[[Zawgyi/Unicode]]
ပြည်ပမှာအလုပ်သွားလုပ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား ပင်လယ်ကူးသဘောင်္သားတွေ ပို့ပေးတဲ့ ငွေတွေကို အလွန်ကောင်းမွန်တဲ့ငွေလဲနှုန်းနဲ့ လွှဲပြောင်းပေးနေတယ်ဆိုပြီး ပြည်တွင်းဘဏ်တခုဖြစ်တဲ့ CB ဘဏ်က ကြေညာထားပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက တဒေါ်လာကို သုံးထောင်ကျပ်နဲ့ လွှဲပြောင်းပေးနေတယ်ဆိုတဲ့ ကြေညာချက်ကို ပြောင်းလဲလိုက်တာပါ။ ဒါပေမယ့် ပြည်တွင်းမှာရှိနေပြီး နိုင်ငံခြားငွေနဲ့ လစာရသူတွေအနေနဲ့ သဘောင်္သားတွေရတဲ့ ငွေလဲနှုန်းနဲ့ရဖို့ အကျုံးမဝင်ဘူးလို့လည်း လစာသွားထုတ်တဲ့သူတချို့က ပြောပါတယ်။ ဘဏ်တခုနဲ့တခုကြားမှာလည်း သတ်မှတ်ချက်တွေ ကွဲလွဲနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ရန်ကုန်က သတင်းပေးပို့ချက်ကို မဆုမွန် တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ပြည်ပရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံခြားငွေနဲ့ရရှိတဲ့ ဝင်ငွေတွေကို တရားဝင်ရောင်းဝယ်ခွင့်ရှိတဲ့ (Authorized Dealer) AD ဘဏ်တွေကတဆင့် ပြည်တွင်းကိုလွှဲပြောင်းမယ်ဆိုရင် သူတို့ကိုယ်တိုင်အသုံးပြုတာ၊ အခြားသူတွေကို လွှဲပြောင်းတာ၊ ဘဏ်ကိုရောင်းချတာတွေ လွတ်လွတ်လပ်လပ်လုပ်နိုင်တယ်လို့ ဗဟိုဘဏ်က မကြာခင်က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီထုတ်ပြန်ချက်အပြီး သီတင်းပတ် အနည်းငယ်အကြာမှာ ပင်လယ်ကူးသဘောင်္သားတွေ မြန်မာနိုင်ငံပြန်ပို့တဲ့ လစာတွေဆိုရင် ၁ ဒေါ်လာကို ၃,၀၀၀ ကျပ် နှုန်းလဲပေးမယ်ဆိုတဲ့ CB Bank ရဲ့ ကြေညာချက် ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းက ထွက်လာပါတယ်။ အခုတော့ ဒီကြေညာချက်မှာ ကိန်းဂဏန်း အတိအကျ ဖေါ်ပြမထားဘဲ အလွန်ကောင်းမွန်တဲ့ ငွေလဲနှုန်းနဲ့ ပေးနေတဲ့အကြောင်း ကြေညာထားပါတယ်။ ပုဂ္ဂလိကနာမည်ကြီးဘဏ်တခုရဲ့ အမည် မဖော်လိုတဲ့ မန်နေဂျာတဦးကတော့ သဘောင်္သားတွေကို တဒေါ်လာ ၃,၀၀၀ ကျပ်နှုန်းနဲ့ လဲပေးနေတယ်ဆိုတာ ဟုတ်မှန်ကြောင်း VOA ကို အတည်ပြုပါတယ်။
“ခုလက်ရှိကို Special Rate အနေနဲ့ ၃,၀၀၀ ပေးပါတယ်။ နိုင်ငံခြားကနေ Invoice အနေနဲ့ Salary ဆိုပြီး တိုက်ရိုက်ဝင်တယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ အဲနှုန်းနဲ့ပေးပါတယ်။ ဗဟိုဘဏ်ကလည်း အဲဒါကိုခွင့်ပြုထားတယ်။ တကယ်လို့ ဗဟိုဘဏ်ဘက်ကအပြောင်းလဲရှိရင်တော့ပြောင်းမှာပေါ့ ခုလက်ရှိကပေးတုန်းခင်ဗျ။”
