[[Zawgyi/Unicode]]
ကယားပြည်နယ် လွိုင်ကော်မြို့နယ် ကုန်းသာကျေးရွာမှာ စက်တင်ဘာ ၂၇ ရက်၊ မနေ့က မြန်မာစစ်တပ်ဘက်ကပစ်ခတ်လိုက်တဲ့ လက်နက်ကြီးကျည်ကျတဲ့အတွက် အရပ်သားတဦးသေဆုံးပြီး ၂ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့တဲ့အကြောင်း ကရင်နီ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့က VOA ကို ပြောပါတယ်။ ကုန်းသာကျေးရွာမှာ တိုက်ပွဲ တည်ငြိမ်စပြုလာချိန် ဒေသခံတွေ နေရပ်ပြန်လာကြတဲ့အချိန် အခုလို လက်နက်ကြီးကျ ပေါက်ကွဲတာလို့လည်း ပြောဆိုပါတယ်။ ကရင်နီပြည်နယ် အခြေအနေ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ သတင်းပေးပို့ချက်ကို မဆုမွန်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
စက်တင်ဘာ ၂၇ ရက် မနေ့က ညနေပိုင်း လွိုင်ကော်မြို့နယ် ကုန်းသာကျေး ရွာဘက်ကို စစ်တပ်က လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ လှမ်းပစ်ခတ်လို့ ဒေသခံတချို့ သေဆုံး ထိခိုက်ခဲ့ပါတယ်။ လူနေအိမ်တခုအပေါ် လက်နက်ကြီးကျရောက်ပေါက်ကွဲလို့ အမျိုးသား ၁ ယောက်သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ ကရင်နီ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ ဒါရိုက်တာ ကိုဗညားက VOA ကို ပြောပါတယ်။
“လွိုင်ကော် ကုန်းသာမှာ ကျနော်တို့ သိသလောက်ကတော့ လွိုင်တမူ လက်နက်ကြီးတပ်ကနေပေါ့နော် ဒီလွိုင်ကော်မြို့အပြင်နားလေးမှာပေါ့နော်၊ အဲ့ဒီကနေ လှမ်းပစ်လိုက်တဲ့ လက်နက်ကြီးကျည်ကကျတယ်ပေါ့နော်၊ ကျတော့ အိမ်တအိမ်ကို ထိတယ်ပေါ့နော်။ ၃ ယောက်ထိသွားတယ်ပေါ့နော်။ ၃ ယောက်ထဲက အမျိုးသမီးတယောက်ဆုံးသွားတယ်။ အမျိုးသားတယောက်တော့ နည်းနည်းလေး ဒဏ်ရာပြင်းထန်တယ်ပေါ့နော်။ နောက်ကျန်တဲ့ အမျိုးသမီးတယောက်ကတော့ အနည်းအကျဉ်း ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ဖြစ်သွားတယ်။”
လက်နက်ကြီးကျတဲ့ ကုန်းသာကျေးရွာဘက်မှာ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ဒေသခံလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေကြား တိုက်ပွဲမရှိဘဲ တည်ငြိမ်စပြုနေတဲ့အချိန် တိုက်ခိုက် ခံရတာလို့လည်း ကရင်နီ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ဒါရိုက်တာ ကိုဗညားက ပြောပါတယ်။ ဒီတပတ်ထဲမှာပဲ ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် အရှေ့ခြမ်း ထီးဖိုကလိုကျေးရွာအုပ်စုမှာ လယ်ယာစပါးရိတ်သိမ်းနေရင်း လက်နက်ကြီးကျလို့ အမျိုးသမီးတဦး သေဆုံးသွားတယ်လို့ ကိုဗညားက ပြောပါတယ်။
