ကနေ တပ်မတော်ရှေ့တန်းနယ်မြေတွေမှာ COVID-19 ရောဂါ ကာကွယ်ရေးလုပ်ဆောင်ဖို့ အစည်းအဝေးမှာ ညွှန်ကြားခဲ့ကြောင်း ဗိုလ်မှူးချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ဆက်ပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့တာင်မှ မနေ့က တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်က မနေ့က အစည်းဝေးလုပ်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ရှေ့တန်းနယ်မြေတွေမှာလည်း ဒီ COVID-19 ရောဂါနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ လူသူအရောက်ပေါက်နဲတဲ့နေရာမှာ ကုသနိုင်ဖို့ နေရာပဲ တပ်မှာရှိတဲ့ဆေးမှူးတွေ ဆေးလက်ထောက်အရာခံဗိုလ်ကနေ စစ်ဆေးပေးဖို့ အသိပညာပေးဖို့ ညွှန်ကြားထား တာရှိပါတယ်။"
ပြီးခဲ့တဲ့ဧပြီလ ၁၂ ရက်နေ့မှာလည်း မိုင်းပန်မြို့နယ်အတွင်း မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ RCSS အဖွဲ့တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွါးခဲ့တယ်လို့ RCSS ဘက်ကပြောပါတယ်။
လက်ရှိတိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ တပ်မတော်က ထိုးစစ်တွေ မရပ်ဆိုင်းသေးတဲ့အတွက် ရောဂါတိုက်ဖျက်ရေးမှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ ခက်ခဲနေတယ်လို့ ဗိုလ်မှူးကြီးစိုင်းအုမ်းခေးကပြောပါတယ်။
“တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း ဒေသတွေမှာ ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ တကမ္ဘာလုံးက COVID-19 ရောဂါတွေ ဖြစ်တဲ့အခြေအနေအရ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ထိုးစစ်ဆင်တာ အမှန်ဆိုရင် ရပ်ထားဖို့ ကောင်းတာပေါ့နော်။ တိုက်ပွဲဆိုတာကလူထုနဲ့ ဆိုင်သွားပြီ။ တိုက်ပွဲရှိနေရင်လူထုက ထွက်ပြေးရလွှားရ လာတဲ့အခါကျတော့ ဒီရောဂါကာကွယ်ဖို့အသိပညာပေးဖို့လည်း ကောင်းကောင်း မဆောင်ရွက်နိုင်ဘူးပေါ့နော်။ အဲဒီအခါကျတော့ရောဂါကို ပိုပြီးတော့ပြန့်ပွါးနိုင်တဲ့ အခြေအနေဖြစ်သွားနိုင်တယ်ပေါ့နော်။”
ကမ္ဘာအနှံ့အပြား ကူးစက်မြန် COVID-19 ကူးစက်မှု ဖြစ်ပွါးနေတဲ့အခြေအနေမှာ ပဋိပက္ခနယ်မြေတွေအတွင်း စစ်ရပ်စဲကြဖို့ ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်ကလည်း တိုက်တွန်းပြောဆိုမှုတွေရှိနေတာပါ။
[Unicode Version]
RCSS အဖှဲ့ COVID-19 ပညာပေးလုပျငနျး နယျမွခေံတပျရငျး ဟန့ျတားကွောငျးစှပျစှဲ
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကူးစကျမွနျ COVID-19 ရောဂါပိုးတှေ့ရှိမှုနှုနျး မြားပွားလာနလေို့ စိုးရိမျမှုတှေ ရှိလာနခြေိနျမှာ ရှမျးပွညျနယျမှာ ဒသေအတှငျး COVID-19 ရောဂါနဲ့ ပတျသကျပွီး ကူညီဆောငျရှကျနတေဲ့ တောငျပိုငျးရှမျးပွညျ တပျမတောျ RCSS/SSA ရဲ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ကို နယျမွခေံမွနျမာတပျမတောျက ဟန့ျတားနတေဲ့ စှပျစှဲခကြျပေါျထှကျလာပွီး ဒသေအတှငျးတိုကျပှဲဖွဈပှါးနတေဲ့ အခွအေနအေကွောငျး ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုနိုငျကှနျးအိနျးက တငျဆကျပေးမှာပါ။
ရှမျးပွညျနယျတောငျပိုငျး မိုငျးပနျမွို့နယျအတှငျး NCA အပဈရပျအဖှဲ့ ဖွဈတဲ့ တောငျပိုငျးရှမျးပွညျတပျမတောျ RCSS/ SSA အဖှဲ့ရဲ့ COVID-19 ရောဂါကာကှယျတားဆီးနတေဲ့ ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ဝငျတှကေို နယျမွခေံတပျမတောျကနေ တားဆီးမှုတှေ လုပျဆောငျနတေယျလို့ RCSS ပွောခှင့ျရဗိုလျမှူးကွီးစိုငျးအုမျးခေးကပွောပါတယျ။