အခုလို တဒေါ်လာကို ၃,၀၀၀ ကျပ်ငွေလဲနှုန်းနဲ့လဲပေးတဲ့အထဲမှာ သဘောင်္သားတွေအတွက်ပဲဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်းမှာနေထိုင်ပြီး ပြည်ပနိုင်ငံခြားငွေနဲ့လစာရတဲ့သူတွေ မပါဘူးလို့ ဘဏ်တချို့က အကြောင်းပြန်ထားကြောင်း နိုင်ငံခြားငွေနဲ့လစာရနေသူကိုကောင်းမြတ်က VOA ကို ပြောပါတယ်။ ဘဏ်တခုနဲ့တခု သတ်မှတ်ချက်တွေမှာ ကွဲလွဲချက်တွေ ရှိနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ကျနော်က INGO တခုမှာလုပ်တယ်။ ဒါပေမယ့် လစာကျတော့ ၃,၀၀၀ နဲ့မရဘူး။ KBZ က ပြောတာတော့ နိုင်ငံခြားငွေနဲ့ရပေမယ့် ကျနော်ကပြည်တွင်းမှာရှိလို့ မရဘူးလို့ပြောတယ်။ သူတို့သတ်မှတ်ဈေးပဲ ဖြတ်ပေးတယ်။ KBZ တခုပဲ ဖြစ်နေတာဗျ။ ကျနော်ဆို ကျနော့်အဒေါ်က အမေရိကားကနေ မုန့်ဖိုး ဒေါ်လာ ၁၀၀ ကို Western Union ကလွှဲတာ ၃,၀၀၀ နဲ့ဖြတ်ပေးတယ်။ ကျနော်သူငယ်ချင်းတွေ ဒီမှာရှိတယ်။ နိုင်ငံခြားကနေ လစာရတာပဲ။ ဒါပေမယ့် သူတို့ဘဏ်က ၃,၀၀၀ နဲ့ ဖြတ်ပေးတာပဲ။ အဲတော့ပေါ်လစီကအမျိုးမျိုးဖြစ်နေတာလား၊ ဘဏ်ကပဲ လုပ်နေတာလားတော့မသိဘူး။ ကျနော်တို့နိုင်ငံခြားငွေနဲ့လစာရတယ်။ ဒါပေမယ့် ပြည်တွင်းရှိနေလို့ ဆိုပြီးတော့ ၃,၀၀၀ နဲ့တော့ မရဘူးဗျ။”
ဗဟိုဘဏ်ကတော့ ပြည်ပကိုနိုင်ငံခြားငွေ လွှဲပြောင်းတာဖြစ်စေ၊ ပြည်ပက လွှဲပို့ တာဖြစ်စေ ဗဟိုဘဏ်သတ်မှတ်ထားတဲ့ ရည်ညွှန်းငွေလဲလှယ်နှုန်း သတ်မှတ်ချက် ရဲ့ ဝ.၃ % ဘောင်အတွင်းမှာပဲသတ်မှတ်ဖို့ လိုင်စင်ရဘဏ်တွေကို ညွှန်ကြားထားပါတယ်။ ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ရည်ညွှန်းငွေလဲနှုန်းက တဒေါ်လာကို ကျပ်ငွေ ၂,၁၀၀ ကျပ် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အပြင် တရားမဝင် ကြိုက်ရောင်း ကြိုက်ဝယ် ဈေးတွေမှာ ဗဟိုဘဏ်ကသတ်မှတ်တဲ့ ရည်ညွှန်းငွေလဲနှုန်းနဲ့ ကွာဟချက်တွေ ရှိနေပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ပြည်တွင်းဘဏ်တွေနဲ့ ငွေလွှဲတဲ့ကိစ္စကို အယုံအကြည် မရှိဘူးဆိုပြီး ရန်ကုန်မြို့ခံတဦးဖြစ်တဲ့ မသီရိကပြောပါတယ်။
“သင်္ဘောသားနဲ့အလုပ်သွားလုပ်သူတွေလစာကို ခုဘဏ်တွေက ၃,၀၀၀ ဖြတ်ပေးတယ်တော့ကြားတယ်။ တော်တော်များများကတော့ ဒီကဘဏ်ကိုမယုံလို့ ဘန်ကောက်မှာ ဘဏ်အကောင့်ဖွင့်ပြီးပဲ လွှဲကြတာများတယ်။ ဒီမှာကပေါ်လစီအမျိုးမျိုးလေ။ ဘဏ်တွေကလည်း အရမ်းလူပါးဝတာ မခံနိုင်တော့လို့ ဒီကဘဏ်တွေနဲ့ အလုပ်မလုပ်တာများတယ်။ တချို့က စိတ်ချရတဲ့ဟွန်ဒီတွေနဲ့လွှဲတယ်။ အမဆိုလည်း ဒီကဘဏ်ကနေ တဆင့်မလုပ်ဘူး။”