လက်နက်ကြီးကျည်ကျလို့ ထိခိုက်သေဆုံးခဲ့သူတွေရဲ့ ဓါတ်ပုံတွေကို ကရင်နီလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ လူမှုကွန်ယက်မှာ သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ စစ်ကောင် စီဘက်ကတော့ ဒီကိစ္စအပေါ်မှာ တစုံတရာ သတင်းထုတ်ပြန်တာ မရှိသေးပါဘူး။ ဒီဒေသတွေမှာ PDF နဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တချို့ ခိုအောင်းပြီး အကြမ်းဖက်မှုတွေ ကျုးလွန်နေကြောင်း ပြောဆိုစွပ်စွဲထားပါတယ်။
ကရင်နီပြည်နယ်အတွင်းမှတော့ ပြီးခဲ့တဲ့လအတွင်းကလည်း ကုန်းသာကျေးရွာမှာ တိုက်ပွဲပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်ပွားပြီး ဒေသခံတွေ အိုးအိမ်စွန်ခွာ ဘေးလွတ် ရာကို ထွက်ပြေးနေရပါတယ်။ တည်ငြိမ်စပြုတဲ့နေရာတချို့မှာ ဒေသခံရွာသားတွေ ပြန်အလာ လက်နက်ကြီးကျည်ကျလို့ ထွက်ပြေးခဲ့ရတဲ့အကြောင်း ကိုယ် တိုင်ကြုံခဲ့တဲ့သံဃာတော် တပါးက ခုလို မိန့်ကြားပါတယ်။
“(လူ)ထိတာတော့ ထိမယ်၊ ဘာဖြစ်လဲဆိုရင် ကလေးတွေရော လူတွေရော တော်တော်များတယ်။ အဲ့ ပစ်တဲ့အချိန်က ဦးဇင်းက အင်းလေးကနေ စစ်ရှောင် တွေ ကြိုပြီးပြန်လာတာ။ အဲ့ဒါ ဦးဇင်းနဲ့ ကိုက် ၃၀၀ လောက်မှာ၊ ၃ အိမ် ကျော် ပေါ့နော်၊ အဲ့မှာ ကျတာပဲ။ ကျတဲ့အခါ အိမ်တအိမ်ကတော့ မီးခိုးတွေတော်တော် ထွက်ပြီးမှ ကလေးတွေ လူကြီးတွေကတော့ ထွက်ပြေးကြတာ။ ဦးဇင်းကလည်း ကားမောင်းပြေးလာတာပေါ့။ တိုက်ပွဲနည်းနည်းပြန်ငြိမ်တဲ့အခါကျတော့ အဲ့ရွာက အကုန်လုံးနီးပါးကို ပြန်လာနေတယ်၊ ကလေးတွေလည်းရှိတယ်၊ လူကြီးတွေက အကုန်နီးပါးကို ပြန်လာနေတယ်။”
တိုက်ပွဲမဖြစ်ပေမယ့်လည်း မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က နေ့စဉ်ဆက်တိုက်ဆိုသလို အချိန်မရွေး လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်တတ်တာမို့ အမြဲတမ်း ထိတ်လန့်နေရတဲ့အကြောင်း လွိုင်ကော်မြို့က စစ်ရှောင် ဒေသခံတဦးကလည်း VOA ကို ပြောပါတယ်။
“သူတို့က (လက်နက်ကြီးနဲ့) မနက်မထုရင် ညထုတာပဲ။ နေ့တိုင်းလိုလို ထုနေတာပဲ ။သူတို့ဟာက အသံတော့ အကျယ်ကြီးပဲ။ ဟို…ဘယ်လိုပြောရမလဲ၊ ကြာကြာ လာဆိုရင် နှလုံးတောင်မခံနိုင်တော့ဘူးပေါ့။ အဲ့ဒီဒဏ်တွေနဲ့။ ခဏခဏထုတာလေ။ သူတို့ လွိုင်ကော်တပ်ကနေ ထုသွား၊ လွိုင်ကော်တပ်ကနေဆို ဒီးမော့ဆိုဘက်ကို ပစ်သွားလိုက်၊ မိုးဗြဲဘက်ကို ထုသွားလိုက်၊ လျှောက်ထုနေတာပဲ။ သူတို့ ဟာက လွိုင်ကော်ကတော့ အမြဲလှမ်းထုတယ်။”
ရှမ်း-ကယားနယ်စပ်ဘက်မှာ မြန်မာစစ်တပ်က နယ်မြေရှင်းလင်း ထိုးစစ်ဆင်တဲ့ စစ်ကြောင်းတွေကို ကရင်နီနဲ့ ဒေသခံကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့တွေပေါင်းပြီး တုံ့ပြန် ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး မကြာခင်လပိုင်းတွေအတွင်းမှာ တိုက်ပွဲတွေ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ အခု အခြေအနေ အနည်းငယ် ငြိမ်သက်သွားပေမယ့် အဝေးကနေ လက်နက်ကြီးနဲ့ ပစ်ခတ်ခံရမှာကိုတော့ စိုးရိမ်နေရဆဲပဲလို့ ဒေသခံ ကျေးရွာသားတွေက ပြောနေကြပါတယ်။