“ခမရ(၁၅၃) ကပေါ့။ အဲဒီမိုငျးပနျမွို့နယျ နားဝနျကြေးရှာ မိုငျးပုံနဲ့ နောငျလရေဲ့ အဲဒီကြေးရှာမှာ အဲဒီနားကရှာတှကေို သူတို့ရှာသူကွီးတှရေော ရှာသားတှကေို ပွောထားတယျပေါ့နောျ။ RCSS က ကနြျးမာရေးကိစ်စနဲ့ COVID-19 ပညာပေးတာ။ ကာကှယျထောကျပံ့ရေးပစ်စညျးတှေ လာပေးတာတှကေို လကျမခံရဘူး။ သူတို့ကလာလို့ ရှာသားတှေ လကျခံမယျဆိုရငျတော့ နောကျကရြငျရှာသားတှေ တာဝနျရှိပုဂ်ဂိုလျတှေ ဖမျးခြုပျပွီးထောငျထဲထည့ျမယျ အဲဒီလိုပွောတယျတဲ့။”
မိုငျးပနျမွို့နယျ နားဝနျ ကြေးရှာအုပျစုက ကနြျးမာရေးဝနျဆောငျမှု လုပျဆောငျနတေဲ့ ရှာသူတဦးကလဲ တပျမတောျက ဟန့ျတားမှုပွုနတေဲ့ အကွောငျးပွောပါတယျ။
“ကနြျးမာရေးအဖှဲ့က ဒသေအတှငျး ကှငျးဆငျးတဲ့အခြိနျမှာ အစိုးရတပျမတောျက လိုကျပွီးတော့မှ တားမွဈတာဘာတှေ လုပျတယျ။ လူထုကို ဆေးပေးမကုရဘူးလို့ အဲဒီလိုမြိုးသှားပွောထားတာ ရှိတယျ။ ရလခတိုငျးလကျအောကျခံ တပျရငျးကပေါ့နောျ။ ကနြျးမာရေးစဈဆေးဖို့ ဒီလိုအရေးကွီးနတေဲ့အခြိနျမှာ လိုကျလံ တားမွဈသေးတယျပေါ့နောျ။”
တပျမတောျသတငျးမှနျပွနျကွားရေးအဖှဲ့ အတှငျးရေးမှူး ဗိုလျမှူးခြုပျဇောျမငျးထှနျးက တပျမတောျက ဟန့ျတားတယျဆိုတာ စှပျစှဲခကြျသာဖွဈကွောငျး ပွောပါတယျ။
“ကနြောျ ပွောနိုငျတာ အကွောငျးပွခကြျပဲ ဖွဈမှာပါဗြာ။ တကယျသာ အဲဒီဆေးကုနတေဲ့အဖှဲ့ကို လုပျစရာလညျးအကွောငျး မရှိဘူး။ ကနြောျတို့တောငျအားပေးတယျ။ ခုနပွောတဲ့ဟာကစှပျစှဲခကြျလညျး ဖွဈလိမ့ျမယျ။”
မနေ့တုနျးက တပျမတောျကာကှယျရေးဦးစီးခြုပျကနေ တပျမတောျရှေ့တနျးနယျမွတှေမှော COVID-19 ရောဂါ ကာကှယျရေးလုပျဆောငျဖို့ အစညျးအဝေးမှာ ညှှနျကွားခဲ့ကွောငျး ဗိုလျမှူးခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ဆကျပွောပါတယျ။
"ကနြောျတို့တာငျမှ မနေ့က တပျမတောျကာကှယျရေး ဦးစီးခြုပျက မနေ့က အစညျးဝေးလုပျပွီးတော့ ကနြောျတို့ ရှေ့တနျးနယျမွတှေမှောလညျး ဒီ COVID-19 ရောဂါနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ လူသူအရောကျပေါကျနဲတဲ့နရောမှာ ကုသနိုငျဖို့ နရောပဲ တပျမှာရှိတဲ့ဆေးမှူးတှေ ဆေးလကျထောကျအရာခံဗိုလျကနေ စဈဆေးပေးဖို့ အသိပညာပေးဖို့ ညှှနျကွားထား တာရှိပါတယျ။"
ပွီးခဲ့တဲ့ဧပွီလ ၁၂ ရကျနေ့မှာလညျး မိုငျးပနျမွို့နယျအတှငျး မွနျမာစဈတပျနဲ့ RCSS အဖှဲ့တို့ တိုကျပှဲဖွဈပှါးခဲ့တယျလို့ RCSS ဘကျကပွောပါတယျ။
လကျရှိတိုငျးရငျးသားဒသေတှမှော တပျမတောျက ထိုးစဈတှေ မရပျဆိုငျးသေးတဲ့အတှကျ ရောဂါတိုကျဖကြျရေးမှာ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျဖို့ ခကျခဲနတေယျလို့ ဗိုလျမှူးကွီးစိုငျးအုမျးခေးကပွောပါတယျ။
“တိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျအဖှဲ့အစညျး ဒသေတှမှော ကွောကျစရာကောငျးတဲ့ တကမ်ဘာလုံးက COVID-19 ရောဂါတှေ ဖွဈတဲ့အခွအေနအေရ ပဈခတျတိုကျခိုကျမှု ထိုးစဈဆငျတာ အမှနျဆိုရငျ ရပျထားဖို့ ကောငျးတာပေါ့နောျ။ တိုကျပှဲဆိုတာကလူထုနဲ့ ဆိုငျသှားပွီ။ တိုကျပှဲရှိနရေငျလူထုက ထှကျပွေးရလှှားရ လာတဲ့အခါကတြော့ ဒီရောဂါကာကှယျဖို့အသိပညာပေးဖို့လညျး ကောငျးကောငျး မဆောငျရှကျနိုငျဘူးပေါ့နောျ။ အဲဒီအခါကတြော့ရောဂါကို ပိုပွီးတော့ပွန့ျပှါးနိုငျတဲ့ အခွအေနဖွေဈသှားနိုငျတယျပေါ့နောျ။”
ကမ်ဘာအနှံ့အပွား ကူးစကျမွနျ COVID-19 ကူးစကျမှု ဖွဈပှါးနတေဲ့အခွအေနမှော ပဋိပက်ခနယျမွတှေအေတှငျး စဈရပျစဲကွဖို့ ကုလသမဂ်ဂအတှငျးရေးမှူးခြုပျကလညျး တိုကျတှနျးပွောဆိုမှုတှရှေိနတောပါ။