မြန်မာနိုင်ငံဟာ ပြည်ပမှာ သွားရောက်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ပြန်ပို့တဲ့ ဝင်ငွေအများအပြားကို လက်ခံရရှိနေတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံတွေမှာတင် သွားအလုပ်လုပ်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား အလုပ်သမား ၅ သန်းရှိပြီး ၉၀ % ဟာ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အလုပ်လုပ်နေကြတာလို့ သီးခြားလွတ်လပ်တဲ့အဖွဲ့ အစည်းတခုဖြစ်တဲ့ စီးပွာရေးနဲ့ လူမှုဖွံ့ဖြိုးရေးဆိုင်ရာ သုတေသနဌာနက ခန့်မှန်းပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ဘဏ်ရဲ့ ခန့်မှန်းချက်အရ ၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွင်း ပြည်ပက မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ပို့ငွေ ဒေါ်လာ ၃.၈ ဘီလျံရှိခဲ့ပါတယ်။ ကိုဗစ်ကာလ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အထိ လျော့ကျသွားပေမယ့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်းမှာ ဒေါ်လာ ၆ ဘီလျံနဲ့ ၈ ဘီလျံကြားအထိ ရှိနိုင်တယ်လို့လည်း ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ မကြာသေးခင်လပိုင်းတွေကစပြီး ပြည်ပမှာ အလုပ်သွားလုပ်နေသူတွေရဲ့ လစာငွေတွေကို တရားဝင် လမ်းကြောင်းက ပေးပို့ဖို့ ညွှန်ကြားချက်တွေအပါအဝင် နိုင်ငံခြားငွေထိန်းချုပ်ရေး စည်းမျဉ်းသတ်မှတ်ချက်တွေ တော်တော်များများ ဗဟိုဘဏ်ဘက်က ချမှတ်လာခဲ့ပါတယ်။
==============
[[Unicode]]
ငှလေဲနှုနျးဘဏျသတျမှတျခကြျတှေ ကှဲလှဲ
ပွညျပမှာအလုပျသှားလုပျတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသား ပငျလယျကူးသဘောငျ်သားတှေ ပို့ပေးတဲ့ ငှတှေကေို အလှနျကောငျးမှနျတဲ့ငှလေဲနှုနျးနဲ့ လှှဲပွောငျးပေးနတေယျဆိုပွီး ပွညျတှငျးဘဏျတခုဖွဈတဲ့ CB ဘဏျက ကွညောထားပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ရကျပိုငျးက တဒေါျလာကို သုံးထောငျကပြျနဲ့ လှှဲပွောငျးပေးနတေယျဆိုတဲ့ ကွညောခကြျကို ပွောငျးလဲလိုကျတာပါ။ ဒါပမေယ့ျ ပွညျတှငျးမှာရှိနပွေီး နိုငျငံခွားငှနေဲ့ လစာရသူတှအေနနေဲ့ သဘောငျ်သားတှရေတဲ့ ငှလေဲနှုနျးနဲ့ရဖို့ အကြုံးမဝငျဘူးလို့လညျး လစာသှားထုတျတဲ့သူတခြို့က ပွောပါတယျ။ ဘဏျတခုနဲ့တခုကွားမှာလညျး သတျမှတျခကြျတှေ ကှဲလှဲနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။ ရနျကုနျက သတငျးပေးပို့ခကြျကို မဆုမှနျ တငျပွပေးထားပါတယျ။