==========
[[Unicode]]
ကုနျးသာရှာမှာ လကျနကျကွီးကွောင့ျ ၁ ဦးသဆေုံး
ကယားပွညျနယျ လှိုငျကောျမွို့နယျ ကုနျးသာကြေးရှာမှာ စကျတငျဘာ ၂၇ ရကျ၊ မနေ့က မွနျမာစဈတပျဘကျကပဈခတျလိုကျတဲ့ လကျနကျကွီးကညြျကတြဲ့အတှကျ အရပျသားတဦးသဆေုံးပွီး ၂ ဦး ထိခိုကျဒဏျရာရခဲ့တဲ့အကွောငျး ကရငျနီ လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့က VOA ကို ပွောပါတယျ။ ကုနျးသာကြေးရှာမှာ တိုကျပှဲ တညျငွိမျစပွုလာခြိနျ ဒသေခံတှေ နရေပျပွနျလာကွတဲ့အခြိနျ အခုလို လကျနကျကွီးကြ ပေါကျကှဲတာလို့လညျး ပွောဆိုပါတယျ။ ကရငျနီပွညျနယျ အခွအေနေ ရနျကုနျကလာတဲ့ သတငျးပေးပို့ခကြျကို မဆုမှနျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
စကျတငျဘာ ၂၇ ရကျ မနေ့က ညနပေိုငျး လှိုငျကောျမွို့နယျ ကုနျးသာကြေး ရှာဘကျကို စဈတပျက လကျနကျကွီးတှနေဲ့ လှမျးပဈခတျလို့ ဒသေခံတခြို့ သဆေုံး ထိခိုကျခဲ့ပါတယျ။ လူနအေိမျတခုအပေါျ လကျနကျကွီးကရြောကျပေါကျကှဲလို့ အမြိုးသား ၁ ယောကျသဆေုံးခဲ့တယျလို့ ကရငျနီ လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့ ဒါရိုကျတာ ကိုဗညားက VOA ကို ပွောပါတယျ။
“လှိုငျကောျ ကုနျးသာမှာ ကနြောျတို့ သိသလောကျကတော့ လှိုငျတမူ လကျနကျကွီးတပျကနပေေါ့နောျ ဒီလှိုငျကောျမွို့အပွငျနားလေးမှာပေါ့နောျ၊ အဲ့ဒီကနေ လှမျးပဈလိုကျတဲ့ လကျနကျကွီးကညြျကကတြယျပေါ့နောျ၊ ကတြော့ အိမျတအိမျကို ထိတယျပေါ့နောျ။ ၃ ယောကျထိသှားတယျပေါ့နောျ။ ၃ ယောကျထဲက အမြိုးသမီးတယောကျဆုံးသှားတယျ။ အမြိုးသားတယောကျတော့ နညျးနညျးလေး ဒဏျရာပွငျးထနျတယျပေါ့နောျ။ နောကျကနြျတဲ့ အမြိုးသမီးတယောကျကတော့ အနညျးအကဉြျး ထိခိုကျဒဏျရာ ဖွဈသှားတယျ။”
လကျနကျကွီးကတြဲ့ ကုနျးသာကြေးရှာဘကျမှာ မွနျမာစဈတပျနဲ့ ဒသေခံလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှကွေား တိုကျပှဲမရှိဘဲ တညျငွိမျစပွုနတေဲ့အခြိနျ တိုကျခိုကျ ခံရတာလို့လညျး ကရငျနီ လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့ဒါရိုကျတာ ကိုဗညားက ပွောပါတယျ။ ဒီတပတျထဲမှာပဲ ဒီးမော့ဆိုမွို့နယျ အရှေ့ခွမျး ထီးဖိုကလိုကြေးရှာအုပျစုမှာ လယျယာစပါးရိတျသိမျးနရေငျး လကျနကျကွီးကလြို့ အမြိုးသမီးတဦး သဆေုံးသှားတယျလို့ ကိုဗညားက ပွောပါတယျ။
လကျနကျကွီးကညြျကလြို့ ထိခိုကျသဆေုံးခဲ့သူတှရေဲ့ ဓါတျပုံတှကေို ကရငျနီလူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့ လူမှုကှနျယကျမှာ သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။ စဈကောငျ စီဘကျကတော့ ဒီကိစ်စအပေါျမှာ တစုံတရာ သတငျးထုတျပွနျတာ မရှိသေးပါဘူး။ ဒီဒသေတှမှော PDF နဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တခြို့ ခိုအောငျးပွီး အကွမျးဖကျမှုတှေ ကြုးလှနျနကွေောငျး ပွောဆိုစှပျစှဲထားပါတယျ။
ကရငျနီပွညျနယျအတှငျးမှတော့ ပွီးခဲ့တဲ့လအတှငျးကလညျး ကုနျးသာကြေးရှာမှာ တိုကျပှဲပွငျးပွငျးထနျထနျဖွဈပှားပွီး ဒသေခံတှေ အိုးအိမျစှနျခှာ ဘေးလှတျ ရာကို ထှကျပွေးနရေပါတယျ။ တညျငွိမျစပွုတဲ့နရောတခြို့မှာ ဒသေခံရှာသားတှေ ပွနျအလာ လကျနကျကွီးကညြျကလြို့ ထှကျပွေးခဲ့ရတဲ့အကွောငျး ကိုယျ တိုငျကွုံခဲ့တဲ့သံဃာတောျ တပါးက ခုလို မိန့ျကွားပါတယျ။
“(လူ)ထိတာတော့ ထိမယျ၊ ဘာဖွဈလဲဆိုရငျ ကလေးတှရေော လူတှရေော တောျတောျမြားတယျ။ အဲ့ ပဈတဲ့အခြိနျက ဦးဇငျးက အငျးလေးကနေ စဈရှောငျ တှေ ကွိုပွီးပွနျလာတာ။ အဲ့ဒါ ဦးဇငျးနဲ့ ကိုကျ ၃၀၀ လောကျမှာ၊ ၃ အိမျ ကြောျ ပေါ့နောျ၊ အဲ့မှာ ကတြာပဲ။ ကတြဲ့အခါ အိမျတအိမျကတော့ မီးခိုးတှတေောျတောျ ထှကျပွီးမှ ကလေးတှေ လူကွီးတှကေတော့ ထှကျပွေးကွတာ။ ဦးဇငျးကလညျး ကားမောငျးပွေးလာတာပေါ့။ တိုကျပှဲနညျးနညျးပွနျငွိမျတဲ့အခါကတြော့ အဲ့ရှာက အကုနျလုံးနီးပါးကို ပွနျလာနတေယျ၊ ကလေးတှလေညျးရှိတယျ၊ လူကွီးတှကေ အကုနျနီးပါးကို ပွနျလာနတေယျ။”
တိုကျပှဲမဖွဈပမေယ့ျလညျး မွနျမာစဈတပျဘကျက နေ့စဉျဆကျတိုကျဆိုသလို အခြိနျမရှေး လကျနကျကွီးတှနေဲ့ ပဈခတျတတျတာမို့ အမွဲတမျး ထိတျလန့ျနရေတဲ့အကွောငျး လှိုငျကောျမွို့က စဈရှောငျ ဒသေခံတဦးကလညျး VOA ကို ပွောပါတယျ။
“သူတို့က (လကျနကျကွီးနဲ့) မနကျမထုရငျ ညထုတာပဲ။ နေ့တိုငျးလိုလို ထုနတောပဲ ။သူတို့ဟာက အသံတော့ အကယြျကွီးပဲ။ ဟို…ဘယျလိုပွောရမလဲ၊ ကွာကွာ လာဆိုရငျ နှလုံးတောငျမခံနိုငျတော့ဘူးပေါ့။ အဲ့ဒီဒဏျတှနေဲ့။ ခဏခဏထုတာလေ။ သူတို့ လှိုငျကောျတပျကနေ ထုသှား၊ လှိုငျကောျတပျကနဆေို ဒီးမော့ဆိုဘကျကို ပဈသှားလိုကျ၊ မိုးဗွဲဘကျကို ထုသှားလိုကျ၊ လြှောကျထုနတောပဲ။ သူတို့ ဟာက လှိုငျကောျကတော့ အမွဲလှမျးထုတယျ။”
ရှမျး-ကယားနယျစပျဘကျမှာ မွနျမာစဈတပျက နယျမွရှေငျးလငျး ထိုးစဈဆငျတဲ့ စဈကွောငျးတှကေို ကရငျနီနဲ့ ဒသေခံကာကှယျရေး တပျဖှဲ့တှပေေါငျးပွီး တုံ့ပွနျ ပူးပေါငျးတိုကျခိုကျခဲ့ပွီး မကွာခငျလပိုငျးတှအေတှငျးမှာ တိုကျပှဲတှေ ဆကျတိုကျဖွဈပှားခဲ့ပါတယျ။ အခု အခွအေနေ အနညျးငယျ ငွိမျသကျသှားပမေယ့ျ အဝေးကနေ လကျနကျကွီးနဲ့ ပဈခတျခံရမှာကိုတော့ စိုးရိမျနရေဆဲပဲလို့ ဒသေခံ ကြေးရှာသားတှကေ ပွောနကွေပါတယျ။