ပွညျပရောကျ မွနျမာနိုငျငံသားတှအေနနေဲ့ နိုငျငံခွားငှနေဲ့ရရှိတဲ့ ဝငျငှတှေကေို တရားဝငျရောငျးဝယျခှင့ျရှိတဲ့ (Authorized Dealer) AD ဘဏျတှကေတဆင့ျ ပွညျတှငျးကိုလှှဲပွောငျးမယျဆိုရငျ သူတို့ကိုယျတိုငျအသုံးပွုတာ၊ အခွားသူတှကေို လှှဲပွောငျးတာ၊ ဘဏျကိုရောငျးခတြာတှေ လှတျလှတျလပျလပျလုပျနိုငျတယျလို့ ဗဟိုဘဏျက မကွာခငျက ထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။ ဒီထုတျပွနျခကြျအပွီး သီတငျးပတျ အနညျးငယျအကွာမှာ ပငျလယျကူးသဘောငျ်သားတှေ မွနျမာနိုငျငံပွနျပို့တဲ့ လစာတှဆေိုရငျ ၁ ဒေါျလာကို ၃,၀၀၀ ကပြျ နှုနျးလဲပေးမယျဆိုတဲ့ CB Bank ရဲ့ ကွညောခကြျ ပွီးခဲ့တဲ့ ရကျပိုငျးက ထှကျလာပါတယျ။ အခုတော့ ဒီကွညောခကြျမှာ ကိနျးဂဏနျး အတိအကြ ဖေါျပွမထားဘဲ အလှနျကောငျးမှနျတဲ့ ငှလေဲနှုနျးနဲ့ ပေးနတေဲ့အကွောငျး ကွညောထားပါတယျ။ ပုဂ်ဂလိကနာမညျကွီးဘဏျတခုရဲ့ အမညျ မဖောျလိုတဲ့ မနျနဂြောတဦးကတော့ သဘောငျ်သားတှကေို တဒေါျလာ ၃,၀၀၀ ကပြျနှုနျးနဲ့ လဲပေးနတေယျဆိုတာ ဟုတျမှနျကွောငျး VOA ကို အတညျပွုပါတယျ။
“ခုလကျရှိကို Special Rate အနနေဲ့ ၃,၀၀၀ ပေးပါတယျ။ နိုငျငံခွားကနေ Invoice အနနေဲ့ Salary ဆိုပွီး တိုကျရိုကျဝငျတယျဆိုရငျ ကနြောျတို့ အဲနှုနျးနဲ့ပေးပါတယျ။ ဗဟိုဘဏျကလညျး အဲဒါကိုခှင့ျပွုထားတယျ။ တကယျလို့ ဗဟိုဘဏျဘကျကအပွောငျးလဲရှိရငျတော့ပွောငျးမှာပေါ့ ခုလကျရှိကပေးတုနျးခငျဗြ။”
အခုလို တဒေါျလာကို ၃,၀၀၀ ကပြျငှလေဲနှုနျးနဲ့လဲပေးတဲ့အထဲမှာ သဘောငျ်သားတှအေတှကျပဲဖွဈပွီး ပွညျတှငျးမှာနထေိုငျပွီး ပွညျပနိုငျငံခွားငှနေဲ့လစာရတဲ့သူတှေ မပါဘူးလို့ ဘဏျတခြို့က အကွောငျးပွနျထားကွောငျး နိုငျငံခွားငှနေဲ့လစာရနသေူကိုကောငျးမွတျက VOA ကို ပွောပါတယျ။ ဘဏျတခုနဲ့တခု သတျမှတျခကြျတှမှော ကှဲလှဲခကြျတှေ ရှိနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ကနြောျက INGO တခုမှာလုပျတယျ။ ဒါပမေယ့ျ လစာကတြော့ ၃,၀၀၀ နဲ့မရဘူး။ KBZ က ပွောတာတော့ နိုငျငံခွားငှနေဲ့ရပမေယ့ျ ကနြောျကပွညျတှငျးမှာရှိလို့ မရဘူးလို့ပွောတယျ။ သူတို့သတျမှတျဈေးပဲ ဖွတျပေးတယျ။ KBZ တခုပဲ ဖွဈနတောဗြ။ ကနြောျဆို ကနြော့ျအဒေါျက အမရေိကားကနေ မုန့ျဖိုး ဒေါျလာ ၁၀၀ ကို Western Union ကလှှဲတာ ၃,၀၀၀ နဲ့ဖွတျပေးတယျ။ ကနြောျသူငယျခငြျးတှေ ဒီမှာရှိတယျ။ နိုငျငံခွားကနေ လစာရတာပဲ။ ဒါပမေယ့ျ သူတို့ဘဏျက ၃,၀၀၀ နဲ့ ဖွတျပေးတာပဲ။ အဲတော့ပေါျလစီကအမြိုးမြိုးဖွဈနတောလား၊ ဘဏျကပဲ လုပျနတောလားတော့မသိဘူး။ ကနြောျတို့နိုငျငံခွားငှနေဲ့လစာရတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ပွညျတှငျးရှိနလေို့ ဆိုပွီးတော့ ၃,၀၀၀ နဲ့တော့ မရဘူးဗြ။”
ဗဟိုဘဏျကတော့ ပွညျပကိုနိုငျငံခွားငှေ လှှဲပွောငျးတာဖွဈစေ၊ ပွညျပက လှှဲပို့ တာဖွဈစေ ဗဟိုဘဏျသတျမှတျထားတဲ့ ရညျညှှနျးငှလေဲလှယျနှုနျး သတျမှတျခကြျ ရဲ့ ဝ.၃ % ဘောငျအတှငျးမှာပဲသတျမှတျဖို့ လိုငျစငျရဘဏျတှကေို ညှှနျကွားထားပါတယျ။ ဗဟိုဘဏျရဲ့ရညျညှှနျးငှလေဲနှုနျးက တဒေါျလာကို ကပြျငှေ ၂,၁၀၀ ကပြျ ဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး အပွငျ တရားမဝငျ ကွိုကျရောငျး ကွိုကျဝယျ ဈေးတှမှော ဗဟိုဘဏျကသတျမှတျတဲ့ ရညျညှှနျးငှလေဲနှုနျးနဲ့ ကှာဟခကြျတှေ ရှိနပေါတယျ။ ဒါကွောင့ျလညျး ပွညျတှငျးဘဏျတှနေဲ့ ငှလှေှဲတဲ့ကိစ်စကို အယုံအကွညျ မရှိဘူးဆိုပွီး ရနျကုနျမွို့ခံတဦးဖွဈတဲ့ မသီရိကပွောပါတယျ။
“သငျ်ဘောသားနဲ့အလုပျသှားလုပျသူတှလေစာကို ခုဘဏျတှကေ ၃,၀၀၀ ဖွတျပေးတယျတော့ကွားတယျ။ တောျတောျမြားမြားကတော့ ဒီကဘဏျကိုမယုံလို့ ဘနျကောကျမှာ ဘဏျအကောင့ျဖှင့ျပွီးပဲ လှှဲကွတာမြားတယျ။ ဒီမှာကပေါျလစီအမြိုးမြိုးလေ။ ဘဏျတှကေလညျး အရမျးလူပါးဝတာ မခံနိုငျတော့လို့ ဒီကဘဏျတှနေဲ့ အလုပျမလုပျတာမြားတယျ။ တခြို့က စိတျခရြတဲ့ဟှနျဒီတှနေဲ့လှှဲတယျ။ အမဆိုလညျး ဒီကဘဏျကနေ တဆင့ျမလုပျဘူး။”
မွနျမာနိုငျငံဟာ ပွညျပမှာ သှားရောကျလုပျကိုငျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ ပွနျပို့တဲ့ ဝငျငှအေမြားအပွားကို လကျခံရရှိနတေဲ့ နိုငျငံဖွဈပါတယျ။ အရှေ့တောငျအာရှနိုငျငံတှမှောတငျ သှားအလုပျလုပျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသား အလုပျသမား ၅ သနျးရှိပွီး ၉၀ % ဟာ ထိုငျးနိုငျငံမှာ အလုပျလုပျနကွေတာလို့ သီးခွားလှတျလပျတဲ့အဖှဲ့ အစညျးတခုဖွဈတဲ့ စီးပှာရေးနဲ့ လူမှုဖှံ့ဖွိုးရေးဆိုငျရာ သုတသေနဌာနက ခန့ျမှနျးပါတယျ။ ကမ်ဘာ့ဘဏျရဲ့ ခန့ျမှနျးခကြျအရ ၂၀၁၈ ခုနှဈအတှငျး ပွညျပက မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျပို့ငှေ ဒေါျလာ ၃.၈ ဘီလြံရှိခဲ့ပါတယျ။ ကိုဗဈကာလ ၂၀၂၁ ခုနှဈအထိ လြော့ကသြှားပမေယ့ျ ၂၀၂၂ ခုနှဈအတှငျးမှာ ဒေါျလာ ၆ ဘီလြံနဲ့ ၈ ဘီလြံကွားအထိ ရှိနိုငျတယျလို့လညျး ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။ မကွာသေးခငျလပိုငျးတှကေစပွီး ပွညျပမှာ အလုပျသှားလုပျနသေူတှရေဲ့ လစာငှတှေကေို တရားဝငျ လမျးကွောငျးက ပေးပို့ဖို့ ညှှနျကွားခကြျတှအေပါအဝငျ နိုငျငံခွားငှထေိနျးခြုပျရေး စညျးမဉြျးသတျမှတျခကြျတှေ တောျတောျမြားမြား ဗဟိုဘဏျဘကျက ခမြှတျလာခဲ့ပါတယျ။
